Bu makalede, XVIII. yüzyıl Osmanlı edip, hattat ve siyasetçilerinden Ârifî Ahmed Paşa’nın (1145/1733) özet olarak hayatı ve bugüne kadar biyografik eserlerde bahsedilmeyen ve çalışmayan muhtasar gramer kitaplarından Ebü'l-Mekârim Fahrüddîn Ahmed b. el-Hasen b. Yûsuf Çârperdî’nin (746/1346) Muġnî’sine yazdığı şerhi ele alınmaktadır.el-Me‘ârifü’l-feyżiyye ismini taşıyan bu çalışma, yukarıda zikredilen eserin dört şerhinden tespit edilebilen ikincisidir. Eserin, kütüphanelerde tek nüshası bulunabilmiş olup 113 varak hacmindedir. Fiziki bir tahribatın görülmediği yazma III. Ahmed Kütüphanesi’nde muhafaza edilmiş kitaplardadır.İçinde yer almış olduğu Kütüphane kayıtlarına, şerhi olduğu Muġnî ile İbnü’l-Hâcib’in (646/1246) el-Kâfiye’sinin ilk cümlelerinin birebir aynı olması nedeniyle ikinci eserin şerhi olarak geçmiştir. Ancak ilginç olan, Ârifî Ahmed Paşa’nın hayatı hakkında kısa da olsa malumat veren kaynaklarda böyle bir kitaptan bahsedilmemektedir.Her eserin bir yazılma hikâyesi olduğu gibi el-Me‘ârifü’l-feyżiyye’yi kaleme alma sebebini müellif, Arapçayı öğrenmesini iştiyakla arzu ettiği çocuğu için kitap arayışında iken okuduğu diğer şerhte fark ettiği eksiklikler olarak belirtir.Ârifî Paşa, çalışmasında yöntem olarak genel anlamda klasik şerh, hâşiye vb. çalışmalarda görülen yöntemleri takip etmiş ve hemen her kelime ve cümlesini uygun gördüğü ölçüde şerh etmeye çalışmıştır. Makale, girişin haricinde yazarın hayatından kısaca behsedildiği birinci, tespit edilen nüshanın tavsifinin yanında, muhteva, kaynak ve şerh ve istişhâd yöntemleri bakımından irdelendiği ikinci ve mevcut olan iki şerhin kısa mukayesesinin yer aldığı üçüncü bölüm ile sonuçtan ibarettir.

In this article, examined the life of Ârifî Ahmed Pasha (1145/1733) who is one of the letters, calligraphers and politician’s men at the 18th Ottoman Empire period and his short grammar book named el-Me‘ârifü’l-feyżiyye which has been not mentioned in the biographical works until now.This book, is the second of the four commentaries that worked upon Muġnî of Ebü'l-Mekârim Fahrüddîn Ahmed b. el-Hasen b. Yûsuf Cârperdî (746/1346). And its unique copy that has been found in the libraries and has 113 papers stored in the Library of Ahmed III.el-Me‘ârifü’l-feyżiyye, in which there is no physical destruction, were recorded as the second commentary work in the library records because of the first sentences of the Muġnî, and Kâfiye, that is the work of İbnü’l-Hâcib, have been identical. In spite of this, there is no information related to this book in the sources which given data about the Ârifî Ahmed Pasha's life.Ârifî Pasha decided to write the el-Me‘ârifü’l-feyżiyye after he realized some shortcomings in other commentary of Muġnî while he was searching for books for his child in order to learn the Arabic language.In his study, Ârifî Pasha followed the methods which applied in the classical works and tried to explain almost every word and sentence as a method. This study, apart from the introduction and result consist of three sections. In the first section, explained the author's life briefly. In the second section, besides the description of the detected manuscript, presented information about of the book’s content, sources and author’s commentary and quotation methods. The information about of brief comparison of the two works informed in the third part.