BİLİŞİM SEKTÖRÜNDE ÇALIŞANLARIN PSİKOLOJİK SERMAYE DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Pozitif örgütsel davranışın gelişen alanlarından biri olan ve umut, iyimserlik, dayanıklılık ve öz-yeterlilik gibi pozitif kavramların birleşiminden oluşan psikolojik sermaye konusu, ülkemizde örgütsel davranış alanında çok fazla araştırma konusu yapılmayan bir alandır. İlk defa 2004 yılında Fred Luthans ve çalışma arkadaşları tarafından ortaya konan psikolojik sermaye kavramının, 2007 yılında yine bu araştırmacılar tarafından ölçümü yapılmıştır. Bu çalışmada da, günümüzde bilgi toplumunun öne çıkan sektörlerinden ve en önemlilerinden biri olan bilişim sektöründe, çalışanların psikolojik sermaye düzeylerini belirlemek ve çalışanların demografik değişkenlerine göre psikolojik sermaye düzeylerinde farklılık olup olmadığını ortaya koymak amaçlanmıştır. Fred Luthans ve arkadaşları tarafından 2007 yılında geliştirilen, bu çalışmada geçerlik ve güvenirlik analizi yapılan psikolojik sermaye anketini, bilişim sektöründe çalışan 155 kişi cevaplamıştır. Çıkan sonuçlara göre, bilişim sektöründe psikolojik sermaye düzeyi yüksek olan çalışanların, yönetici pozisyonunda, yaşça daha büyük, erkek, toplam kıdemi fazla olan çalışanlar olduğu saptanmıştır. Buna karşın, eğitim durumu ve kurumdaki kıdem, çalışanların psikolojik sermaye düzeyleri açısından herhangi bir farklılık yaratmamıştır.

BİLİŞİM SEKTÖRÜNDE ÇALIŞANLARIN PSİKOLOJİK SERMAYE DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de GSM operatörü abonelerinin önemli bir kısmını gençler dolayısıyla da üniversite öğrencileri oluşturmaktadır. Dolayısıyla cep telefonu üreticilerinin hedef kitlesi halini alan üniversite öğrencilerini temsilen Dumlupınar Üniversitesi öğrencileri bu çalışmanın ana kütlesini oluşturmaktadır. Çalışmada Dumlupınar Üniversite'sinde öğrenim gören öğrencilerin cep telefonu ilk talebi ile yenileme talebini etkileyen faktörler anket uygulaması yoluyla belirlenmeye çalışılmıştır. Öğrencilerin cep telefonu ilk talebini kesinlikle önemli derecede etkileyen faktörler telefonun dayanıklılığı, artırılabilir hafızası ve kamera kalitesi gibi teknik özelliklerdir. Yenileme talebini ise özellikle mevcut telefonun arızalanması, marka güvenirliliği, model, kullanım kolaylığı ve teknolojik yenilikler gibi faktörlerin etkilediği belirlenmiştir. Hem ilk hem de yenileme talebi bakımından fiyat ve gelir değişkenlerinin etkisinin sınırlı kaldığı görülmektedir.

