219104

Konut Tasarımında Formsuzluk

Özet Mimari form, yapının işlevine uygun ve mimarın kavramsal yaklaşımı doğrultusunda binanın biçimlendirilme sürecinin sonucudur. Modern mimaride sıkça karşımıza çıkan geometrik formlar, mekânın fiziksel yönünü araştıran ve modern mimariyi eleştiren mimarlar, araştırmacılar tarafından irdelenmiştir. Dik açılı formların kullanıcıyı disipline etmek ve kullanıcı davranışını düzenlemek üzerindeki etkisi incelenmiş, karşıt bir yaklaşım olarak formsuzluk kavramı geliştirilmiştir. Maddenin şekil verilmemiş veya doğanın müdahale edilmemiş halinin ‘formsuz’ olarak tanımlandığı göz önüne alınacak olursa, herhangi bir mimari tasarımın formsuz olabilmesi mümkün gözükmemektedir. Ancak Bataille ya da Breton gibi pek çok düşünür ‘formsuz’ kavramını kullanmıştır. Kelimeye yüklenen birinci anlam üzerinden değil; form ve formsuzluk kelimelerine atfedilen anlam üzerinden değerlendirmişlerdir. Formsuz kavramını toplumsal kategorileri silikleştirme, sınırları yok etme, temsilleri geçersiz kılma anlamıyla kullanarak ‘form’ kavramının karşısına koymuşlardır. Bu ampirik çalışmada formsuzluk kavramı konut mimarisi özelinde tartışılmış ve üç ayrı konut tasarımı üzerinden incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden genel tarama modeli ile çalışma yürütülerek bir yargıya varmak amaçlanmıştır. Araştırma nesnesi olarak seçilen Vetsch Evleri, Sonsuz Ev ve Deniz Kabuğu Evi’nde formsuzluk kavramı, Bataille ve Breton’un tanımları doğrultusunda araştırılmış ve kullanıcı üzerinde algısal yönden yaratması beklenen etki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Konut Tasarımı, Modern Mimari Eleştirisi, Formsuzluk Kavramı, form, mimari

PDF

___

Altınok, H. (2010). İç Mekân Tasarımında Malzemeye Bağlı Biçim/İşlev/Estetik. Mimarlıkta Malzeme Dergisi(16), 67-70.
Artun, N. A. (2014). Mimarlığı Baştan Çıkarmak. N. A. Artun içinde, Sürrealizm Mimarlık – Mekân Sanatı (s. 11-21). İstanbul: İletişim Yayınları.
Bachelard, G. (1957). Mekânın Poetikası. İstanbul: İthaki Yayınları.
Bataille, G. (1929). Architecture. Documents, s. 117.
Bataille, G. (1929). Formless. Documents(1), s. 382.
Breton, A. (2009). Sürrealist Manifestolar. İstanbul: AltıKırkBeş Yayın.
Corbusier, L. (1923). Towards A New Architecture. Modern Mimari İkilemi-Le Corbusier. (F. Etchells, Çev., & D. C. Hepyılmaz, Derleyici)
Earth House Vision. (2018, Aralık). Vetsch Architektur : http://www.erdhaus.ch/vision.html adresinden alındı
Hasol, D. (2002). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü. İstanbul: YEM Yayınları.
Hays, K. M. (1998). Architectural Theory since 1968. Massachusetts: MIT Press.
Kiesler, F. J. (1966). Inside The Endless House: Art, People And Architecture: A Journal. New York: Simon and Schuster.
Lefebvre, H. (1974). Mekânın Üretimi. İstanbul: Sel Yayınları.
Organica, A. (2018, Aralık). Nautilus House: Unique Shell Shaped House by Arquitectura Organica. https://www.designrulz.com/architecture/2012/10/nautilus-house-unique-shell-shaped-design-by-arquitectura-organica/ adresinden alındı
Sullivan, L. (1896). The Tall Office Building Artistically Considered. Lippincott's Magazine(339), 403-409.
Tafuri, M. (1969). Toward A Critique of Architectural Ideology. Mimarlıkta Formsuzluk Kavramı Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, 2-35. (H. Gönül, Derleyici) İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi. 2014 tarihinde alındı
Wright, F. L. (1975). In The Case Of Architecture. Wright’s Historic Essay For Architectural Record 1908-1952 With A Symposium On Wright And Architecture Edited by Frederick Gutheim.