Öğr. Gör. Ayşen BALKAYA, Doç. Dr. Esra CEYHAN

Lise Öğrencilerinin Suç Davranış Düzeylerinin Bazı Kişisel ve Ailesel Nitelikler Bakımından İncelenmesi

Bu araştırmada, lise öğrencilerinin suçdavranışı düzeylerinin kişisel ve ailesel özellikleraçısından farklılık gösterip göstermediğiincelenmiştir. Araştırma 1454 lise öğrencisi ilegerçekleştirilmiştir. Lise öğrencilerinin suçdavranışı düzeylerine ilişkin veriler, “SuçDavranışı Ölçeği” (Kaner, 2001a) ile kişiselaileselözelliklerine ilişkin veriler isearaştırmacılar tarafından hazırlanan “Kişisel BilgiFormu” ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde,parametrik olmayan testlerden Mann-Whitney Uve Kruskal Wallis Testi’nden yararlanılmıştır.Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; suçdavranışı ile cinsiyet, yaş, öğrenim görülen okultürü, serbest zaman etkinliklerine katılmadurumu, anne-babanın öğrenim durumu, annebabanın çocuk yetiştirme tutumları, aileortamında kendini mutlu hissetme durumu veailenin arkadaşları onaylama durumu arasındaönemli ilişkiler elde edilmiştir. Suç davranışı ilesosyo-ekonomik düzey ve anne babanınbirliktelik durumu arasında ise önemli bir ilişkibulunmamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Suç davranışı, lise öğrencisi.

Investigation of Juvenile Delinquency Levels Differences according to Some Personal and Familial Characteristics

In this research it was investigated whetherjuvenile delinquency levels differ according tosome personal and familial characteristics.Juvenile delinquency data was collected bymeans of “Delinquency Scale” (Kaner, 2001a).Data related to participants’ personal andparental characteristics was collected by the“Personal Inquiry Form” prepared by theresearchers. Mann-Whitney U Test and KruskalWallis Test, non parametric data analysistechniques, were utilized for data analysis.Results indicated that there is a significantrelationship between delinquency and gender,age, school type, attendance to free timeactivities, parents’ academic background,parents’ child rearing attitudes, feeling happy infamily context and parental approval of friends.No significant relationship was found betweendelinquency and Socio Economic Status andparental togetherness.

Keywords:

