YETİŞTİRME YURTLARINDA KALAN VE ORTAÖĞRETİME DEVAM EDEN ÖĞRENCİLERİN SELF-DETERMİNASYON DAVRANIŞLARI

Bu çalışmada yetiştirme yurtlarında kalan ve ortaöğretime devam eden 12-17 yaş aralığındaki öğrencilerin self-determinasyon davranışları ile bu davranışların bazı değişkenlere göre açıklanması amaçlanmıştır. Bu araştırma nicel araştırma yöntemi ile yürütülmüştür. Araştırma evrenini Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’na (Mülga) bağlı yetiştirme yurtlarında kalan 12-17 yaşları arasındaki öğrenciler oluşturmaktadır. Edirne’de Erkek Yetiştirme Yurdu ve Çocuk Sitesi Müdürlüğü, İstanbul’da Atatürk Kız Yetiştirme Yurdu, Kırşehir’de Erkek Yetiştirme Yurdu ve Kız Yetiştirme Yurdu, Kocaeli’nde 75. Yıl Cumhuriyet Erkek Yetiştirme Yurdu Müdürlüğü ve Sakarya’da Erkek Yetiştirme Yurdu ve Kız Yetiştirme Yurdu’nda kalan ve okula devam eden kızlar ile erkekler tam sayımla araştırma kapsamına alınmıştır. Veri toplama aracı olarak AIR Self-Determinasyon Ölçeği (AIR Self-Determination Scale) kullanılmıştır. Ölçeğin güvenirliği için hesaplanan Cronbach Alpha katsayısı 0,91 olarak bulunmuştur. Öğrencilerin self-determinasyon açısından sahip oldukları fırsatlar %72,43; selfdeterminasyon davranışlarını gerçekleştirme düzeyleri toplamda %74,51 olarak belirlenmiştir.

SELF-DETERMİNATİON BEHAVİORS OF SECONDARY EDUCATİON STUDENTS WHO RESİDE İN ORPHANAGES

It was aimed in this study to examine the self-determination behaviors of the secondary education students aged between 12-17 years, who lived in orphanages, and to explain these behaviors by some variables. he relevant survey was performed on the basis of quantitative research method. he research population was comprised of students aged between 12-17 years, who live in orphanages, run by the Institute of Social Services and Child Protection (abolished). he entire female and male students attended school and inhabited in the Directorate of Orphanage for Boys and Childrens’ Site in Edirne, Atatürk Orphanage for Girls in Istanbul, Orphanage for Boys and Orphanage for Girls in Kırşehir, 75thYear Republic Orphanage for Boys in Kocaeli, and Orphanage for Boys and Orphanage for Girls in Sakarya were enrolled in the research. AIR Self-Determination Scale was used as the data collection tool. The Cronbach Alpha coeficient in proof of the reliability of the scale was found to be 0.91. he total ratio of the opportunities provided to the students regarding the self-determination, and the total level of actualization of the self-determination behaviors were 72.43 %, and 74.51 %, respectively.

