İBN RÜŞD FELSEFESİNDE TANRI’NIN BİLGİSİ VE VAROLUŞ ARASINDAKİ İLİŞKİ

İslâm felsefesinde Meşşâî ekolün önemli temsilcilerinden biri olan İbn Rüşd, Tanrı’nın bilgisi ile varoluş arasında mutlak bir ilişki kurar ve Tanrı’nın bilgisinin, varlığın nedeni olduğu düşüncesini benimser. Bu bilgiyi de Tanrı’nın kendi zâtını bilmesi olarak kabul eder. Ayrıca o, Tanrı’nın bilgisinin insanın bilgisine benzemediğine dikkat çeker. Bu çalışmada, İbn Rüşd’ün, Tanrı’nın bilgisi ile varoluş arasındaki ilişkiye dair düşünceleri özellikle Tanrı’nın kendi zâtını bilmesi çerçevesinde ele alınacaktır

Anahtar Kelimeler:

İbn Rüşd, Tanrı, Bilgi, Varoluş, Yaratma

Relation Between The God’s Knowledge and Existance in The Philosophy of Ibn Rushd

Averroes who is one of the main representatives of the Peripatetic school in the Islamic Philosophy, establishes an absolute correlation between the God’s knowledge and the existence and adopts the idea that the of God’s knowledge is the reason for being. He accepts this information as God know own essence. He also draws attentions that God’s knowledge not look like the human’s knowledge. In this study, Averroes’s thoughts about the relation between God’s knowledge and existence will be discussed more specifically in the context of God to know own essence

Keywords:

Averroes, God, Knowledge, Existence, Creating,

PDF

___

Adıgüzel, Nuri, İbn Rüşd’ün Varlık Felsefesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1996.
Akgün, Tuncay, Gazali ve İbn Rüşd’e Göre Yaratma, Akçağ Yay., Ankara 2013.
Akyol, Aygün, “Zorunlu Varlığın Tikellere Dair Bilgisi Üzerine: İbn Sînâ-Şehristânî Merkezli Bir Tartışma”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2006/2, C.V, Sayı:10, Çorum 2006, ss. 111-130.
Aristoteles, Metafizik, (çev. Ahmet Arslan), Sosyal Yayınlar, İstanbul 1996.
Aydın, Ali Arslan, İslam İnançları ve Felsefesi, C.I, Diyanet İşleri Başkanlığı Yay., Ankara 1964.
Aydın, İbrahim Hakkı, “Plotinos ve İki İslam Mütefekkirinde (Farabî ve İbn Sina’da) Sudûr Nazariyesinin Bir Değerlendirmesi”, İslâmî Araştırmalar, C.
XIV, S. I, Ankara 2001.
Aydın, Mehmet S., Din Felsefesi, İzmir İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yay., İzmir 2001.
Baktır, Mehmet, “Allah’ın Fiilî Sıfatlarında Zaman Sorunu”, Kelam Araştırmaları, 1:2 (2003), ss. 93-108.
Çetin, İsmail, “Boethius’ta Tanrı’nın Bilgisi ve İnsan Hürriyeti”, Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 2003, C.12, S. 2.
Çökeren, Hatice, İslam Kelamında Tanrı’nın Mutlaklığı, Ankara
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara 2007.
Durusoy, Ali, İbn Sina Felsefesinde İnsan ve Âlemdeki Yeri, MÜ İFAV Yay., İstanbul 1993
Farabî, “Eflatun ile Aristoteles’in Görüşlerinin Uzlaştırılması”, İslam Filozoflarından Felsefe Metinleri içinde, (trc. Mahmut Kaya), Klasik Yay., İstanbul 2005.
Farabî, “Felsefenin Temel Meseleleri (Uyunü’l-mesâil)”, Mahmut Kaya, İslâm Filozoflarından Felsefe Metinleri içinde, (trc. Mahmut Kaya), Klasik Yay., İstanbul 2005.
Farabî, “Kitâbu’l-Cem beyne re’yeyi’l-hakîmeyn”, es-Semeretu’lmerdıyye içinde, (nşr. Friedrich Dieterici), Ba’zu Resâil el-Farabî fi’l-Felsefe
Ma’hedu Târîhu’l-Ulûmi’l-Arabiyye ve’l-İslamiyye, Felsefetü’l-İslâmiyye, 12, Almanya 1999.
Farabî, “Zenon Risalesi”, Hilmi Ziya Ülken-Kıvamettin Burslan, Farabi içinde, Kanaat Kitabevi, t.y.
Farabî, el-Medinetü’l-Fâzıla, (çev. Nafiz Danışman), MEB Yay., İstanbul 1989.
Farabî, es-Siyâsetü’l-Medeniyye (Mebâdi’ul-Mevcûdât), (çev. Mehmet Aydın, Abdulkadir Şener, Rami Ayas), Kültür Bakanlığı Yay., İstanbul 1980.
Farabî, Kitâbu Ârâi ehli’l-medineti’l-fâzıla, (nşr. A. Nasrî Nadir), Dâru’lMeşrık, Beyrut 1986.
Farabî, Kitâbu’s-Siyaseti’l-medeniyye, Matbaatu Meclisu Dâiratü’lMaârifi’l-Osmaniyye, 1346 (h.).
Farabî, Risâletü Zînîni’l-kebîri’l-Yunanî, Meclisu Daireti’l-Maarfi’lOsmaniyyye, Haydarabad 1349 (h.).
Farabî, Uyûnu’l-mesâil, es-Semeretü’l-merdıyye içinde, (nşr. Friedrich Dieterici), Leiden-E. J. Brill, 1890.
Gazzalî, Filozofların Tutarsızlığı (Tehâfüt el-felâsife), (trc. Bekir Sadak), Ahsen Yay., İstanbul 2002.
Gazzâli, İtikad’ta Orta Yol, (tezhib ve tekmil Abdulhalık Duran), Hikmet Neşriyat, İstanbul 2004.
Gazzâli, Kitâbü’l-İktisâd ve’l-itikâd, (tashih Mustafa el-Kâbâni edDımeşkî), Matbaatu’l-Edebiyyetu, Tabatu’l-evvel, Mısır t.y..
Gazzalî, Tehâfütü’l-felâsife, Dâru’l-Meşrık, Beyrut 1990.
İbn Rüşd, “Faslu’l-Mekaal’da Mevzu-i Bahis Olan “İlm-i Kadîm” Meselesine Lâhika”, Nevzad Ayasbeyoğlu, İbn Rüşd’ün Felsefesi içinde, TTK
Basımevi, Ankara 1955.
İbn Rüşd, Faslu’l-Makal (Felsefe-Din İlişkisi), (trc. Bekir Karlığa), İşaret Yay., İstanbul 1992.
İbn Rüşd, Faslu’l-Makâl, Mektebetü’l-Şarkı’l-İslâmiyye, Kahire, t.y..
İbn Rüşd, Faslu’l-makal, Nevzad Ayasbeyoğlu, İbn Rüşd’ün Felsefesi içinde, TTK Basımevi, Ankara 1955.
İbn Rüşd, Kitâbu’l-Keşf an menâhici’l-edille fî akaidi’l-mille, (nşr. Mahmud Kasım), Mısır 1964.