Lise Öğrencilerinin Utangaçlıklarının Algılanan Anne Baba Tutumları ve Problem Çözme Yaklaşımları Açısından İncelenmesi

Amaç: Bu araştırmanın amacı lise öğrencilerininutangaçlıklarının algılanan anne baba tutumlarınagöre farklılaşıp farklılaşmadığının ve utangaçlık ileproblem çözme yaklaşımları arasında anlamlı düzeydeilişki olup olmadığının belirlenmesidir.Yöntem: Araştırma genel tarama modeline uygunolarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi tesadüfi kümeörnekleme yöntemi ile seçilen 377’si kız 275’i erkekolmak üzere toplam 652 öğrenciden oluşmaktadır.Örneklemi oluşturan öğrencilerin %24.7’si 9. sınıf,%44.5’i 10 sınıf %30’.8’i 11. sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır.Öğrencilerin utangaçlıklarının belirlenmesindeCheek tarafından 1990 yılında geliştirilen ve Güngörtarafından 2001 yılında Türkçe’ye uyarlaması yapılan‘Utangaçlık Ölçeği’ kullanılmıştır. Öğrencilerin problemçözme yaklaşımlarının belirlenmesinde Heppner vePetersen (1982) tarafından geliştirilen Türkçe’ye uyarlamasıŞahin, Şahin ve Heppner (1993) tarafından yapılan“Problem Çözme Envanteri” kullanılmıştır. Anne babatutumlarının belirlenmesi amacıyla ayrıca bir ölçek uygulanmamıştır.Kişisel bilgi formunda anne baba tutumlarındankendilerine uygun olarak düşündüklerini işaretlemeleriistenmiştir. Verilerin analizinde varyans analizi,tukey testi, pearson momentler çarpım korelasyon katsayısıve regresyon analizi kullanılmıştır.Bulgular: Araştırma soncunda lise öğrencilerininutangaçlıklarının algılanan anne baba tutumuna göreanlamlı düzeyde farklılaştığı, algılanan anne baba tutumlarınıotoriter olarak belirten öğrencilerin utangaçlık puanortalamaları algılanan anne baba tutumlarını demokratikolarak belirten öğrencilerden anlamlı düzeyde yüksekbulunmuştur. Araştırmanın diğer bir bulgusunda da problemçözme yaklaşımlarından düşünen, kaçıngan, değerlendirici,kendine güvenli ve planlı yaklaşımların utangaçlıkile anlamlı düzeyde ilişkili olduğu bulunmuştur.

An Investigation of High Schools Students' Syhness Respect to Their Perceived Parents' Attitudes, Problem-Solving Approaches

Purpose: The purpose of this study is to determinewhether high school students’ syhness differentiateaccording to perceived parents’ attitudes andthere is meaningful difference between shyness andproblem-solving approach. Research has been donein accordance with the general scanning model.Methods: The sample of this study consists oftotal of 652 students,377 of them female and 275 ofthem male selected through random cluster samplingmethod. Sample group consists of students;%24.7 ofthem 9th grade,% 44.5 10thgrade,and %30’.8 of them11th grade. For determining students’ shyness, ‘shynessScale’ developed in 1990 by Cheek and adaptedto Turkish by Güngör in 2001 was used.In determiningStudents’ problem-solving approach,”Problem SolvingInventory” developed by Heppner and Petersen(1982) and adopted to Turkish by Şahin, Şahin andHeppner (1993) was used. No other scale was appliedto determine attitudes of parents. In the PersonalInformation Form parents were asked to mark parentalattitudes which they think appropriate for themselves.In the analysis of data, variance analysis,Tukey test, Pearson product moment correlation coefficientand regression analysis was used.Results: As a result of research, it has beenobserved that high school students’ shyness differentiatein meaningful level according to perceived parentattitudes and it has been found that score averages ofstudents who define perceived parent attitudes asauthoritarian are significantly higher than the oneswho define as democratic. Another finding of researchshows that there is a relationship in significant levelbetween shyness and thinking, avoidant, assessor,self-confident and planned approaches by problemsolvingapproaches.

