Namık TURAN

SELÇUKLU VE OSMANLI ANADOLU'SUNDA AHİLİĞİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞİM SÜRECİ

Öz Ahilik ortaçağ Anadolu'sunun toplumsal ve kültürel dokusuna yön vermiş kurumlardan biridir. Kökeni Fütüvvet anlayışına dayalı daha çok tasavvufi-ahlaki bir akım görünümündeki bu gelenek Abbasi Halifesi Nasır Lidnillah (1180-1225) zamanında siyasi bir otoriteye bağlanmıştır. Zaman içinde üretime yönelik bir içerik de kazanan Ahilik Osmanlı İmparatorluğu'nda esnaf örgütlerinin iç işleyişlerini düzenleyen ve iktisadi yaşamı biçimlendiren başlıca teşkilat haline dönüşmüştür. Aşıkpaşazade'nin kurucu dört unsur arasında saydığı Ahiler, II. Mehmet zamanında merkezi devlet anlayışının hakim kılınmasıyla siyasi bir güç olmaktan çıkarak loncaların üretim ilkelerini belirleyen ananevi bir yapıya büründü. Lonca yaşamıyla bütünleşen Ahilik anlayışı loncaların çözülüş sürecine bağlı olarak etkinliğini yitirdi. Bu makalede söz konusu tarihi süreç ve başlıca kırılma noktaları incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Tam Metin