Juvenile Delinquency, high school student,

PDF

___

Alpar, Reha. (1998). İstatistik ve Spor Bilimleri, Bağırgan Yayımevi: Ankara.
Ardelt, Monica ve Laurie Day. “Parents, Siblings, and Pers: Close Social Relationships and Adolescent Devian- ce”, Journal of Early Adolescence, 22-3: 310- 349,2002.
Arnett Jeffrey ve Lene Bale Jansen. “Culturel Bases of Risk Behaviour: Danish Adolescents”, Child Develop- ment. 64: 1842–1855, 1993.
Arnett, J. J. “Sensation Seeking, Agressiveness, and Ado- lescent Reckless Behaviour”, Personality and Indi- vidual Differences, 6: 693-702, 1996.
Balkaya, Ayşen. “Lise Öğrencilerinin Kimlik Duygusu Kaza- nım Düzeylerinin Bazı Kişisel-Sosyal ve Ailesel Ni- telikler İle Suç Davranışı Düzeyi Bakımından İnce- lenmesi.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eski- şehir: Anadolu Üniversitesi Eğitin Bilimleri Enstitü- sü, 2006.
Basut, Ebru. “Suça Yönelen ve Yönelmeyen Ergenlerin Stres Stresle Başa Çıkma ve Kişilik Örüntüleri Yö- nünden İncelenmesi.” Yayımlanmamış Yüksek Li- sans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilim- leri Enstitüsü, 2004.
Başar, Figen. “Ankara Kalaba Çocuk Islahevi’nde 15–18 Yaş Grubu Ergenlerin Suça Yönelmelerinde Ailenin Etkisi Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma.” Yayım- lanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üni- versitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 1992.
Bayar, Nalan. “Ergenlerde Risk Alma Davranışı: İçtepisellik, Aile Yapısı ve Demografik Değişkenler Açısından Gelişimsel Bir İnceleme.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1999.
Bradley, Graham ve Paul Matsukis. “Identity Status and Youth Recklessness”, Youth Studies Australia. 19, 4: 48–53, 2000.
Büyüköztürk, Şener. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Ki- tabı : İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulama- ları Ve Yorum. 1. bs. Ankara: PeGem A Yayıncılık, 2002.
Cottle, Cındy C., Rıa J. Lee ve Kırk Heılbrun. The Predıctı- on Of Crımınal Recıdıvısm In Juvenıles A Meta- Analysis. Crımınal Justıce And Behavıor, 28, 3: 367- 394, 2001.
Çuhadaroğlu, Füsun Çetin ve diğerleri. Ergen ve Ruhsal Sorunları. Durum Saptama Çalışması. Ankara: Tür- kiye Bilimler Akademisi Raporları, Sayı: 4, 2004.
Delikara, İpek Ertokuş. “Ergenlerin Akran İlişkileri İle Suç Kabul Edilen Davranışlar Arasındaki İlişkinin İnce- lenmesi.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. An- kara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2000.
Ekşi, Aysel. Beş Kıtada Gençlerin Sorunları. 13. Ulusal Ço- cuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları kongresin- de sunulmuş bildiri. Ankara, 2003.
Feimi, Seini. “Ankara`da Kalaba Lisesi Öğrencilerinin Okul Başarısı İle Sapmış Davranış Arasındaki İlişkinin Sosyolojik Açıdan İncelenmesi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1998.
Hoffman, Lois. Developmental Psychology Today 5th ed. New York: McGraw-Hill, 1988.
İnanç, Banu Yazgan, Mehmet Bilgin ve Meral Kılıç Atıcı. Gelişim Psikolojisi. Çocuk ve Ergen Gelişimi. Ada- na: Nobel Kitabevi, 2004.
Jesor, Richard. “Problem-Behaviour Teory, Psychosocigal Development and Adolescent Problem Drinking”, British Journal of Addiction, 82: 331-342, 1987.
Juang P. Linda ve Rainer K. Silbereisen. “Supportive Pa- renting and Adolescent Adjustment Across Time in Former East and West Germany”, Journal of Ado- lescence. 22: 719–736, 1999.
Kaner, Sema. “Anababa Denetimi İle Ergenlerin Suç Kabul Edilen Davranışları Arasındaki İlişki”. Yayımlanma- mış Araştırma Raporu. Ankara: Ankara Üniversitesi, 1996.
Kaner, Sema. “Suç Davranışı Ölçeği Geliştirme Çalışması”. 1. Ulusal Çocuk ve Suç: nedenler ve Önleme Çalış- maları Sempozyumu. Ankara: 79-9, 2001,a.
Kaner, Sema. “Anababa Denetimi İle Ergenlerin Suç Kabul Edilen Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenme- si.” 1. Ulusal Çocuk ve Suç: Nedenler ve Önleme Çalışmaları Sempozyumu. Ankara: 229-255 2001,b.
Kaya,Melek. “13-18 Yaşları Arasındaki Suç İşlemiş Ergen- lerdeki Psikopatolojik Belirtilerin Araştırılması” Ya- yımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversi- tesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 1993.
