MALİ ÖZGÜRLÜK: AVRUPA BÖLGESİ İÇİN BİR DEĞERLENDİRME

Maliye politikası araçları, uluslararası rekabet ve finansal kriz ortamında iktisadi hedeflerin gerçekleştirilmesinde önemli bir role sahiptir. Ülkeler, değişen iktisadi koşullara bağlı olarak uyguladıkları mali politikalarda bir takım esneklikler sağlamışlardır.Devlet tarafından uygulanan vergi yükünün ölçülmesi olarak da ifade edilen mali özgürlük kavramı,büyüme, doğrudan yabancı sermaye yatırımları, mülkiyet hakları, yolsuzluk, kamu- özel sektör ortaklığı gibi birçok iktisadi gösterge açısından da önem arz etmektedir. Çalışmamızda Avrupa Bölgesi mali özgürlük derecelendirmesi, Avrupa Birliği üyesi ülkeler ve Avrupa Birliği üyesi olmayan ülkeler için iki ana başlık altında değerlendirilmeye çalışılmıştır. Avrupa bölgesi mali özgürlük düzeyinde, dünya ortalamasının gerisinde kalmakla birlikte, refah devleti olmanın maliyetine dayalı olarak önemli ölçüde azalma gözlenmektedir. Birlik üyesi ülkelerin mali olarak daha bağımlı ülkeler olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelimeler:

Mali Özgürlük, Avrupa

MALİ ÖZGÜRLÜK : AVRUPA BÖLGESİ İÇİN BİR DEĞERLENDİRME

Maliye politikası araçları, uluslararası rekabet ve finansal kriz ortamında iktisadi hedeflerin gerçekleştirilmesinde önemli bir role sahiptir. Ülkeler, değişen iktisadi koşullara bağlı olarak uyguladıkları mali politikalarda bir takım esneklikler sağlamışlardır.Devlet tarafından uygulanan vergi yükünün ölçülmesi olarak da ifade edilen mali özgürlük kavramı,büyüme, doğrudan yabancı sermaye yatırımları, mülkiyet hakları, yolsuzluk, kamu- özel sektör ortaklığı gibi birçok iktisadi gösterge açısından da önem arz etmektedir. Çalışmamızda Avrupa Bölgesi mali özgürlük derecelendirmesi, Avrupa Birliği üyesi ülkeler ve Avrupa Birliği üyesi olmayan ülkeler için iki ana başlık altında değerlendirilmeye çalışılmıştır. Avrupa bölgesi mali özgürlük düzeyinde, dünya ortalamasının gerisinde kalmakla birlikte, refah devleti olmanın maliyetine dayalı olarak önemli ölçüde azalma gözlenmektedir. Birlik üyesi ülkelerin mali olarak daha bağımlı ülkeler olduğu söylenebilir.