___

  • Amiot, C. E., Blanchard, C. M., ve Gaudreau, P. (2008). A longitudinal investigation of
  • coping and self-determination processes. Self and Identity, 7, ss. 204-224.
  • Aral, N., Gürsoy, F. ve Yıldız Bıçakçı, M. (2005). Yetiştirme yurdunda kalan ve kalmayan
  • ergenlerin benlik tasarım düzeylerinin incelenmesi. Eurasian Journal of Educational
  • Research, 21, ss. 24-34.
  • Bilgin, M., Kılıç Atıcı, M. ve Yazgan İnanç, B. (2009). Gelişim psikolojisi: Çocuk ve ergen
  • gelişimi (Beşinci basım). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Boutelle, K. ve Parker, D. R. (2009). Executive function coaching for college students with
  • learning disabilities and ADHD: A new approach for fostering self-determination.
  • Learning Disabilities Research & Practice, 24(4), ss. 204-215.
  • Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma
  • deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi.
  • Cihangir Çankaya, Z. (2005). Öz-belirleme modeli: Özerklik desteği, ihtiyaç doyumu ve iyi
  • olma (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
  • Ankara.
  • Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları (T. Ergene, Çev.).
  • Ankara: Mentis Yayıncılık.
  • Darner, R. (2009). Self-determination theory as a guide to fostering environmental
  • motivation. he Journal of Environmental Education, 40(2), ss. 39-49.
  • Deci, E. L. ve Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human
  • behavior. New York: Plenum.
  • Deci, E. L. ve Ryan, R. M. (2004). Overview of self-determination theory: An organismic
  • dialectical perspective. Handbook of self-determination research (s. 470). Rochester:
  • he University of Rochester Press.
  • Ersoy Kart, M. ve Güldü, Ö. (2008). Özerk benlik yönetimi ölçeği: Uyarlama çalışması.
  • Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(2), ss. 187-207.
  • Gagne, M. ve Deci, E. L. (2005). Self-determination theory and work motivation. Journal
  • of Organizational Behavior, 26, ss. 331-362.
  • Grolnick, W. S., Gurland, S. T., Jacob, K. F. ve Decourcey, W. (2002). he development
  • of self-determination in middle childhood and adolescence. A. Wigield ve J. S.
  • Eccles (Eds.), Development of achievement motivation (ss. 147-171). San Diego, CA:
  • Academic Press.
  • Higham, P. (2006). Social work (introducing professional practice). London: Sage
  • Publications.
  • Kındap, Y. (2011). Kendini belirleme kuramı temelinde ergenlikte destekleyici
  • ebeveynlik, akademik ve sosyal uyum ve kendini belirleme düzeyi arasındaki ilişkilerin
  • boylamsal olarak incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi
  • Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Levesque-Bristol, C. ve Stanek, L. R. (2009). Examining self-determination in a service
  • learning course. Teaching of Psychology, 36(4), ss. 262-266.
  • Levin, D. S. ve Rotheram Fuller, E. (2011). Evaluating the empowered curriculum for
  • adolescents with visual impairments. Journal of Visual Impairment & Blindness, 105
  • (6), ss. 350-360.
  • Masterson, J. F. (2010). Gerçek kendilik. İstanbul: Litera Yayıncılık.
  • Millî Eğitim Temel Kanunu,1973. Resmî Gazete, Tarih: 24/6/1973 Sayı: 14574; Tertip: 5
  • Cilt: 12 Sayfa: 2342. Kanun Numarası: 1739. Madde 2.
  • Özer, G. (2009). Öz-belirleme kuramı çerçevesinde ihtiyaç doyumu, içsel motivasyon
  • ve bağlanma stilllerinin üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluşlarına etkileri
  • (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
  • Ankara.
  • Segal, E. A., Gerdes, K. E. ve Steiner, S. (2007). An introduction to the profession of social
  • work (becoming a change agent) (Second edition). Canada: homson Brooks/Cole.
  • Tatlıdil, H. (1996). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel analiz. Ankara: Engin Yayınları.
  • Uğurlu, U. (1994). Yetiştirme yurdunda yaşayan ergenler ile ailesiyle birlikte yaşayan
  • ergenlerin öz-saygı ve atılganlık düzeyleri açısından karşılaştırılması (Yayımlanmamış
  • Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • 02.2013, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
  • Ulaşan Özgüle, E. T. (2011). Mediating role of self-regulation between parenting, attachment,
  • and adjustment in middle adolescence (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Orta Doğu
  • Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Ünver, M. M. (2004). An exploration of perceived self-determination and self-eficacy of EFL
  • instructors in a Turkish state university (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bilkent
  • Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Wehmeyer, M. L., Agran, M., Hughes, C., Martin, J. E., Mithaug, D. E. ve Palmer, S. B.
  • (2007a). Promoting self-determination in students with developmental disabilities
  • (Series Editors’ Note By Karen R. Haris and Steve Graham). New York, London: he
  • Guilford Press.
  • Wehmeyer, M. L. ve Field, S. L (2007b). Self-determination (instructional and assessment
  • strategies). California: Corwin Press.
  • Williams, G. C. ve Deci, E. L. (1998). he importance of supporting autonomy in medical
  • education. Annals of Internal Medicine, 129, ss. 303-308.
  • Yeşilyurt, S. (2008). A self-determination approach to teaching writing in pre-service el
  • teacher education (İngilizce öğretmenliği bölümünde yazma öğretimine öz-belirlemeci
  • bir yaklaşım) (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler
  • Enstitüsü, Erzurum.
  • Yörükoğlu, A. (2000). Gençlik çağı ruh sağlığı ve ruhsal sorunlar (On Birinci Basım).
  • İstanbul: Özgür Yayınları.
  • Zavalloni, O. F. M. R. (1962). Self-determination (the psychology of personal freedom). (V.
  • Biasiol O.F.M. ve C. Tageson O.F.M, Çev.) Chicago-Illinois: Forum Books.