TARİHİ ESER BİLİNCİ, İLGİSİ VE FARKINDALIĞI: NEVŞEHİR ÖRNEĞİ

Bu araştırma, Nevşehir merkez ve merkeze bağlı Çat, Göreme, Nar ve Uçhisar kasabalarında yaşayan ve 506 kişiye uygulanan 35 soruluk anketin sonuçlarını içermektedir. Evren büyüklüğü 86.000’dir. Araştırmanın konusunu, Nevşehir ölçeğinde, tarihi eser ilgisi, bilinci, koruması ve farkındalığı ile Sanat Tarihi’nin tanıtılması oluşturmaktadır. Katılımcıların yaşının artmasına bağlı olarak tarihi eser koruma duygusunun da arttığı; eğitim düzeyi yükseldikçe Sanat Tarihi’ni tanıma, tarihi eserlere ilişkin kitap, dergi okuma ve basını takip etme, müze gezme oranlarının yükseldiği; Nevşehir’de oturma süresinin artmasına bağlı olarak çevredeki eser adlarının daha fazla hatırlandığı; bu tarihi anıtları hatırlamada, kent merkezinde yer alması ve anıtsal olması nedeniyle Damat İbrahim Paşa (Kurşunlu) Külliyesi’nin etkili olduğu, din olgusunun tarihi esere ilgi çekmede önemli bir etken olduğu araştırmamızın vardığı sonuçlardan bazılarıdır. Ayrıca, tarihi eserlerin daha çok düzensiz aralıklarla gezildiği; halkın Nevşehir Müzesi’nden çok başka illerin müzelerini gezdiği; çoğunluğun Nevşehir genelinde yapılan kazılardan habersiz olduğu; kentsel yenileme projeleri hayata geçirilirken tarihi eserlerin korunmasına dikkat edilmesi gerektiği; Sanat Tarihi’nin incelediği konuların bilinmekle beraber, bazen Arkeoloji ile karıştırıldığı da saptanmıştır. Anket ışığında, Sanat Tarihi içerikli yazı kaleme almak, alışık olmadık bir uygulamadır. Doğrudan halktan alınan cevaplara göre yorum yapmak da öyledir. Muhtemelen, bu türden çalışmalara halkı katmak ve onları bilinçlendirmek, tarihi eser tahribatını engelleyemese de yavaşlatır. Bu anlamda pilot çalışmamızın tutup tutmadığını, yeni bir şeyler söylenip söylenmediğini, bu konuyla ilgili yeni araştırmalara ihtiyaç duyulup duyulmadığını zaman söyleyecek. Ancak bu geçen zamanda, nice tarihi eserimiz yitip gidecek. Yitip giden her tarihi eser de Sanat Tarihi kitabından koparılmış birer yaprak olacak.

-

-
Keywords:

-,

___

  • ARIK, Oluş (2009). “Selçuklu Dönemi Mimarisine Genel Bakış”, Anadolu Selçuklu Şehirleri ve Uygarlığı Sempozyumu, 7-8 Ekim 2008, Bildiriler (Ed: A.Esen- H.Karpuz-O.Eravşar), Konya: 41-49.
  • MÜLAYİM, Selçuk (2010). XII. Ortaçağ-Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Sempozyumu, 15-17 Ekim 2008 (Ed: A. O. Uysal -A. Yavaş- M.Dündar- O.Koçyiğit), İzmir: 511-512’deki sempozyum değerlendirme konuşması.