___

  • Aktan, Coşkun Can,“Kurumsal Maliye Politikası ve Mali Kurallar (Ekonomi Politikası Yönetiminde Anayasal ve Yasal Mali Kurallar” Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası Ocak 2011, Sayı 1 Cilt 25 (2011) Sf 4-13
  • Altay, Asuman , “Geçiş Ekonomilerinde Devletin Ekonomik Rolleri, Görevleri ve KOBİ‟lerin Durumu”MaliyeAraştırmaMerkeziKonferansları, MaliyeAraştırmaMerkeziYayın No:86,Kırkbirinci Seri-Yıl 2002http://www.econturk.org/Turkiyeekonomisi/gecis.pdf Erişim Tarihi Mayıs 2012
  • Altshuler, Rosanne, Harry Grubert veT.Scott. Newlon, “Has US InvestmentAbroadBecomeMoreSensitivetoTaxRates?” In James R. Hines, Jr. (ed.), International TaxationandMultinational Activity. Chicago, IL: University of Chicago Press,2001
  • Arnold, Jens; “Do TaxStructuresAffectAggregateEconomicGrowth?: EmpiricalEvidencefrom a Panel of OECD Countries”, OECD EconomicsDepartmentWorkingPapers, No. 643, OECD Publishing,(2008).
  • Auerbach, Alan. J. veKevinHassett, “TaxationandForeign Direct Investment in the United States: A Reconsideration of theEvidence.” In A. Giovannini, R. G. Hubbardand J. Slemrod (eds.), Studies in InternationalTaxation. Chicago UniversityPress(1993). http://www.nber.org/chapters/c7996.pdf
  • Ay, Hakkı M. ve E.Talaşlı,“ Ülkelerin Ekonomik Gelişmişlik Seviyeleri ve Vergi Yapıları Arasındaki Fark” Maliye Dergisi Sayı154(2008) SF.135-155
  • Benassy-Quere, Agnes, LionelFontagne veAminaLahreche-Revil,. “TaxCompetitionandForeign Direct Investment,” Mimeo, CEPII, (2001)Paris
  • Binay, Şükrü, “SomeIssues in FiscalPolicyand Central Banking: TheCase of Turkey”, BIS Papers, No: 20, (2003) October, 245-259. http://www.bis.org/publ/bppdf/bispap20y. pdf, (Erişim. 16/11/2011).
  • Cebula, Richard J. , “TheImpact of PropertyRightsFreedom on EconomicGrowth: EvidenceFrom OECD Nations “ International Journal ofEconomicandResearch ,(2)1(2011),sf.1-10
  • Civriz, Mücahit, “Türkiye’de Mali Disiplini Sağlamaya Yönelik Mali Hükümler ve Mali Kural Benzeri Uygulamalar” Mali Kurallar, Maliye Politikası Yönetiminde Yeni Bir Eğilim: Vergi, Harcama, Borçlanma vs.Üzerine Kurallar ve Sınırlamalar, T.C Maliye Bakanlığı Strateji Gelişme Daire Başkanlığı Strateji Gelişme Daire Başkanlığı Yayın No:408(2010) Sf:347-379
  • Cummins, Jason G. ve R.GlennHubbard, “TheTaxSensitivty of Foreign Direct InvestmentEvidenceFromFirm Level Panel Data” M.Feldstein ,J.R Hines,R.G.Hubbard (eds.), TheEffects of Taxation on MultinationalCorporationsChicago UniversityPress. http://www.nber.org/books/feld95-2(1995)sf.123-152
  • Dede, Melek Ercan , “Anayasal İktisat Perspektifinden Maliye Politikası Kuralları ve Avrupa Birliği Ülkelerinde Uygulamanın İncelenmesi” T.C Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Mesleki Yeterlilik Tezi, (2010) Ankara
  • DeMooijRuud A.ve SjefEderveen,“TaxationandForeign Direct Investment: A Synthesis ofEmpiricalResearch”InternaionalTaxandPublic Finance, 10, 6, (2003), pp. 673-693.
  • Drazen,Allan , “Fiscal Rules From a Political Economy Perspective” Rules-Based Fiscal Policy in Emerging Market Economies Oaxaca, Mexico, February 14 – 16,(2002)BasılmamışTebliğ
  • Easson , Alex ve Victor Thuroyni, “Fiscal Transparency” Tax Law Design and Design and Drafting Vol.2 International Monetary Fund Chapter 21,(1998) Edizdoğan, NihatveA.ÇelikkayaVergilerinEkonomikAnalizi ,Dora Yayınevi, Bursa,2010
  • Engen, Eric.M ve Jonathan, Skinner, “TaxationandEconomicGrowth” NBER WorkingPaper Series No:5826,1996
  • EUROSAT “TaxationTrends in theEuropeanUnion- Data for the EU Member States, Iceland
  • and Norway” European Commission,2011 Fisman, Raymond ve JakobSvenson, “ AreCorruptionandTaxationReallyHarmfultoGrowth?: Firm Level Evidence” World Bank PolicyResearchWorkingPaper No:2485,(2010)
