Değişen Kültür Politikaları Değişen Film Denetleme Sistemleri

Küreselleşme ile ortaya çıkan ya da bu süreçten etkilenen bazı gelişmeler tüm dünyada uygulanan film denetleme sitemlerini de etkilemektedir. Bu gelişmeler arasında, neo-liberal politikaların yaygınlaşması, deregülasyon, yöndeşme, bölgesel kuruluşların kurulması ve bu kuruluşların üye ve aday ülkelerin ulusal hukuklarını değiştirmesi, insan hakları, çocuk hakları gibi konuların evrensel olarak düzenlenmesi vb. gelişmeler sayılabilir. Bütün bu gelişmelerin film denetleme sistemleri üzerindeki etkileri genel olarak, katı denetim sistemlerinin yumuşatılması ve farklı ülkeler arasında kullanılan sistemlerin (özellikle sınıflandırma sistemlerinin) uyumlaştırılması şeklinde olmaktadır. Türkiye de bu gelişmelerden etkilenmekte, AB uyum sürecinde oldukça katı denebilecek film denetleme sistemini yumuşatmaya ve özellikle de AB üye ülkeleriyle uyumlaştırmaya çalışmaktadır. Bu bağlamda, 2003 yılından itibaren çıkarılan çeşitli kanunlarla ve son olarak 2004 yılında çıkarılan “Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılması ile Desteklenmesi Hakkında Kanun” ile film denetleme kriterleri ve denetleme kurullarının yapısı yumuşatılmaya çalışılmakta ve AB üye ülkelerinde kullanılan sınıflandırma sistemine geçilmektedir. Sonuç olarak, son yıllarda Türkiye'de uygulanan film denetleme sisteminde yaşanan değişmelerin arkasında her yönüyle küreselleşme olgusunun bulunduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Devlet sansürü sistemi; kendi kendini denetleme sistemi; sınıflandırma sistemi; küreselleşme.

PDF

___

Aktel, M (2003) Küreselleşme ve Türk Kamu
Yönetimi, Asil Yayını, Ankara.
Bek, M G (2003) Avrupa Birliği’nde İletişim Alanının Düzenlenmesi: Kültür Ağırlıklı Poli- tikadan Ekonomi Merkezli Politikaya Doğru, Mine Gencel Bek (der.), Avrupa Birliği Türki- ye’de İletişim Politikaları, Ümit Yayıncılık, Ankara.
Beşe E (2002) Avrupa Birliği’nde İnsan Hakla- rı: Hukuki ve Siyasî Perspektifler, Mustafa Aykaç ve Zeki Parlak (der.) Tüm Yönleriyle Türkiye – AB İlişkileri, Elif Kitabevi, İstanbul. Çaplı B (2001) Televizyon ve Siyasal Sistem, İmge Kitabevi, Ankara
Çiftçi A (2001) Mukayeseli Hukuk Açısından Film Denetimi Sistemleri ve 3257 Sayılı Sine- ma, Video ve Müzik Eserleri Kanununun Ge- tirdiği Sistem, Selçuk İletişim Derg, 2 (1), 16- 35.
Devlet Planlama Teşkilatı (1995) Küreselleş- me, Bölgesel Entegrasyonlar ve Türkiye. De- ğerlendirme Raporu, DPT Yayını, Ankara.
Erdoğan, İ (2000) Kapitalizm Kalkınma Post- modernizm İletişim, Erk Yayınevi, Ankara.
Geray H (2003) İletişim ve Teknoloji, Ütopya Yayınevi, Ankara.
Kazgan G (1997) Küreselleşme, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul.
Palzer C (2003) Horizontal Rating of Audiovi- sual Content in Europe. An Alternative to Mul- ti-level Classification? www.obs.coe.int
Pekman C (1997) Televizyonda Özelleşme, Beta Basım, İstanbul.
Soros G (2003) Küreselleşme Üzerine, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
Şaylan G (1997) Küreselleşmenin Gelişimi, Işık Kansu (haz.) Emperyalizmin Yeni Masalı Küreselleşme, İmge Kitabevi, Ankara.
Tekeli İ ve İlkin S (2000) Türkiye ve Avrupa Birliği, Ümit Yayıncılık, Ankara.
Ulusay N (2003) Avrupa Merkezli Görsel İşit- sel Kuruluşlar ve Türk Sineması, Mine Gencel Bek (der.) Avrupa Birliği Türkiye’de İletişim Politikaları, Ümit Yayıncılık, Ankara.
Yüksel M (2001) Küreselleşme Ulusal Hukuk ve Türkiye, Siyasal Kitabevi, Ankara.