MUHASEBE SKANDALLARININ ÖNLENMESİNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNİN ETKİNLEŞTİRİLMESİ

Muhasebe skandalları, hileli finansal raporlama sonucunda ilgili finansal tablo kullanıcılarının yanlış kararlar almasına yol açmış ve işletmelerin faaliyetlerinin sürdürülebilirliğine zarar vermiştir. Muhasebe skandallarının önlenmesinde iç kontrol sisteminin etkin biçimde işletmede işletilmesi ve işletmede kurumsal yönetim ile denetim olgusunu içeren uygulamaların bütünleştiği bir yapının oluşturulması gereklidir. Bu bağlamda çalışmada muhasebe skandalları ile işletmelerde ön plana çıkan iç kontrol sisteminin bu tür skandalları önlemede etkin bir araç olarak kullanılmasına yönelik teorik çerçevede açıklamalara yer verilmiştir.

MUHASEBE SKANDALLARININ ÖNLENMESİNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNİN ETKİNLEŞTİRİLMESİ

Muhasebe skandalları, hileli finansal raporlama sonucunda ilgili finansal tablo kullanıcılarının yanlış kararlar almasına yol açmış ve işletmelerin faaliyetlerinin sürdürülebilirliğine zarar vermiştir. Muhasebe skandallarının önlenmesinde iç kontrol sisteminin etkin biçimde işletmede işletilmesi ve işletmede kurumsal yönetim ile denetim olgusunu içeren uygulamaların bütünleştiği bir yapının oluşturulması gereklidir. Bu bağlamda çalışmada muhasebe skandalları ile işletmelerde ön plana çıkan iç kontrol sisteminin bu tür skandalları önlemede etkin bir araç olarak kullanılmasına yönelik teorik çerçevede açıklamalara yer verilmiştir.