___

  • Akman, Y. ve Korkut, F. , ‘‘Umut Ölçeği Üzerine Bir Çalışma’’, H. Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, (1993), 193-202.
  • Avey, J. , Wernsing, T. ve Luthans, F. ‘‘Can Positive Employees Help Positive Organizational Change? Impact of Psychological Capital and Emotions on Relevant Attitudes and Behaviors’’, The Journal of Applied Behavioral Science, 44 (1), (2008), 48-70.
  • Avey, J. , Luthans, F. ve Youssef, C. ‘‘The Additive Value of Positive Psychological Capital in Predicting Work Attitudes and Behaviors’’, Journal of Management, 36, (2008), 430-452.
  • Avey, J. , Luthans F. ve Jensen, S. ‘‘Psychological Capital: A Positive Resource for Combating Employee Stress and Turnover’’, Human Resource Management, 48 (5), (2009), 677-693.
  • Avey, J., Patera, J. L. ve West, B. J. ‘‘The Implications of Positive Psychological Capital on Employee Absenteeism’’, Journal of Leadership and Organizati nal Studies, 13 (2), (2006), 42-60.
  • Brandt, T., Gomes, J. F. S. ve Boyanova, D., ‘‘Personality and Psychological Capital As Indicators of Future Job Success?’’, LTA, 3/11, (2011), 263-289.
  • Cole, K. ‘‘Wellbeing, Psychological Capital, and Unemployment: An Integrated Theory’’, Annual Conference of the International Association for Research in Economic Psychology and SABE, (2006), Paris, Fransa.
  • Çetin, F. ‘‘The Effects of the Organizational Psychological Capital on the Attitudes of Commitment and Satisfaction: A Public Sample in Turkey’’, European Journal of Social Sciences, 21 (3), (2011), 373-380.
  • Ghauri, P., Gronhaug, K. ve Kristianslund, I. Research Methods in Business Studies, Prentice Hall, NewYork. 1995.
  • Gooty, J., Gavin, M., Johnson, P., Lance Frazier, M., Snow, D. ‘‘In the Eyes of the Beholder: Transformational Leadership, Positive Psychological Capital, and Performance’’, Journal of Leadership and Organizational Studies, 15 (4), (2009), 353-367.
  • Güler, B. K., Pozitif Psikolojik Sermaye: Tanımı, Bileşenleri ve Yönetimi (Ed. Aşkın Keser, Gözde Yılmaz, Şenay Yürür), Çalışma Yaşamında Davranış Güncel Yaklaşımlar, İzmit: Umuttepe Yayınları, 2009.
  • Larson, M. ve Luthans, F., ‘‘Potential Added Value of Psychological Capital in Predicting Work Attitudes’’, Journal of Leadership and Organizational Studies, 13 (1), (2006), 45-62.
  • Luthans, F., Avey, J. , Avolio, B. J. ve Peterson, S. , ‘‘The Development and Resulting Performance Impact of Positive Psychological Capital’’, Human Resource Development Quarterly , 21 (1), (2010), 41-67.
  • Luthans, F., Youssef, C. ve Avolio, B. J. , Psychological Capital: Developing The Human Competitive Edge, USA: Oxford University Press, 2006.
  • Luthans, F. , Vogelgesang, G. R. ve Lester, P.B. , ‘‘Developing the Psychological Capital of Resiliency’’, Human Resource Development Review, 5(1), (2006), 25-44.
  • Luthans, F. , Avey, J.B., Clapp-Smith, R. ve Weixing, L., ‘‘More Evidence on The Value of Chinese Workers’ Psychological Capital: A Potentially Unlimited Competitive Resource?, The International Journal of Human Resource Management, 19(5), 2008, 818-827.
  • Meydan, C. H. ve Şeşen, H., Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları, Ankara: Detay Yayıncılık, 2011.
  • McMurray, A. J. , Pirola-Merlo, A. , Sarros, J. C. ve Islam, M. M. , ‘‘Leadership, Climate, Psychological Capital, Commitment, and Wellbeing in a Nonprofit Organization’’. Leadership and Organizational Development Journal, 31, (5), (2010), 436- 457.
  • Nakip, M. Pazarlama Araştırmaları Teknikler ve (SPSS Destekli) Uygulamalar, 2. Basım, Ankara: Seçkin Yayınları, 2006.
  • Nguyen, T. D. ve Nguyen, T. ‘‘Psychological Capital, Quality of Work Life, and Quality of Life of Marketers: Evidence from Vietnam’’. Journal of Macro Marketing, (2011), 1-9.
  • Norman, S. M., Avey, J., Nimnicht, J. L. ve Pigeon, N. , ‘‘The Interactive Effects of Psychological Capital and Organizational Identity on Employee Organizational Citizenship and Deviance Behaviors’’, Journal of Leadership and Organizational Studies. 17, (4), (2010), 380-391.
  • Norman, S.M. (2006), ‘‘The Role of Trust: Implications For Psychological Capital and Authentic Leadership’’, Doktora Tezi, University of Nebraska.
  • Peterson, S., Luthans, F. Avolio, B. Walumbwa, F. Zhang, Z. , ‘‘Psychological Capital and Employee Performance: A Latent Growth Modeling Approach’’, Personnel Psychology, 64, (2011), 427-450.
  • Roberts, S., Scherer, L. L. ve Bowyer, C. J. , ‘‘Job Stress and Incivility: What Role Does Psychological Capital Play?’’, Journal of Leadership and Organizational Studies, (2011), 1-10.
  • Rego, A., Marquez, C., Leal, S., Sousa, F., Cunha, M. P. , ‘‘Psychological Capital and Performance of Portuguese Civil Servants: Exploring Neutralizers in The Context of An Appraisal System’’, The International Journal of Human Resource Management, 21, 9, (2010), 1531-1552.
  • Schimazu, A. ve diğ., ‘‘Work Engagement in Japan: Validation of the Japanese Version of The Utrecht Work Engagement Scale’’, Applied Psychology: An International Review, 57(3), (2008), 510–523.
  • Sweetman, D., Luthans, F. Avey, J. Luthans B. , ‘‘Relationship between Positive Psychological Capital and Creative Performance’’, Canadian Journal of Administrative Sciences, 28, (2011), 4-13.
  • Terzi, Ş., ‘‘Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik Dayanıklıkları ve Algıladıkları Sosyal Destek Arasındaki İlişki’’, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3, 29, (2008), 1-11.
  • Toor, S. ve Ofori, G. , ‘‘Positive Psychological Capital as a Source of Sustainable Competitive Advantage for Organizations’’, Journal of Construction Engineering and Management, (2010), 341-352.
  • Walumbwa, F., S. Peterson, B.J. Avolio, C. Hartnell, ‘‘An Investigation of The Relationships Among Leader and Follower Psychological Capital, Service Climate and Job Performance’’, Personnel Psychology, 63, (2010), 937-963.
  • Walumbwa, F., Luthans, F. , Avey, J. ve Oke, A. ‘‘Authentically Leading Groups: The Mediating Role of Collective Psychological Capital and Trust’’, Journal of Organizational Behavior, 32, (2011), 4-24.
  • Yetim, N., ‘‘Sosyal Sermaye Olarak Kadın Girişimciler: Mersin Örneği’’, Ege Akademik Bakış Dergisi, 2, 2, (2002), 79-92.
  • Zhao, Z ve Hou, J., ‘‘The Study on Psychological Capital Development on Intreprenurial Team’’, International Journal of Psychological Studies, 1, (2), (2009), 35-40.
  • http://www.invest.gov.tr/trTR/infocenter/publications/Documents/BILGI.ILETISIM.SEKTORU.PDF,(Erişim: 19.07.2012)
  • http://www.sde.org.tr/userfiles/file/TURKIYEDE_YAZILIM_%20SEKTORU.pdf#page=46 (Erişim: 19.07.2012)