YETİNEN TOPLUMDAN TÜKETEN TOPLUMA; TÜRKİYE'DE MODERN TÜKETİM KÜLTÜRÜ'NÜN TARİHSEL VE TOPLUMSAL GELİŞİM SEYRİ

Ôzelltkle Osmanlı'nın son dönemlerinden itibaren düşünce dünyamızda yer etmiş olan "Batı" ue "Batılılaşma" sorunu Türk t.oplumunun bugünlere değin süregelen bir problematiği haline dônüşmüştilr. Öyle ki bu problem karşısında üretilen ~züm önerileri ue modernleşme hareketleri Türk tüketim t.arthinde önemli bir dönüm noktası olarak değerlendirilebilir. Türk modernleşme çabaları belki de en somut şekliyle kendini tüketim dauranışlanndaki ya da olışkanlıklanndaki değişimle göstemılş ue bu modem/eşme serüveni içerisinde Türkiye yetinen toplumdan tüketen topluma dönüşmüştür. Resmi anlamda Tanzimat ile başlatılabllecek olan bu süreçte toplumumuzun, tasarruftan tüketime doğru nasıl bir eurim geçirdiğini, bunun sosyo-ekonomik ue sosyo-politlk nedenleri ile ortaya konulması ue tabii ki toplumsal YO§ama ue kültürel yapıya nasıl yansıdığının incelenmesi yazının temel amacı olacaktır

Anahtar Kelimeler:

Türk Modernleşmesi, Tüketim Kültürü, Tüketici, Yaşam Tarzı

FROM A SATISFIED S0CIE1Y TO A CONSUMING S0CIE1Y: HİSTORİCAL AND SOCİETAL DEVELOPMENT PROGRESS OF MODERN CONSUMPTİON CVLTURE İN TVRKEY

The western and westemizatlon dilemma are a long-standlng problem especlally euer since the Ottoman Empire's last decade and haue became a problematlc of Turklsh intelleduals. Such that · alternatlue solutlons and modemlzatlons mouements against thls proble'J'!atlc could be consldered as a milestones in the Turklsh consumerlsm history. The Turklsh modemizatlon attempts might be obulously seen on the transformaHon of consumption behaulors and habits. in addition, Turkey has converted into consumption soclety from self-sufflcient one, over the modemization process and officially, it mlght be commenced with administratiue reforms (1839). Thls essay alms to present how Turklsh society eualuated to consumptfon soclety and hlghllght the soclo-economlc and soclo-political reasons behlnd the soclal eualuatlon under the effects of the soc/o-cultural instltuUons.

Keywords:

Turkish Modernization, Consumer Culture, Consumer, Life Style,

PDF

___

ALTAN, Mehmet (2002), Batılılaşmanm Sosyo- Politik Temelleri, Düşünsel ve Toplumsal Yapısı Modern Türkiye de _Siyasi Düşünce; Modernleşme ve Batıcılık, Cilt:3, (Ed. Tanıl Bora), lstanbul: Iletişim Yayınları
BUGRA, Ayşe, (2000), Devlet Piyasa Karşıtlığının Ötesinde, İhtiyaç ve Tüketim Uzerine Yazılar, (Çev. Bahadır Sina Şener), Istanbul: Iletişim Yayınları
BAUDRİLLARD, Jean, (2004), Tüketim Toplumu, (Çev. Hazal Deliçaylı- Ferda Keskin), Istanbul: Ayrıntı Yayınlan, 2. bs.
BOCOCK, Robert, (1997), Tüketim, (Çev. İrem Kutluk), Ankara: Dost Kitabevi
FAROOHİ, Suraiya, (2002), Osmanlı Kültürü ve Gündelik Yaşam, (Çev.EIif Kılıç), Istanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 4. bs.
FROMM, Eric, _(2004), Çağdaş Toplumların Geleceği, (Çev. Aydın Arıtan ve Kaan H. Okten), lstanbul: Arıtan Yayınevi
GÜBBİLEK, Nurdan, (1992), Vitrinde Yaşamak: 1980’lerin Kültürel İklimi, lstanbul: Metis Yayınları
IŞIN, Ekrem, (1995), İstanbul'da Gündelik Hayat, İstanbul: İletişim yayınları
İBN—l HALDUN, (1996), Mukaddime 1, (Çev: Zakir Kadiri Ugan), İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 4. bs.
KEPENEK, Yakup - YENTÜRK, Nurhan, (2001), Türk Ekonomisi, İstanbul: Remzi Kitabevi, 12. bs
KEYDER, Çağlar, (2001), Türkiye'de Devlet ve Sınıflar, İstanbul: iletişim Yayınları, 7.bs.
KONGAR, Emre, (1997), Kültür Üzerine, İstanbul: Remzi Kitabevi, 5.b5.
KONGAR, Emre, (2000), 21.Yüzyılda Türkiye, İstanbul: Remzi Kitabevi, 26.bs.
OKAY, Orhan, (1991), Batı Medeniyeti Karşısında Ahmet Mithat Efendi, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi
ORÇAN, Mustafa, (2004), Osmanlı’dan Günümüze Modern Türk Tüketim Kültürü, Ankara: Kadim Yayınları
PAMUK, Şevket - OWEN, Roger, (2002) 20. Yüzyılda Ortadoğu Ekonomileri Tarihi, (Çev. Ayşe Edime), İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları
SEZER, Baykan, (1997), Türk Sosyolojisinin Ana Sorunları, İstanbul: Sümer Yayınları
TOKGÖZ, Oya, (1984), Kentlerde Kitle Haberleşme Araçları ve Aile Tüketim Biçimleri, Türkiye’de Ailenin Değişimi Toplumbilimsei İncelemeler, (Yay. Haz: Türköz Erder), Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği, Sayfa:235—255
TOPRAK, Zafer, (1995), Tüketim Örüntüleri ve Osmanlı Mağazaları, Cogito: Dünya Büyük Bir Mağaza, Sayı: 5, Sayfaz25—28
ÜLGEN, M.Nazif, (1989), Ozalizm Çıkmazı, İstanbul: Şahan Basım Evi, 2. bs.
ZORLU, Abdülkadir, (2002), Tüketici Davranışlarını Etkileyen Sosyo— Kültürel Faktörler: Ankara Hipermarketler Omeği, Ankara: Hacettepe Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi)