19657

KUR’ÂN’DA HASET KAVRAMI

Özet Yüce Allah’ın imtihan maksadıyla, kullarına bahşetmiş olduğu nimet, ikram ve ihsanların yok olmasını arzulamak şeklinde tezahür eden “haset” duygusu, tehlikeli ve son derece zararlı manevî bir hastalıktır. Bu duygu, sadece kalpte beslendiği sürece, onu besleyen kişiyi adeta harap eden ve onun sevaplarını yakıp tüketen bir ateş gibidir. Açığa vurulup fiiliyata döküldüğünde ise, bireysel ve toplumsal ölçekte pek çok münakaşa, çekişme ve çatışmanın besleyici ana faktörü olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu duygunun kaynağını ve sebeplerini bilmek, onu tedavi etmek noktasında son derece önem arz etmektedir. Hasedin muhtemel zararlarının bertaraf edilmesi, bireysel ve toplumsal ölçekte meydana gelen pek çok problemin çözümüne de ciddi manada katkı sağlayacaktır. Bu maksatla haset kavramı üzerinde çalışma yapmanın faydalı olacağını düşündük. Çalışmamızda öncelikle haset kavramının lügat ve terim manalarını açıklayacak, daha sonra haset kavramıyla ilişkili olarak değerlendirilen ve bazen de manaları hasetle karıştırılabilen gıpta, temennî, gayret (kıskançlık) ve münâfese kavramları üzerinde duracağız. Ayrıca hasedin kaynağı, sebepleri, mertebeleri, zararları ve hasetçinin zararından korunma yolları gibi haset kavramıyla alakalı temel konuları ele alıp inceleyeceğiz.

Anahtar Kelimeler:

Haset, Gıpta, Temenni, Münâfese, Gayret

PDF

___

KAYNAKÇA
Abdulbâkî, Muhammed Fûâd, Mu‘cemu’l -Müfehres li-Elfâzi’l-Kur’âni’l-Kerîm, Dâru’l-Hadîs, Kâhire, 1364/1945.Buhârî, Muhammed b. İsmail, Sahîhu’l-Buhârî, Dâru İbn Hazm, Kâhire, 2008/1429.Cevherî, İsmail b. Hammâd, es-Sıhâh, Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn, Beyrût, 1404/1984.Çağrıcı, Mustafa, Hased, DİA, TDVY, İstanbul, 1997.Çetin, Musa, Hadîsler Bağlamında Şiddet Olgusu, Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt 17, sayı 2.Gazâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed, İhyâu ‘Ulûmi’d-Dîn, Endonezya, tsz.İbn Hacer, el-Askalânî, Fethu’l-Bârî bi Şerhi Sahîhi’l-Buhârî, Dâru’l-Mârife, Beyrut, 1379. İbn Kayyım, Muhammed İbn Ebî Bekr İbn Eyyûb el-Cevziyye, Tefsîru’l-Mu‘avvizeteyn, Dâru’l-Hadîs, ysz., 1989.İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd, Sünen-u İbn Mâce, Dâru’l-Marife, Beyrût, 1998/1419.İsfehânî, er-Râğıb, el-Müfredât fî Garîbi’l-Kur’ân, Mektebetu Mustafâ el-Bâzî, ysz., tsz.Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed, el-Câmi‘ li Ahkâmi’l-Kur’ân, Dâru ‘Âlemi’l-Kutub, Riyâd, 1423/2003.Müslim, Ebu’l-Huseyn b. Haccâc, Sahîhu’l-Müslim, Dâru İbn Hazm, Kâhire, 2008/1429.Nesâî, Ahmed b. Şu‘ayb b. Ali, Sünen-u Nesâî, Dâru’l-Marife, Beyrût, 2007/1408.Râzî, Ebû Abdillâh Ebu’l-Fadl Fahruddîn Muhammed b. Ömer, Mefâtîhu’l-Gayb, Dâru’l-Fikr, Beyrût, 1401/1981.Tehânevî, Muhammed Ali, Keşşâfu Istılahâti’l-Funûn ve’l-‘Ulûm, Mektebetu Lübnân, Beyrût, 1996.Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa, Sünen-u Tirmizî, Dâru’l-Marife, Beyrût, 2002/1423.Zebîdî, Muhammed Murtaza el-Hüseynî, Tâcu’l-Arûs, Matba‘atu Hukûmeti’l-Kuveyt, Kuveyt, 1375/1965.Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Cârullah Mahmûd b. Ömer, Esâsu’l-Belâğa, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrût, 1419/1998.