___

  • ACFE -Association of Certified Fraud Examiners- “Fraud-Related Internal Controls”, s.40-50 http://www.acfe.com/uploadedFiles/Shared_Content/Products/SelfStudy_CPE/Fraud-Related-Internal-Controls-Chapter-Excerpt-2010.pdf, (2010) (Erişim Tarihi:10.11.2011).
  • Agrawal, Anup ve Sahiba Chadha “Corporate Governance and Accounting Scandals”, Journal of Law and Economics, Vol:XLVIII, (2005), s.371-406.
  • Akışık, Orhan “İç Kontrol Sistemi ve Bağımsız Denetim İçindeki Yeri”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Yıl:4, Sayı:14, (2005), s.89-101.
  • Alagöz, Ali “İşletmelerde İç Kontrol Sisteminin Önemi ve Denetim Komiteleri İle İç Denetim Birimi İlişkisinin Hata ve Hilelerin Önlenmesindeki Rolü”, Güncel İşletmecilik Konuları,95-126.www.alialagoz.com.tr/doc-dr-alialagoz.../isletmelerde_ic_kontrol.pdf(2008), (Erişim Tarihi:12.11.2011).
  • Can, Ahmet Vecdi “Muhasebe Ekonomik Terörün Bir Aracı Olabilir Mi?”, Akademik Bakış Dergisi, Sayı:19, (2010), 1-9; www.akademikbakis.org/19/14.pdf -(Erişim Tarihi:07.12.2011).
  • COSO, “Internal Control - Integrated Framework”,1-6 http://www.coso.org/documents/Internal%20Control-Integrated%20Framework.pdf (Erişim Tarihi:02.12.2011).
  • COSO “Guidance on Monitoring Internal Control Systems”, (2009) 1-5, http://www.coso.org/documents/COSO_Guidance_On_Monitoring_Intro_online1.pdf (Erişim Tarihi:02.12.2011).
  • Çıtak, Nermin “Yaratıcı Muhasebe Hileli Finansal Raporlama Mıdır?”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı:91, (2009), s.81-109.
  • Deloitte Aile İşletmeleri İçin Adım Adım Kurumsal Yönetim”, Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği, Kurumsal Yönetim Serisi, (2007),“ s.1-20. www.denetimnet.net/.../aile%20şirketleri%20için%20adım%20adım.pdf-(Erişim Tarihi:12.11.2011).
  • Doyrangöl, Nuran Cömert “İşletme Çevresindeki Olumsuz Gelişmeler Karşısında İç Denetimin Yeri ve Önemi”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı:60, (2002), s.1-7.
  • Erkan, Mehmet ve Nuray Demirel Arıcı “Hata ve Hile Denetimi: Sermaye Piyasası Kuruluna Kayıtlı Halka Açık Anonim Şirketlere İlişkin Düzenlemeler”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Sayı:33, (2011), s.29-43.
  • Erol, Mikail “İşletmelerde Yaşanan Yolsuzluklara (Hata ve Hileler) Karşı Denetimden Beklentiler”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:13, Sayı:1, (2008), s.229-237.
  • Erol, Mikail “Muhasebe Skandalları ve Kurumsal Yönetim”, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, Sayı:20, (2005), s.228-233.
  • Göçen, Ayça Ceren “Kurumsal Yönetim, İç Kontrol ve Bağımsız Denetim:Parmalat Vakası”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı:97, (2010), s.107-129.
  • Gönen, Seçkin “İç Kontrol Sisteminin Unsurlarından Kontrol Ortamının İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Sayı:1, (2009), s.192-217.
  • Gücenme, Ümit “Muhasebe Denetimi”, Aktüel Yayınları, 1.Baskı, İstanbul, 2004.
  • Gürbüz, Hasan “Muhasebe Denetimi”, Bilim Teknik Yayınevi, Genişletilmiş 4. Baskı, Eskişehir, 1995.
  • Graham, Lynford “Internal Controls:Guidance for Private, Government and Nonprofit Entities”, Wiley, USA, 2008.
  • Grant Robert M. ve Massimo Visconti “The Strategic Background to Corporate Accounting Scandals”, Long Range Planning, Vol:39, (2006), s.361-383.
  • Haftacı, Vasfi “Muhasebe Denetimi”, Umuttepe Yayınları, 2.Baskı, Kocaeli, 2011.
  • IFAC “Evaluating and Improving Internal Control in Organizations”, Professional Accountants in Business Committee-Exposure Draft, 2011, 1-26, http://www.ifac.org/publicationsresources/evaluating-and-improving-internal-control-organizations (Erişim Tarihi:02.12.2011)
  • Kaval, Hasan “Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (IFRS/IAS) Uygulama Örnekleri İle Muhasebe Denetimi”, Gazi Kitabevi, 2.Baskı, Ankara, 2005.
  • Küçük, Ergün ve Şaban Uzay “Hileli Finansal Raporlamanın Oluşumu ve Doğurduğu Sorunlar”, (2009), iibf.erciyes.edu.tr/akademi/mh/suzay/Hileli_Raporlama.pdf- (Erişim Tarihi:07.11.2011).
  • Özbirecikli, Mehmet “Bağımsız Denetçinin Müşteri Firmanın Yolsuzluk Eylemi Karşısındaki Tutumu:Şirket Yolsuzluk Vakaları ve Yasal Düzenlemeler Çerçevesinde Bir İnceleme”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Yıl:5, Sayı:18, (2006), s.1-18.
  • Özkul, Fatma Ulucan ve Pınar Pektekin “Muhasebe Yolsuzluklarının Tespitinde Adli Muhasebecinin Rolü ve Veri Madenciliği Tekniklerinin Kullanılması”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Cilt:11, Sayı:4, (2009), s.57-88.
  • Rezaee, Zabihollah “Causes, Consequences, and Deterence of Financial Statement Fraud”, Critical Perspectives on Accounting, Vol:16, (2005), s. 277-298.
  • Shannon, Brenda M. “Internal Control Fundamentals and Introduction to Fraud”, (2010), s.186 http://www.nmsu.edu/audit/documents/ic-fraud-training-spring-2010.pdf (Erişim Tarihi:20.03.2012)
  • Symes, Cansen Başaran ve Ayşe Zeynep Süer “Profesyonel Muhasebe Mesleğinde Enron Skandalı ve Sonrası Gelişmeler”, VI. Türkiye Muhasebe Denetim Sempozyomu, İSMMM Odası, Yayın No:49, İstanbul, (2004), s.11-126.
  • SPK “Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliğ” Seri: X, No: 22, (12/6/2006 tarihli ve 26196 sayılı mükerrer Resmi Gazete) http://spk.gov.tr/displayfile.aspx?action=displayfile&pageid=534&fn=534.pdf (Erişim Tarihi:09.12.2011)
  • Toraman, Cengiz “Muhasebe Denetiminde Etik ve Enron Örneği”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı:59, (2002), s.1-10.
  • Tuan, Kadir ve Mehmet Ünsal Memiş “İç Denetimin Yönetim Fonksiyonlarının Yerine Getirilmesindeki Rolü”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:35, (2007), s.1-14.
  • Usul, Hayrettin, İsmet Titiz ve Burcu A. Ateş “İç Kontrol Sisteminin Kurumsal Yönetimin Oluşumundaki Etkinliği: Marmara Bölgesi Belediye İşletmelerine Yönelik Bir Uygulama, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:49, (2011), s.48-54.
  • Uzay, Şaban “21.Yüzyılın Başında Muhasebe Mesleğini Etkileyen Gelişmeler ve Geleceğe Yönelik Değerlendirmeler”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı:67, (2004), s.1-19.
  • Yılmaz, Cengiz, Cemal Elitaş ve Mehmet Erkan “From Accounting Scandals to Global Crisis”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:14, Sayı:2, (2009), s.141-156.
  • http://www.voanews.com/turkish/news/a-17-a-2002-06-27-8-1-87863442.html(Erişim Tarihi:12.12.2011).
Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1302-1966
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1999
  • Yayıncı: Afyon Kocatepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi