İletişimde Kavramsal Çerçeve: 2000 Yılı Sonrasında Türkiye'deki Yayınlar Üzerine Bir İnceleme

İletişimin ilk insandan itibaren var olduğunu ancak alana ilişkin araştırmaların yakın geçmişte başladığını söylemek mümkündür. Günümüzde hemfikir olunan tanımsal çerçeveyle konuya bakıldığında, iletişim çalışmalarının 1900’lü yılların ilk çeyreğinde başladığı görülmektedir. İletişim alanındaki çalışmalar, öncelikle siyasal iletişimciler, psikologlar, sosyologlar ve fen bilimlerinde uzman kişiler tarafından “toplumsal eğilimleri, dinamikleri” anlama veya “propaganda” amaçlı yapılmıştır. İletişim alanında yetişmiş alan uzmanlarının çalışmaları ise 1950’ler sonrasına dayanmaktadır. Bu uzmanlar, konuya yeni açılımlar kazandırmış ve iletişime yönelik yeni tanımlar ortaya çıkmıştır. İletişim ile ilgili onlarca tanıma ulaşmak mümkündür; ancak bu tanımların ortak veya farklı yanlarına ilişkin literatürde herhangi bir çalışmaya rastlanmamış, bu çalışma da var olduğu düşünülen bu ihtiyaçtan yola çıkılarak yapılmıştır. Çalışmanın literatür kısmında iletişimin genel çerçevesi geniş bir araştırma sonunda ulaşılan tanımlar ele alınarak oluşturulmuştur. Araştırma kısmında çalışmanın sorunsalı, “iletişime ilişkin tanımların benzer veya farklı yanlarının tespiti” olarak belirlenmiştir. Araştırmanın evrenini, Türkiye’deki yayınevlerinin 2000 yılı sonrasında iletişim alanında basımını gerçekleştirdikleri kitaplar oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemi ise Türkiye’de saygın ve alanla ilgili eserlerine başvurulan 2 yayınevinin (İletişim ve Nobel) iletişim konu başlığında yayınladığı eserlerdir. Söz konusu yayınevlerinin eserlerinin indekslerine ulaşılmış ve her bir indeks içerisindeki başlıklar kategorilere ayrılarak içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Yapılan inceleme sonunda, tanımlar arasında farklılık ve benzerlikler saptanmış ve yeni bir tanım önerisinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

İletişim, İletişimde Kavramsal Çerçeve, İletişimle İlgili Yayınlar

THE CONCEPT OF COMMUNICATION: AN EXAMINATION ON PUBLICATIONS IN TURKEY AFTER THE YEAR 2000

It is possible to say that communication has existed since the first human beings, however that the research on the field has recently started. When we look at the subject in terms of the agreed-upon descriptive framework, it seems that communication studies began in the first quarter of the 1900's. The work in the field of communication was first made by political communicators, psychologists, sociologists and scientists to understand "social tendencies, dynamics" or with the purpose of "propaganda". The work of field experts trained in the communication field dates back to the late 1950s. In this process, this experts have given new expansions to the subject and new definitions for communication have emerged. It is possible to reach dozens of recognition about communication; however, no studies have been found in the literature on the common or different aspects of these definitions, and this study was carried out due to this requirement. In the literature section of the study, the general framework of communication was formed by considering the definitions reached at the end of a broad research. The problematic part of working in the research section was identified as "identification of similar or different aspects of communication-related definitions". The universe of the research consists of books published in Turkey in the field of communication after year of 2000 by publishing houses in Turkey. The sample of the work is the works published in the topic of communication by 2 publishers (İletişim ve Nobel) who are referred to their respectable and field related works in Turkey. In particular, the indexes of the works of the publishing houses have been reached and the titles in each index were divided into categories and examined by content analysis method. At the end of the examination, differences and similarities between the definitions were determined and a new definition was proposed.

PDF

___

Andersen M P (1959) What is Communication, Journal ofCommunication, 9, 5. Aydın N (2013) Medya İnsan Hakları ve Demokrasi, Kamer Yayınları, İstanbul. Ayer A J (1955) What is Communication? In Studies in Communication, Communication Research Centre, University College, Martin Secker and Warburg, London. Aytekin M (2014) Yenilenen Medya, Kocav Yayınları, İstanbul. Barnlund D C (1964) Toward a Meaning- Centered Philosophy of Communication, Journal of Communication, 12, 197-211. Berelson B and Steiner G A (1964) Human Behavior, Harcourt, Brace and World, New York. Büyükbaykal G (2003) İletişim ve İletişim Sürecinin Yaşamımızdaki Yeri, İ.Ü. İletişim Fakültesi Dergisi, 16, 185-191. Cartier F A and Harwood K A (1953) On Definition of Communication, Journal of Communication, 3, 71- 75. Crowley D and Heyer P (2011) İletişim Tarihi - Teknoloji, Kültür, Toplum, Siyasal Kitabevi, Ankara. Cüceloğlu D (1992) Yeniden İnsan İnsana, Remzi Kitabevi, İstanbul. Dance F E X (1970) The “Concept”of Communication, The Journal of Communication, 20, 201-210. Delozier M W (1976) The Marketing Communications Process, McGraw, Hill Book Co, New York. Dökmen Ü (1994) İletişim Çatışmaları ve Empati, Sistem Yayıncılık, İstanbul. Ekinci N (2014) Siyasal İletişim Çalışmalarında Kapsam ve Yaklaşım Sorunsalı, İletişim ve Diplomasi, 2, 3, 5-25. Erdoğan İ ve Alemdar K (2005) Öteki Kuram, Kitle İletişim Kuram ve AraştırmalarınınTarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi, Erk Yayınevi, Ankara. Erdoğan İ ve Alemdar K (2005) Popüler Kültür ve İletişim, Erk Yayınları, Ankara. Fiske J (1996) İletişim Çalışmalarına Giriş, Bilim Sanat Yayınları, Ankara. Gerbner G (1967) Mass Media and Human Communication Theory Frank E X Dance (eds), Human CommunicationTheory Original Essays, Holt,Rinehart & Winston, Canada, 40-60. Gode A (1959) What is Communication, Journal of Communication, 9, 5. Göker G Demir M Doğan A (2010) Ağ Toplumunda Sosyalleşme ve Paylaşım: Facebook Üzerine Ampirik Bir Araştırma, E-Journal of New World Sciences Academy, 5, 2, 183-206. Güney S (2000) Davranış Bilimleri, Nobel Yayınevi, Ankara. Gürgen H (1997) Örgütlerde İletişim Kalitesi, Der Yayınları, İstanbul. Hoben J B (1954) English Communication at Colgate Re-Examined, Journal of Communication, 4, 76-86. Karaçor S ve Şahin A (2004) “Örgütsel İletişim Kurma Yöntemleri ve Karşılaşılan İletişim Engellerine Yönelik Bir Araştırma”, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8, 97-117. Kılıç L (2002) Toplum ve İletişim, Nazlı Bayram (ed), Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir. Kitap Yurdu (2017) Çok Satan Yayınevleri, http://www.kitapyurdu.com/index.php?route=product/publisher, erişim tarihi: 18.08.2017. Küçük M (2012) İletişim Bilgisi, Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayını, No: 1675, Anadolu Üniversitesi Web Ofset, Eskişehir. Koçak A ve Arun Ö (2006) “İçerik Analizi Çalışmalarında Örneklem Sorunu”, Selçuk İletişim, 4, 3, 21-28. McLuhan M (1962) The Gutenberg Galaxy: The Making of Typographic Man, Routledge & Kegan Paul, London. McQuail D and Windahl S (2010) Kitle İletişim Modelleri, Kitle İletişim Çalışmalarında, İmge Kitabevi, Ankara. Mead G H (1963) Mind, Self, and Society, In Sociology, Leonard Broom and Philip Selznik (eds), Harper and Row, New York. Miller G A (1966) On Defining Communication: Another Stab, In Journal of Communication, 16, 88-98. Mutlu E (2004) İletişim Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara. Newcomb T M (1966) An Approach to the Study of Communicative Acts, In Communication and Culture, Alfred G. Smith (eds), Holt, Rinehart and Winston, New York. Odabaşı Y ve Oyman M (2003) Pazarlama İletişimi Yönetimi, MediaCat, İstanbul. Oskay Ü (1992) İletişimin Abc’si, Simavi Yayınları, İstanbul. Oxford Dictionaries (2017) Communication, https://en.oxforddictionaries.com/definition/communication, erişim tarihi: 31.07.2017. Önür N (2002) Küreselleşen Dünyada İletişim ve Toplum, Alp Yayınları, Ankara. Özön N (2000) Sinema, Televizyon, Video, Bilgisayarlı Sinema Sözlüğü, Kabalcı Yayınevi, İstanbul. Pembecioğlu N (2011) İletişiyorum - İletişim Teknikleri, Kutupyıldızı Yayınları, İstanbul. Püsküllüoğlu A (1994) Öztürkçe Sözlük, Arkadaş Yayınevi, Ankara. Rogers E M and Kincaid D L (1981) Communication Networks: Toward a New Paradigm for Research, Free Press, New York. Ruesch J (1957) Technology and Social Communication, In Communication Theory and Research Lee Thayer (eds), Springfield, I11.: Charles C Thomas. Schacter S (1951) Deviation Rejection and Communication, In Journal of Abnormal and Social Psychology, 46, 190-207. Sert G Kurtuoğlu M Akıncı A Seferoğlu S S (2012) “Öğretmenlerin Teknoloji Kullanma Durumlarını İnceleyen Araştırmalara Bir Bakış: Bir İçerik Analizi Çalışması” Akademik Bilişim’12 – XIV, Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, Uşak Üniversitesi, 351-357. Sillars S (1995) İletişim, M.E.B. Yayınları, Ankara. Sondel B (1956) Toward a Field Theory of Communication, In Journal of Communication, 6, 147-53. Stevens S S (1950) A Definition of Communication. Journal of the Acoustical Society of America, 22, 689-90. TDK (2017) Güncel Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.597991840f5e16.19445040, erişim tarihi: 27.07.2017. Tekinalp Ş ve Uzun R (2009) İletişim Araştırmaları ve Kuramları, Beta Basım Yayım Dağıtım A. Ş., İstanbul. Yaylagül L (2013) Kitle İletişim Kuramları- Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar, Dipnot Yayınları, Ankara. Yeşiltuna D Ç (2015) İletişim ve Medya, Nobel, Ankara. Yüksel E ve Gürcan H İ (2005) Haber Toplama ve Yazma, Tablet Kitabevi, Konya.