MARDİN ŞER’İYE SİCİLLERİNDE ARAPÇANIN BELGE DİLİ OLARAK KULLANILMASI VE BU DİLDE YAZILAN BİR BELGE TÜRÜ OLARAK MÜLK ALIM-SATIMLARINDA KULLANILAN YÖNTEM

Osmanlı mahkemelerinde kadı ve yanında bulunan katibi tarafından tutulan kayıtlar, dönemin sosyal hayatını araştıranlar için oldukça önemli veriler sunmaktadır. 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar süren zaman diliminde hemen hemen her yerleşim biriminde tutulan bu kayıtların çoğunluğu günümüze kadar ulaşabilmiştir. Bütün defterler belli bir usul ve yöntem ile kayıt altına alınmasına karşın Mardin’e ait şer’iye sicillerini çevresindeki birimlerde tutulan kayıtlardan ayırt eden en önemli özellik Arapça belge sayısındaki fazlalıktır. Özellikle sosyal ve günlük hayat ile ilgili belgelerin Arapça kaleme alındığını gördüğümüz Mardin’de bu durumun ortaya çıkış sebeplerini araştırmak çalışmamızın ana konusunu teşkil etmektedir. Ayrıca defterlerde yoğun olarak Arapça yazılmış bir belge türü olarak mülk alım-satımlarının yöntemsel olarak ayrıntılı incelemesi de yapılacaktır.

___

  • Akbel Mustafa, “Osmanlı’da Vekâlet; Bir kaza Örneği Olarak Kula Mahkemesine Müracaatlar”, Turkish Studies, Volume 10/13 Fall 2015.
  • Akdağ Mustafa, “Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluş ve İnkişaf Devrinde Türkiye’nin İktisadi Vaziyeti” Belleten, C. XIII, S. 51, Ankara 1949, s. 497-564.
  • Akgündüz Ahmet, “Şer’iye Sicillerinin Toplu Kataloğu”, Şer’iye Sicilleri, C. I, İstanbul 1988.
  • Artuk İbrahim, “Osmanlı Beyliği’nin Kurucusu Osman Gazi’ye Ait Sikke”, Ed. Osman Okyar ve Halil İnalcık, I. Uluslararası Türkiye’nin Sosyal ve Ekonomik Tarihi (1071-1920) Kongresi Tebliğleri, Ankara 1980, s. 27-33.