BANKACILIKTA İÇ KONTROL FAALİYETLERİ KAPSAMINDA KREDİLER KONTROLÜ VE MUHASEBELEŞTİRME SÜRECİ

Kredilendirme, bankacılık sektöründe faaliyet gösteren kuruluşlar için en yüksek geliri sağlayan faaliyettir. Bankaların kullandırdıkları kredileri tahsil edememesi bankanın yürüttüğü faaliyetleri aksatabilmekte ve etkinliğini azaltabilmektedir. Dolayısıyla iç kontrol sürecinde kredilerin kontrolü bankalar için ayrı önem taşımaktadır. Bankalardaki iç kontrol sistemleri, banka yönetim kurulu, banka yöneticileri ve diğer banka çalışanlarından etkilenen bir süreçtir ve muhasebe kontrolü, operasyonel işlemler kontrolü ve krediler kontrolü olmak üzere üç temel unsur içermektedir. 2000'li yıllarda Türkiye'de gerçekleştirilen yeni düzenlemeler ile iç kontrol sistemine yeni bir anlayış getirilmiştir. Çalışmamızda iç kontrol ve denetim kavramları irdelenmiş, ülkemizdeki uygulamalar değerlendirilmiş ve krediler kontrol sürecinin muhasebe sürecine yansımaları ele alınmıştır.

BANKACILIKTA İÇ KONTROL FAALİYETLERİ KAPSAMINDA KREDİLER KONTROLÜ VE MUHASEBELEŞTİRME SÜRECİ*

Kredilendirme, bankacılık sektöründe faaliyet gösteren kuruluşlar için en yüksek geliri sağlayan faaliyettir. Bankaların kullandırdıkları kredileri tahsil edememesi bankanın yürüttüğü faaliyetleri aksatabilmekte ve etkinliğini azaltabilmektedir. Dolayısıyla iç kontrol sürecinde kredilerin kontrolü bankalar için ayrı önem taşımaktadır. Bankalardaki iç kontrol sistemleri, banka yönetim kurulu, banka yöneticileri ve diğer banka çalışanlarından etkilenen bir süreçtir ve muhasebe kontrolü, operasyonel işlemler kontrolü ve krediler kontrolü olmak üzere üç temel unsur içermektedir. 2000'li yıllarda Türkiye'de gerçekleştirilen yeni düzenlemeler ile iç kontrol sistemine yeni bir anlayış getirilmiştir. Çalışmamızda iç kontrol ve denetim kavramları irdelenmiş, ülkemizdeki uygulamalar değerlendirilmiş ve krediler kontrol sürecinin muhasebe sürecine yansımaları ele alınmıştır.

