Çekinceler, devletlerin bir uluslararası andlaşmanın hukuki etkisini kendileri lehine değiştirme istekleri doğrultusunda ortaya çıkmış ve bir andlaşmaya, mümkün olduğunca çok devletin taraf olmasını sağlayabilmek için de sıklıkla başvurulan bir yöntem haline gelmişlerdir. Ancak kimi zaman, uluslararası andlaşmaların bütünlüğünü sağlayabilmek için bu andlaşmalara çekince ileri sürülmesi yasaklanmaktadır. Deniz alanlarının kullanımını son derece kapsamlı ve ayrıntılı hükümlerle düzenleyen 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi de çekincelerin yasaklandığı bir andlaşmadır. Bununla birlikte Sözleşme’nin 298. maddesi çerçevesinde yapılan ihtiyari istisna beyanları, Sözleşme’nin belirli hükümlerinin hukuki etkisini, bu beyanları yapan taraflar lehine değiştirmektedir. Bu nedenle söz konusu beyanların hukuki niteliklerinin araştırılması gerekir. Bu makalede 1982 Sözleşmesi’nin 298. maddesinde düzenlenen ihtiyari istisnalar, çekincelerde karşılaştırılarak, ihtiyari istisnaların hukuki niteliği tespit edilmiştir.

Reservations had been created in order to modify the legal effects of international treaties in favor of the states parties, and as a method, have been frequently applied to increase the number of the parties to a treaty. However, in some treaties, reservations are prohibited so as to protect the integrity of the treaties. United Nations Convention on the Law of the Sea of 1982 is one of the treaties which prohibits the declarations of reservations. Nevertheless the optional exceptions declared under Article 298 changes the legal effects of some specific provisions of the 1982 Convention in favor of the declarant states. Therefore the legal character of the optional exceptions has to be examined. This article determines the legal features of optional exceptions stipulated under the article 298 by comparing them with reservations.