BARTIN MUTFAK KÜLTÜRÜ İÇERİSİNDE TATLILARIN YERİ VE ÖNEMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ÇALIŞMA

Toplumların yemek alışkanlığı tarihsel bir süreçle ortaya çıkmaktadır. Bu süreç içerisinde oluşan yemek kültürü toplumun genel yapısını yansıtmaktadır. Ancak dönemler içerisinde oluşan yemek kültüründe kayıplar meydana gelmektedir. Bu yüzden yapılan yemeklerin kayıt altına alınması önem taşımaktadır. Bu çalışmada Bartın il, ilçe ve köylerinde yaşayan 45 yaş üstü kadınlarla görüşmeler gerçek-leştirilmiştir. Görüşmelerde Bartın iline özgü tatlılar hakkında bilgiler kaynak kişilerden bilgi alınmıştır. Tatlıların içerisinde kullanılan malzemeler ve tatlının üretim metodu hakkında bilgiler toplanmıştır. Toplanan bu bilgiler sonucunda bölgede özellikle baklava türü şerbetli çeşitlerinin yapıldığı belirlenmiştir. Ayrıca sütlü tatlılarda bol miktarda bulunmaktadır. Bölgenin önemli tatlıları arasında höşmerim, un helvası, nişasta helvası ve kabak böreği tatlısı da katılımcılar tarafından bildirilmiştir. Katılımcıların anlattıkları tatlıların birçoğunu günümüzde de yapmaya devam ettikleri ancak bazılarının neredeyse tamamen unutulduğunu bildirmişlerdir. Mutfak kültürlerinin yaşatılabilmesi için kayıt altına alınması önem taşımaktadır. Çalışmanın amacı, unutulmaya yüz tutmuş bölge tatlılarının belirlenerek turizme kazandırılması ve farklı bölgelerle olan benzerlik ve farklılıkların tespit edilmesidir.

Anahtar Kelimeler:

Bartın, Gastronomi, Karadeniz mutfağı, Tatlı

A QUALITATIVE STUDY ON THE PLACE AND IMPORTANCE OF SWEETS IN BARTIN CUISINE CULTURE

Food habits in social and cultural life refers to a historical phenomenon. The food culture reveals the common codes of a community. However, there are changes in the food culture appeared in different periods. Therefore, it is important to record the cuisine, recipes and types of meals made. In this study, interviews were made with women over 45 living in Bartın provinces, districts and villages and data about the sweets of Bartin province were collected. Oral recipes and methods of the desserts and the concomitants used in the desserts were recorded. As a result of this process, it was determined that especially varlava-type sherbet and its varieties were made in the region. There are also plenty of milky desserts. Among the most favourite desserts of the region were hosmerim, floury halva, starch halva and zucchini pie sweets. The participants reported that many of the sweets are still made currently but some of them are almost completely forgotten. It is important to record the culinary culture that needs documentation. The aim of this study is to identify these desserts so that they would revive in tourist sector and to classify them according to different local features

Keywords:

Bartın Blacksea cuisine, Gastronomy, Dessert, Local cuisine,

PDF

___

AKÇA, H., “Dünyada ve Türkiye’de Kırsal Turizm”, Standart Dergisi, (2004), s.65.
AKGÖL, Yasemin, Gastronomi Turizmi Ve Türkiye’yi Ziyaret Eden Yabancı Turistlerin Gastronomi Deneyimlerinin Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin 2012.
AYDIN, Oğuz, “AB’de Kırsal Turizmde İlk 5 Ülke ve Türkiye’de Kırsal Turizm”, KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si, 14 (23), Karaman 2012, ss.39-46.
BABAT, Duygu-GÖKÇE, Fikret-KOCABOZGOĞAN, Kazım, “Hatay’da Farklı Bir Lezzet: Kabak Tatlısı”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4(1), 2016, ss. 77-85.
BÜYÜKŞALVARCI, Ahmet- ŞAPÇILAR, Mustafa Cüneyt-YILMAZ, Gül, “Yöresel Yemeklerin Turizm Mutfağında Kullanılma Durumu: Konya Örneği”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2016, ss.165-181.
CENGİZ, Gülizar-AKKUŞ, “Çetin, Kırsal Turizm Kapsamında Yöre Halkının Kalkındırılması: Erzurum Örneği”, KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si, 14 (22) Karaman 2012, ss. 61-74.
SEZGİN, Aybüke Ceyhun-BÜLBÜL, “Sevil, Türk Sanatı ve Mutfak Kültüründe Buğday”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(54), 2017, ss.1081-1091.
DOĞAN, Gözde, Ankara İli Ayaş İlçesinin Kırsal Turizm Potansiyeli Açısından Değerlendirilmesi, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara 2012.
DÜNDAR ARIKAN, Alev, “Eskişehir’deki Yiyecek İçecek İşletmelerinin Menülerinde Eskişehir Mutfağının Yeri”, Journal of Human Sciences, 14(2), Sakarya 2017, ss.2062-2077.
DÜZGÜN, Ertuğrul-DURLU ÖZKAYA, Figen, “Mezopotamya’dan Günümüze Mutfak Kültürü”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(1), 2015, ss. 41-47.
ERDEM NAS, Gönül, “Anamur Ağzından Derleme Sözlüğü'ne Katkılar‐2”, Journal of Turkish Language and Literature, 1(1), 2015, ss. 1-8.
ERÖZ, Mehmet, Türk Kültürü Araştırmaları, Kutluğ Yayıncılık, İstanbul 1977.
ERTAŞ, Yasemin –GEZMAN KARADAĞ, Makbule, “Sağlıklı Beslenmede Türk Mutfak Kültürünün Yeri”, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), Gümüşhane 2013, ss. 117-136.
FLEİSCHER, Aliza-PİZAM, Abraham, “Rural Tourism in Israel”, Tourism Management, 18(6), 1997, ss. 367-372.
GÜRBÜZ, Ahmet, “Turizmin Sosyal Çevreye Etkisi Üzerine Bir Çalışma”, Teknoloji Dergisi, (1), 2, 2002, ss. 49-59.
HARRİNGTON, Robert J.- OTTENBACHER, Michael C., “Culinary Tourism- A Case Study of the Gastronomic Capital”, Journal of Culinary Science & Technology, 8, 2010, ss.3-28.
IŞIN, Priscilla Mary, Gülbeşeker Türk Tatlıları Tarihi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2008.
AKOĞLAN KOZAK Meryem-BAHÇE A. Sadık, Özel İlgi Turizmi, Detay Yayıncılık, Ankara 2012.
KÜÇÜKALTAN, Deniz, “Trakya Ekonomisi İçin Bir Bölgesel Kalkınma Modeli: Kırsal Turizm”, 7. Ulusal Bölge Bilimi Bölge Planlama Kongresi İzmir 20-22 Ekim, Pro-Ofset Matbaacılık, İzmir 1997, s. 212.
KÜÇÜKYAMAN, Mehmet Anıl-ŞEN DEMİR, Şirvan-BULGAN, Gülay, “Mutfak Şeflerinin Yöresel Ürünlere İlgisi: Isparta Örneği”, Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 2018, ss. 86-103.
LONG, Lucy M., Culinary Tourism, The University Press Of Kentucky, Lexington ABD 2003.
MORGÜL, Şükran, “Kırklareli İlinde Eko Turizm Olanakları”, Electronic Journal of Vocational Colleges, 2014, ss.27-38.
PEKŞEN, Fatma, “Divriği Kültüründe Arı ve Bal”, Acta Turcica Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, 1 (1), 2011, ss. 69-85.
POLAT, Kemal-ESEN, Salihe, “Kırgız Türkleri’nin Hayatında Gelenek ve İnanışların Rolü”, Universal Journal of Theology,1 (1), 2016, ss. 20-30.
SAATCI, Gencay, “Coğrafi İşaretli Yiyeceklerin Tanıtım Unsuru Olarak Yöresel Yemekler Kapsamında Değerlendirilmesi”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (1), 2019, ss. 362-363. SARIIŞIK, Mehmet, Tüm Yönleriyle Gastronomi Bilimi, Detay Yayıncılık, Ankara 2017. KAPTAN, Remzi, Çocuklar İçin Uygulamalı Alevilik Dersleri, Yıldız Yayınları, İstanbul 2013. ÖZER, Hasan -TURAN, Özlem-YENER, Semanur, “Zonguldak’ın Yöresel Yemek İsimleri Üzerine Bir İnceleme”, Turkish Studies, 13(12), 2018, ss.341-361.
ŞAVKAY, Tuğrul, Tatlı Kitap, Türk ve Dünya Tatlıları, Şekerbank ve Radikal Yayını, İstanhul 2000.
ŞEREFOĞLU, Coşkun, Kalkınmada Kırsal Turizmin Rolü: 2007-2013 Yılları Arasında Ülkemizde Uygulanacak Olan Ipard Kırsal Kalkınma Programındaki Yeri, Önemi ve Beklenen Gelişmeler, Uzmanlık Tezi, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Ankara 2009.
TEKİN, Hasan Hüseyin, Nitel Araştırma Yönteminin Bir Veri Toplama Tekniği Olarak Derinlemesine Görüşme, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(13), Kayseri 2006, s.101.
YERASİMOS, Marianna, 500 yıllık Osmanlı Mutfağı, Boyut Yayıncılık, İstanbul 2005.