Kazel, Yıldız. “Erinlik Grubu Öğrencilerinin Risk Almaya Yö- nelik Davranışı Ve Öğretmenlerinin Algılaması.” Ya- yımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversi- tesi.Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2001.
Keklikkıran, Mehmet. “Türkiye’de Çocuk Suçluluğu.” Ya- yımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marma- ra Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1999.
Kılıççı, Yadigar. “6-15 Yaş Öğrencilerinin Gelişimsel Güçle- ri ve Kişilik Gelişimini Kolaylaştırma.” İlköğretimde Rehberlik. Editör: Yıldız Kuzgun. Ankara: Nobel Ya- yın Dağıtım, 2003
Kıran, Binnaz. “Akran Baskı Düzeyi Farklı Olan Öğrencile- rin Risk Alma, Sigara İçme Davranışı ve Okul Başa- rılarının İncelenmesi.” Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2002.
Kırımsoy, Emrah. “Suç İşlemiş ve Suç İşlememiş Ergenle- rin Algıladıkları Duygusal İstismar ve Benlik Saygı- larının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi”. Yayım- lanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2003.
Kozacıoğlu, Gülsen ve Hülya Ekberzade. Bireyden Toplu- ma Ruh Sağlığı. Editör: Gül Çörüş. Alfa Yayınları, 1995.
Millstein, Susan G. ve diğerleri. “Health-Risk Behaviors and Health Concerns Among Young Adolescents” Pediatrics. 89, 3: 422-428, 1992.
Morris, Charles G. Understanding Psychology. Third Editi- on. New Jersey: Prentice Hall, 1996.
Miner, Michael H. ve Munns, Rosemary. Isolation and Normlessness: Attitudinal Comparisons of Nonde- linquents. International Journal of Offender The- rapy & Comparative Criminology; 49: 5, 491-504, 2005,
Nalbant, Aygül. “15-22 yaşları arasında bulunan islahevin- deki, Gözetim altındaki ve suç işlememiş gençlerin Benlik saygısı ve yaşam doyumu düzeylerinin karşı- laştırılması” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 1993.
Özen, Şakir ve diğerleri. Juvenile Delinquency in a develo- ping country: A province example in Turkey .İnter- national Journal of Law&Psychiatry 28: 4, 430-441. 2005
Seber ve diğerleri. “Çocuk Suçluluğunda Sosyodemogra- fik Özellikler.” 1. Ulusal Çocuk ve Suç: Nedenler ve Önleme Çalışmaları Sempozyumu. Ankara: 2001. 353-369
Senemoğlu, Nuray. Gelişim Öğrenme ve Öğretim : Kuram- dan Uygulamaya. Ankara: Gazi Kitabevi, 2002.
Sim, Hee-og. “Relationship of Daily Hassles and Social Support to Depression and Antisocial Behavior Among Early Adolescents”, Journal of Youth & Adolescence. 29, 6: 647–661, 2000.
Sipahioğlu, Şeyma. “Ana Baba Tutumları ile Gençlerdeki Duygusal ve Davranışsal Bozukluklar Arasındaki İlişki” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2002.
Şenses, Vildan. “Tokat İli Merkez ve İlçe Orta Dereceli Okul Öğrencilerinin Disipline Aykırı Davranışlarda Bulun- ma Nedenlerinin Araştırılması” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sos- yal Bilimler Enstitüsü, 1990.
Türkçapar, Mehmet H. “Anti Sosyal Kişilik Bozukluğunda Suç ve Şiddet Eylemlerine Göre Sosyal ve Psikolo- jik Özellikler.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü- sü, 2002.
Türkeri, Sedat. “Çocuk İslahevleri ve Çocuk Cezaevlerin- deki Çocukların Suç İşleme Nedenleri Açısından İn- celenmesi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü- sü,1995.
Türküm, Sibel. “Ergenlik Döneminde Gelişim”. Çocuk Geli- şimi ve Psikolojisi. Editör: Esra Ceyhan. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınla- rı No: 698, 2000.
Türküm, Sibel. “Bilişsel Gelişim”. Gelişim ve Öğrenme. Editör: Gürhan Can: Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 712, 2001.
Uba, Laura ve Karen Huang. Psychology. New York : Long- man, 1999.
Ünal, Mehmet. “Suçlu ve Suçlu Olmayan Çocukların Uyum Durumları ve Kişilik Özelliklerinin Karşılaştırılması.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: An- kara Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, 1993.
Yılmaz, Türkan. “Ergenlerde Risk Alma Davranışlarının İn- celenmesi.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İz- mir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2000.
Yörükoğlu, Atalay. Gençlik Çağı: Ruh Sağlığı ve Sorunları. 6. Basım. İstanbul: Özgür Yayın Dağıtım, 1989.
Zimmermann, Gregoire. Delinquency an maile adoles- cents: the role of alexlthymia and family structure journal of adolescence 29,3: 321-332, 2006