POLİAKRİLONİTRİL LİF ÜRETİMİNDE KOAGÜLASYON BANYO SICAKLIĞININ LİF İÇYAPISINA ETKİSİNİN GENİŞ AÇI X-IŞINLARI DİFRAKSİYONU İLE İNCELENMESİ

Akrilik lifleri tekstilde en çok kullanılan dördüncü sentetik liftir. Sentetik liflerin özellikleri üretim esnasındaki birçok parametreden etkilenmektedir. Akrilik liflerinin yaş çekim yöntemi ile üretiminde de koagülasyon banyo parametreleri lif özelliklerinin belirlenmesinde çok önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmada Poli (akrilonitril / vinilasetat) kopolimerlerinden oluşan akrilik lifleri dimetilasetamid (DMAc) / su içeren koagülasyon banyosunda yaş çekim yöntemi kullanılarak üretilmiştir. Çalışmada kullanılan akrilik lif üretim proseslerinde 32ºC, 42ºC, 48ºC ve 54ºC olmak üzere dört farklı koagülasyon banyo sıcaklığı kullanılmıştır. Proseslerde banyo sıcaklığı haricinde kullanılan diğer üretim parametreleri ise sabit tutulmuştur. Üretilen akrilik liflerinin içyapı özelliklerinin incelenmesi amacı ile üretim sonundan alınan numunelerin geniş açı x-ışını difraksiyonu cihazından elde edilen x-ışını difraksiyon grafikleri kullanılmıştır

Anahtar Kelimeler:

Poliakrilonitril, Akrilik lifi, Koagülasyon banyo sıcaklığı, x-ışınları difraksiyonu yöntemi

INVESTIGATION OF THE INFLUENCE OF COAGULATION BATH TEMPERATURE ON THE INNER STRUCTURE OF WET SPUN ACRYLIC FIBERS BY USING X-RAY DIFFRACTION METHOD

Acrylic fibers are the fourth biggest synthetic fibers in textile applications. The properties of synthetic fibers are affected by many production parameters in the stages of fiber spinning. In the wet spinning of acrylic fibers, coagulation bath parameters have an important role on determining of fiber properties. In this paper, the production of wet spun acrylic fibers from poly (acrylonitrile / vinylacetate) copolymers was performed with a dimethylacetamide (DMAc) / water coagulation bath. In the production, four different coagulation bath temperatures (32ºC, 42ºC, 48ºC and 54ºC) were used and other production parameters were not changed. The inner structural properties of produced fibers were investigated by using wide angle x-ray diffraction method

Keywords:

Polyacrylonitrile, Acrylic fibers, Coagulation bath temperature, x-ray diffraction method,

PDF

___

1. BISFA., 2000, Terminology of ManMade Fibres, The International Bureau for the Standardisation of Man-Made Fibres, 2000 Edition (replaces the 1994 edition), Brussels-Belgium, 84s.
2. Bahrami, S.H., Bajaj, P., ve Sen, K., (2003), Journal of Applied Polymer Science, Cilt: 89, s: 1825-1832.
3. Bozdoğan, F., Karacan, İ. ve Tiyek, İ., 2004, Characterisation ofStructure and Properties of A Selection of Polyacrylonitrile (PAN)– Based Acrylic Fibers Produced In Turkey, E.Ü. Tekstil ve Konfeksiyon Araştırma – Uygulama Merkezi Yayınları, ISBN: 975-483-636- 1, İzmir, 81s.
4. Seventekin, N., 2001, Kimyasal lifler, E.Ü. Tekstil ve Konf. Arş. Uyg. Merkezi Yayınları, İzmir.
5. Tiyek, İ. ve Bozdoğan, F., 2005, “Akrilik lif üretiminde koagülasyon banyosunun önemi”, Pamukkale Üniversitesi Mü- hendislik Bilimleri Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 3, ISSN: 1300-7009, s.: 319-323.
6. Bozdoğan F. ve Karacan, İ., 2000, “Poliakrilonitril (PAN) Kökenli Akrilik Liflerinin Yapı ve Özelliklerinin Tanımlanması Üzerine Bir Araştırma”, E.Ü. Tekstil ve Konfeksiyon Araştırma – Uygulama Merkezi Yayınları, 15, İzmir, 41s.
7. Tiyek, İ. ve Bozdoğan, F., 2006, “Koagülasyon Banyo sıcaklığının Akrilik Liflerinin Mikroskobik Görünümüne Etkisinin İncelenmesi”, Tekstil ve Konfeksiyon Dergisi, Yıl: 16, Sayı: 4, Ekim – Aralık, s: 251 – 257.
8. Capone, G.J., 1995, “Wet Spinning Technology”, Acrylic Fiber Technology and Applications, Mason, J.C. (Ed.), Marcel Dekker Inc., New York, s: 69– 103, 388s.
9. Bach, H.C., and Knorr, R.S., 1990, “Acrylic Fibers”, Polimers: Fibers and Textiles, A Compendium, Ed.: Kroschwitz, Jacqueline I., Wiley Interscience Publication, New York.
10. Frushor, B.G. and Knorr, R.S., 1985, “Acrylic Fibres”, Handbook of Fiber Science and Technology: Volume IV: Fiber Chemistry, Lewin, M. and Pearce, E.M. (Eds.), Marcel Dekker Inc., New York, s: 171–370, 1090s.
11. Bozdoğan, F., 1999, “Akrilik Liflerinin İç Yapısının Moleküler Modellemesi Üzerine Bir Araştırma”, Tekstil ve Konfeksiyon, 1., 11-14.
12. Wade, B. And Knorr, R., 1995, “Polymerization”, Acrylic Fiber Technology and Applications, Mason, J.C. (Ed.), Marcel Dekker Inc., New York, s: 37–68, 388s.
13. Bajaj, P., Sreekumar, T.V. and Sen, K., 2002, “Structure Development during Dry-Jet-Wet Spinning of Acrylonitrile/Vinyl Acids and Acrylonitrile/Methyl Acrylate Copolymers”, Journal of Applied Polymer Science, Cilt: 86, s: 773-778.
14. Clark G.I., 1967, “Cahpter I: Properties of X-Rays”, Handbook of X–Rays, Emmitt, F.K. (Ed.), McGraw-Hill Book Company, New York, s: I-3 – I-31, 1031s.
15. Kızılyallı, M., 1988, “Bölüm 3: X– Işınları Spektroskopisi”, Atomik Spektroskopi, Özden, S., (Düzenleme Kurulu Bşk.), Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, 392s.