PROMETHEE Yöntemi ve GAIA Düzlemi

Çok Kriterli Karar Verme yöntemleri 1960’lı yıllardan beri karar verme konusunda çeşitli metodlar baz alınarak kullanılmaktadır. Özellikle 1980’li yıllardan itibaren Fransız ekolünün bir disiplini olan PROMETHEE yöntemi diğer Çok Kriterli Karar Verme yöntemlerine göre öne çıkmaktadır. Bu makalenin amacı, son yıllarda akademik çalışmalarda çok sık kullanılan PROMETHEE yöntemini tanıtarak yöntemin geometrik gösterimi olan GAIA düzleminin karar vericiye görsel olarak sunduğu avantajları vurgulamaktır. GAIA düzlemi, PROMETHEE yönteminin sonuçları üzerine inşa edilerek karar vericiye görsel bir destek sunduğundan PROMETHEE yöntemine diğer Çok Kriterli Karar Verme yöntemlerine nazaran bir avantaj kazandırmaktadır. Bu makalede, Türkçe yazında yeterli yer bulamamış GAIA düzleminin özellikleri ve oluşturulması ile alternatiflerin, kriterlerin ve karar çubuğunun düzlem üzerindeki durumlarının yorumlanması araştırmacılara ışık tutacak şekilde yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Çok Kriterli Karar Verme, PROMETHEE ve GAIA Düzlemi

PROMETHEE Yöntemi ve GAIA Düzlemi

PDF

___

ALBADVI, Amir, CHAHARSOOGHI, S.Kamal ve ESFAHANIPOUR, Akbar, (2007) “Decision Making in Stock Trading: An Application of PROMETHEE”, European Journal of Operational Research, 177, ss.673-683.
ATICI, Kazım BarıĢ ve ULUCAN, Aydın, (2009) “Enerji Projelerinin Değerlendirilmesi Sürecinde Çok Kriterli Karar Verme YaklaĢımları ve Türkiye Uygulamaları”,
Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(1), ss.161- 186.
BRANS, Jean-Pierre, (1982) “L'ingenierie de la decision: Elaboration d'instruments d'aide a la decision. La Methode PROMETHEE”, Universite Laval, Colloque d'aide a la Decision, Quebec, Canada, ss.183-213.
BRANS, Jean-Pierre ve VINCKE, Philippe, (1985) “A Preference Ranking Organization Method: The PROMETHEE Method for MCDM”, Management Science, 31(6), ss.647-656.
BRANS, Jean-Pierre, VINCKE, Philippe ve MARESCHAL, Bertrand, (1986) “How to Select and How to Rank Projects: The PROMETHEE Method”, European Journal of Operational Research, 24, ss.228-238.
BRANS, Jean-Pierre ve MARESCHAL, Bertrand, (2005) “PROMETHEE Methods”, içinde Figueira vd. (ed.) Multiple Criteria Decision Analysis, State of the Art Survey, New York, Springer Science.
DAĞDEVĠREN, Metin ve ERASLAN, Ergün, (2008) “PROMETHEE Sıralama Yöntemi ile Tedarikçi Seçimi”, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(1), ss.69-75.
DE SMET, Yves ve LIDOUH, Karim, “An introduction to Multicriteria Decision Aid: The PROMETHEE and GAIA Methods”, http://code.ulb.ac.be/~yvdesmet/ (05 Mayıs 2012)
KUTAY, Nilgün ve TEKTÜFEKÇĠ, Fatma, (2012) “Yönetsel Muhasebe Kararlarının Verilmesinde Bir Araç Olarak PROMETHEE Sıralama Yöntemi ve Bir Uygulama”, Verimlilik Dergisi, 3, ss.83-96.
LIDOUH, Karim, DE SMET, Yves ve ZIMANYI, Esteban, (2009) “GAIA Map: A Tool for Visual Ranking Analysis in Spatial Multicriteria Problems”, IEEE Computer Society Press, ss.393-402.
MARESCHAL, Bertrand ve BRANS, Jean-Pierre, (1988) “Geometrical Representations for MCDA”, European Journal of Operational Research, 34, ss.69-77.
ÖZGÜVEN, Nihan, (2012) “PROMETHEE Sıralama Yöntemi ile Özel AlıĢveriĢ Siteleri Üzerine Bir AraĢtırma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, ss.195-201.,
PRVULOVIC, Slavica, TOLMAC, Dragisa ve RADOVANOVIC, Ljiljana, (2011) “Application of PROMETHEE-GAIA Methodology in the Choice of Systems for Drying Paltry-Seeds and Powder Materials”, Journal of Mechanical Engineering, 57, ss.778-784.
SOBA, Mustafa, (2012) “PROMETHEE Yöntemi Kullanarak En Uygun Panelvan Otomobil Seçimi ve Bir Uygulama”, Journal of Yasar University, 28, ss.4708- 4721.
YILMAZ, Burcu ve DAĞDEVĠREN, Metin, “PROMETHEE Ġçin Decision Lab Yazılımı ve Örnek Bir Problem Üzerinde Uygulanması” Endüstri Mühendisliği Yazılımları ve Uygulamaları Kongresi, Ġzmir, 30 Eylül-01/02 Ekim 2011.