___

  • Adeyemi, B., Adenugba, A., “Corporate Governance in the Nigerian Financial Sector: The Efficacy of Internal Control and External Audit”, Global Conference on Business and Finance Proceedings, Vol. 6, No. 2, (2011), p. 691-698.
  • Akinyomi, O.J., “Examination of Fraud in the Nigerian Banking Sector and its Prevention”,
  • Asian Journal of Management Research, Vol. 3, Issue 1, (2012), p. 182-194.
  • Al-Laith, A.A.G., “Adaptation of the Internal Control Systems with the Use of Information Technology and its Effects on the Financial Statements Reliability: An Applied Study on Commercial Banks”, International Management Review, Vol. 8, No. 1, (2012), p.
  • Bankacılık Kanunu, 01.11.2005 tarih ve 25983 sayılı Resmi Gazete, (2005).
  • Delikanlı, İ.U., “Bankaların Denetim ve Gözetimi: Türkiye ve Avrupa Birliği Uygulamaları”, Active Bankacılık ve Finans Dergisi, S:1, (1998), s. 1-11.
  • ECIIA, Avrupa’da İç Denetim, Avrupa İç Denetim Enstitüleri Konfederasyonu, Durum Raporu,
  • http://icden.kocaeli.edu.tr/mevzuat/%C4%B0%C3%87%20DENET%C4%B0M%20DU RUM%20RAPORU%20(AVRUPA).pdf, (2005), (Erişim Tarihi: 15.09.2012). Eşkazan, A.R., “Risk Odaklı İç Denetim Planlaması”, İç Denetim Dergisi, Bahar, (2005), s. 32- 33.
  • Eski, E., Türk Bankacılık Sektöründe İç Denetim Sisteminin Avrupa Birliği’ndeki İç Denetim Sistemiyle Uyum Süreci, Ankara, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, (2006).
  • Fadipe-Joseph, O.A., Titiloye, E.O., “Application of Continued Fractions in Controlling Bank Fraud”, International Journal of Business and Social Science, Vol. 3, No. 9, May, (2012), p. 210-213.
  • Frankston, F.M., Mecimore, C.D., and Comick, M.F., Bank Accounting, U.S.A: American Bankers Association, (1987).Hedefler ve Beklentiler (1)”, Mali Hukuk Dergisi, Sayı:130, (2007), s. 20-27.
  • Güredin, E., Denetim, 10. Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım, (2000).
  • Güredin, E., Denetim, 7.Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım, (1997).
  • IIA, Uluslararası İç Denetim Standartları Mesleki Uygulama Çerçevesi, Red Book, Tide, (2008).
  • Jin, J.Y., Kanagaretnam, K., Lobo, G.J., Mathieu, R., “Impact of FDICIA Internal Controls on Bank Risk Taking”, Journal of Banking & Finance, 37, (2013), p. 614-624.
  • MHUD (Maliye Hesap Uzmanları Derneği), Denetim İlke ve Esasları, 2.Baskı, İstanbul: Yıldız Ofset, (1999).
  • Özen, N., Temel Kredi Bilgileri ve Kredilendirme Süreci, İstanbul: T.B.B. Eğitim ve Tanıtım Grubu Semineri, (2000).
  • Palfi, C., “Survey on Weaknesses of Banks Internal Control Systems”, Journal of International Finance and Economics, Vol. 9, No. 1, (2009), p. 106-116.
  • Simmons, M.R., “COSO Based Auditing”, The Internal Auditor, Aralık, (1997), p. 68-73.
  • TBB (Türkiye Bankalar Birliği), “Bankalarda İç Denetim ve Bankacılık Gözetim Otoritesinin İç ve Dış Denetçiler İle İlişkisi”, İstanbul, TBB Kütüphanesi, (2000).
  • TMS 39, Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme, md.14, Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu.
  • Uzun, A.K., “İç Denetim Nedir?”, http://www.denetimnet.net/UserFiles/Documents/Makaleler/ Ali%20Kamil20Uzun/%C4%B0%C3%A7%20Denetim%20NedirMakaleD%C3%BCnya.pdf, (2008), (Erişim Tarihi: 15.09.2012).
  • Uzun, A.K., Yurtsever, G., Kriz Yönetiminde İç Denetimin Rolü, Derleyen: Haluk Sümer, Kriz Yönetimi, İstanbul, Bilgi Üniversitesi Yayınevi, (2009).
  • Yaman, A., “Kamu İç Kontrol Sisteminin Başarı Faktörleri”, Mali Hukuk Dergisi, Sayı: 138, Kasım-Aralık, (2008), s. 28-34.
  • Yavuz, S.T., “İç Kontrolün Bileşenleri”, Bankacılar Dergisi, Sayı:42, (2002), s. 39-56.
  • Yılancı, M. ve Sevim, Ş., İşletmelerde İç Kontrol Sistemi ve İç Denetim Fonksiyonu,
  • İşletmecinin El Kitabı, Ankara: Biar Eğitim Yayınları, No.13, (1991). Yıldırım, M., Banka Muhasebesi, İstanbul, Bankalar Birliği Yayınları, (2008).