İmparatorluğun çöküş döneminde kurulan ve Cumhuriyet’in birinci on yılı içerisinde kapatılan Türk Ocakları’nın (1912-1931) esas gayesi, Türklerin ilmi, iktisadi ve sosyal alanlarda ilerlemesine; Türk dilinin ve kültürünün gelişmesine katkı sunmaktı. Bununla birlikte Osmanlı’nın son dönemlerinde daha ziyade kültürel çalışmalar yapan Türk Ocakları, erken Cumhuriyet döneminde ise milliyetçiliğin ve sekülerliğin dominant olduğu Kemalist ideolojinin konsolide olması için faaliyetlerde bulunuyordu. Daha açık bir biçimde ifade etmek gerekirse Ocaklar, ülkenin batısında ekseriyetle beden terbiyesi ve düşünce üzerine odaklanarak çağdaş ve seküler bir toplum inşa etmeye çalışırken doğuda ise Türkçenin yaygınlaştırılması ve buna bağlı olarak Türkçe dışındaki dillerin kamusal alandan tasfiye edilmesine odaklanıyordu. Söz konusu iki gayenin gerçekleşmesi için Ocaklar, Türk dili, edebiyatı ve tarihi konusunda çalışmalar yaparak; konferans, seminer, kurs ve balo gibi etkinlikler tertip ederek bir taraftan Türk milliyetçiliğinin kitleselleşmesinde diğer taraftan ise seküler bir toplumun inşasında başat bir rol oynadılar.Elinizdeki çalışmada, erken Cumhuriyet Dönemi’nde Vilayat-ı Şarkiye olarak adlandırılan Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da Türk Ocakları’nın teşkilatlanmasına yoğunlaşılacaktır. Çalışma iki bölüm halinde yürütülecektir. Çalışmanın birinci bölümünde Türk Ocakları’nın Vilayat-ı Şarkiye’deki teşkilatlanması ele alınacaktır. İkinci bölümde ise 1924-1928 yılları arasında düzenlenen Türk Ocakları kurultaylarındaki “Şark”, “lisan” ve “temsil” tartışmaları ele alınarak Ocakların sözü edilen konulardaki tutumu ve perspektifi ortaya konulacaktır.