GREVSİZ TOPLU PAZARLIK HAKKI VE AİDAT BAĞIMLILIĞI KISKACINDA MEMUR SENDİKALARI

Devlet imkânlarında yaşanan daralma, memurların ayrıcalıklarının azalması, demokratik gelişmeler, işçi hakları gelişirken memurların haklarında ilerleme kaydedilememesi gibi nedenlerle memurlar örgütlenme ihtiyacı hissetmişlerdir. İşçilerin sendikal mücadelesinden beslenen memur sendikacılık hareketi, tüm dünyada geç başlamış, II. Dünya Savaşı’ndan sonra ise hızla yayılmıştır. Ülkemizde uluslararası belgelerle teminat altına alınan memurların sendikal örgütlenmeleri, 1961 Anayasası'nda yer alan örgütlenme hakkına paralel olarak başlamış, 1971'de yasaklanmış, 1982 Anayasasında ise açık bir düzenlemeye yer verilmemiştir. 1986 yılında öğretmenler tarafından Türkiye'nin onayladığı uluslararası belgelere dayanılarak başlatılan memur örgütlenmesi, anayasal ve yasal teminatlara kavuşturulmuş, 12 Eylül 2010 tarihinde yapılan Anayasa değişikliğiyle toplu sözleşme hakkı verilmiş ancak grev hakkı verilmemiştir. Bölünerek zayıflayan memur sendikaları, hükümetle yaptıkları anlaşmalar neticesinde üyelik aidatının bir kısmını devletten alarak devletle aidat bağımlılığı ilişkisine girmiş ve Anayasa Mahkemesi'nin isabetli kararına rağmen aidat ilişkisi tekrar kurulmuştur. Günümüzde memur sendikaları grevsiz toplu sözleşme ve aidat bağımlığı kıskacında mücadele etmektedirler. Memur sendikacılık hareketinin başarıya ulaşmasının en önemli şartı güçlü olmalarıdır. Bu gücün önemli kaynaklarından biri üye sayısı, diğeri güç birliği ve bağımsızlığıdır.

___

  • AKTAY, Nizamettin, (1993), Sendika Hakkı (Uluslararası Dayanakları Bakımından Eleştirel Bir Yaklaşımla Türk Hukukunda Sendika Hakkı ve İlgili Belgeler, Kamu-İŞ, Ankara.
  • AİHM (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi), (2010), http://www.tumbelsen.org.tr/pages/yayinlar/aihm.pdf, 31.12.2010.
  • GÜLMEZ, Mesut, (2005), Sendikal Haklarda Uluslararası Hukuka ve Avrupa Birliğine Uyum Sorunu, Belediye-İş Yayınları, AB’ye uyum Dizisi, Ankara.
  • GÜLMEZ, Mesut, (1990), Memurlar ve Sendikal Haklar, İMGE Kitapevi Yayınları: 16, Ankara.
  • GÜZEL, Ali, (1997), “Normların İç Hukuka Etkisi ve Türk İş Hukukunun Gelişmesine katkısı, ILO Normları ve Türk İş Hukuku”, İş Hukuku Türk Milli Komitesi 20. Yıl Kutlama Semineri.
  • TALAS, Cahit, (1977), “Türkiye’de ve Dünyada Devlet-Memur İlişkileri”, Yıllık 1974-1976, A.Ü. /S.B.F./ Basın Yayın Yüksek Okulu, Doğan Basımevi, Ankara.
  • MEMURSEN, (2010), Toplu Görüşme Tutanağı, 2010 Yılı, http://www.memursen.org.tr/file/2010yılımutabakat.pdf, 31.12.2010.
  • TURAN, Güngör, (2000), “Türkiye'de Kamu Sendikacılığı”, Kamu-İş; Cilt: 6 Sayı:1 (http://www.kamu-is.org.tr/dergiler2.htm, 10.12.2009.
  • Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı metni, (2010).
  • TÜRKİYE KAMU-SEN, (2009), Sekiz Dönem Toplu Görüşme Sürecinde
  • Türkiye Kamu-Sen (2002-2009), Türkiye Kamu-Sen Araştırma Geliştirme Merkezi, Yayın No: 29, Ankara.
  • Uzlaştırma Kurulu Kararı, No: 2010/1
  • ÜNSAL, Engin, (1999), Memur Sendikaları, Boyut Kitapları, İstanbul.