  • GoelRajev K ve Michael A.Nelson, “ EconomicFreedomVersusPoliticalFreedom: CrossCountry Influences on Corruption” AustralianEconomicPapers Vol.44 Issue 2 (2005),pp.121-133
  • Gökbunar,A.Rıza ve A. Utkuseven, “Geçiş Ekonomilerinde Vergi İdaresinin Yeniden Yapılandırlması Üzerine” Finans Politik ve Ekonomik YorumlarCilt: 44 Sayı: 508 (2007), Sf.64-70
  • Hallerberg Mark,RolfStrauch, R., VonJurgenHagen, “The Design Of Fiscal Rules andForms Of GovernanceInEuropeanUnionCountries”, European CentralBankWorkingPaper Series, No. 419, Frankfurt, December 2004.
  • Hines, James. R. “AlteredStates: TaxesandtheLocation of Foreign Direct Investment in America,” AmericanEconomicReview86, (1996)1076–1094.
  • Hines, James. R. “TaxPolicyandtheActivities of MmultinationalCorporations.” In A. J. Auerbach (ed.),FiscalPolicy: LessonsfromEconomicResearch. Cambridge MA: MIT Press.,1997
  • Imam, Patrick.A ve DavinF.Jacobs,“Effect of Corruption on TaxRevenues in theMiddel East” IMF WorkingPaper WP/07/270 (2007)
  • Index Of EconomicFreedom , TheHeritage Foundation andDownJonesCompany ve Wall Street Journal, Washington,USA,2011
  • Johanson,Asa, ChistopherHeady,Jens Arnold, Bert Brys,Laura.Vartia, “TaxationandEconomicGrowth”OECDEconomicDepartmentWorkingPaper No:620,2008
  • Karakurt, B. ve , Tekin Akdemir,“Kurallı Maliye Politikası: Türkiye‟de Kurallı Maliye Politikası Örnekleri”, Maliye Dergisi, Sayı 158, Ocak-Haziran, 2010
  • Kaya, Fatih, Mali Kurallar ve Türkiye İncelemesi, DPT Uzmanlık Tezi,2010
  • Kennedy, Suzanne. Ve JanineRobbins, “The Role of Fiscal Rules in DeterminingFiscalPerformance”, Department of Finance WorkingPaper, 16,Canada.2003 (Erişim Tarihi :12.10.2011)
  • Kesik, Ahmet ve Nergis Bayar,”Uluslar arası Uygulamalar Işığında Mali Kurallar ve Mali Disiplin” Mali Kurallar, Maliye Politikası Yönetiminde Yeni Bir Eğilim: Vergi, Harcama, Borçlanma vs.Üzerine Kurallar ve Sınırlamalar, T.C Maliye Bakanlığı Strateji Gelişme Daire Başkanlığı Yayın No:408 (2010),Sf:46-63
  • Kneller,Richard. ve Michael F. Bleaneyve Norman Gemmell,” FiscalPolicyandGrowth : EvidenceFrom OECD Countries” Journal of PublicEconomicsVol 174 Issue 2 (1999) pp 171-190
  • Kopits, George. Ve Steven Symansky), “FiscalPolicy Rules”,IMF OccasionelPaper,Say_:162,1998
  • McGee, W.Robert , “FiscalFreedom in TransitionEconomiesandthe OECD: AComparativeStudy” TaxationandPublic Finance in TransitionEconomiesandDevelopingEconomiesVol.2 (2008) sf.93-118
  • Myles, Gareth D., “ TaxationandEconomicGrowth” FiscalStudies Vol.21 No:1(2000) pp:141- 168
  • Orkunoğlu, Işıl F., “ Gelir Vergisi Tarifesinin Unsurları Bakımından Değerlendirmesi” EYaklaşım Nisan (2008) Sayı 184
  • Park, Walter.G, ve JuanCarlos. Ginarte, “IntellectualPropertyRightsandEconomicGrowth” ContemporaryEconomicPolicy Vol.15 Issue 3 (1997)Sf.51-61
  • Scharf,Kimberly ve Carlo.Perroni,“TaxationandPropertyRights” University of WarwickEconomicsWorkingPaper No: 683,2007.
  • Schneider, P.Higino, “International Trade, EconomicGrowthandIntellectualPropertyRights: aPanel Data Study of DevelopedandDevelopingEconomies” Journal Of Development Economics 78,(2004) sf.529-547
  • Shang-Jin , Wei,“How Taxing is Corruption on International Investors?” TheReview of EconomicsandStatisticsVol. 52 No.1,2000
  • ShleiferAndrei ve Robert.W.Vishny, “Corruption” QuarterlyJournal of Economics, 108; (1993) pp.599-617
  • Slemrad, Joel , “TaxEffects on Foreign Direct Investment in the U.S: EvidenceFrom A Cross Country Comparision” NBER WorkingPaper No.3042,(1989)
  • Swenson, Deborah. L., “TransactionTypeandtheEffect of Taxes on the Distribution of Foreign Direct Investment in the United States.” In J. R. Hines (ed.), International TaxationandMultinational Activity. University of Chicago Press.,2001