___

  • Adalbjarnardottir, S., “How Schoolchildren Propose To Negotiate: The Role Of Social Withdrawal, Social Anxiety, And Locus Of Control”, Child Develop- ment, N. 66, p. 1739-1751, 1995.
  • Alden, L.E. VE Taylor C.T., “Interpersonal Processes In Social Phobia”, Clinical Psychology Review, V. 24, p. 857-882, 2004.
  • Bacanlı, H., Sosyal Beceri Eğitimi, Nobel Yayın Dağı- tım, Ankara 1999.
  • Beidel D.C, Turner, S. M. VE Morris T. L., “Psychopatho- logy Of Childhood Social Phobia”, Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, V.38, N.6, p. 643-650, 1999.
  • Burgess, K.B., Wojslawowicz, J. C., Rubin, K. H., Ro- se-Krasnor, L. VE Booth-Laforce, C., “Social In- formation Processing And Coping Strategies Of Shy/Withdrawn And Aggressive Children: Does Friendship Matter?”, Child Development, V.77, N.2, p. 371 – 383, 2006. si”, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi (Araştırma Raporu), Ankara 2000.
  • Güngör, A., “Utangaçlık Ölçeğinin Geliştirilmesi Geçer- lik Ve Güvenirlik Çalışmaları”, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, Yıl:15, Cilt:2, S:17–22, 2001.
  • Hamarta, E., “Ergenlerin Sosyal Kaygılarının Kişilerara- sı Problem Çözme Ve Mükemmeliyetçilik Açısın- dan İncelenmesi”, İlköğretim Online, C.8, S.3, s. 729-740, [Online]: http://ilkogretim-online.org. tr, 2009.
  • Hart, T. A., Turk, C. L., Heimberg, R. G. ve Liebowitz, M. R., “Relation Of Marital Status To Social Pho- bia Severity”, Depression and Anxiety, V.10, p. 28–32, 1999.
  • Henderson, L. ve Zimbardo P., Shyness. Encyclope- dia of Mental Health, Academic Pres CA, San Diego 1998.
  • Heppner, P. P. ve Baker, C. E., “Applications of the Prob- lem Solving Inventory”, Measurement & Evalu- ation in Counseling & Development, V.29, N.4, p. 229-241, 1997.
  • Heppner, P. P., Witty, T. E. ve Dixon, W. A., “Problem-Sol- ving Appraisal And Human Adjustment: A Review Of 20 Years Of Research Using The Problem Solving Inventory”, The Counseling Psycholo- gist, V.32, N.3, p. 344-428, 1997.
  • Heppner, P.P. ve Krauskoph, C. J., “The Integration Of Personal Problem Solving Processes Within Counselling” The Counselling Psychologist” N.15, p 371-447. 1987.
  • Horsch, L.M., “Parental Attitudes Toward Socially In- hibited Children”, Virginia Polytechnic Institute and State University, Master of Science in Psy- chology, 2004.
  • Hortaçsu, N., Çocuklukta İlişkiler- Ana Baba, Kardeş ve Arkadaşlar, İmge kitabevi, İstanbul 2003.
  • zeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenme- L. E. Alden (ed.) The Essential Handbook of Social Anxiety For Clinicians, West Sussex : John Wiley, 2005.
  • Spence, S. H., Donovan, C. ve Brechman-Toussaint, M., “Social Skills, Social Outcomes, And Cognitive Fe- atures Of Childhood Social Phobia”, Journal of Abnormal Psychology, N.108, p. 211–221, 1999.
  • Stevens, A.J., Utangaçlığınızı Yenin, Çev:G.Tümer, HYB Yayıncılık, Ankara 1997.
  • Stewart, S.L. ve Rubin, K.H., “The Social Problem- Solving Skills Of Anxious-Withdrawn Children”, Development and Psychopathology, N.7, p. 323–336, 1995.
  • Şahin, N., Şahin, N.H., ve Heppner, P.P., “Psychometric Properties Of The Problem Solving Inventory İn A Group Of Turkish University Students”, Cogni- tive Therapy and Research, V.17, N. 4, p. 379- 396, 1993.
  • Taylan, S., “Heppner’in Problem Çözme Envanterinin Uyarlama, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışmala- rı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1990.
  • Turner, S. M., Beidel, D. C., Dancu, D. V. ve Keys, D. J., “Psychopathology Of Social Phobia And Comparison To Avoidant Personality Disorder”, Journal of Abnormal Psychology, N.95, p. 389–394, 1986.
  • Yavuzer, H., Çocuğu Tanımak ve Anlamak, Remzi Ki- tabeci, İstanbul 2003.
  • Zolten, K. ve N. Long., Shyness, Department of Pedi- atrics, University of Arkansas for Medical Scien- ces, Arkansas 1997.
  • ness: A Diathesis-Stress Model”, W.R. Crozier ve