Fatima Elif Ergüney Okumuş, Hanife Özlem Sertel Berk, Başak Yücel

180112

Yeme Bozukluklarında Tedavi Motivasyonu ve Yordayıcıları

Yeme Bozuklukları (YB) gittikçe yaygınlaşan ve tedavi edilmediğinde kronikleşen, çok bileşenlisağlıksorunlarıdır.Vakalarıntedaviyebaşvuruoranlarınındüşük,tedaviyibırakma oranlarının ise yüksek oluşu, son zamanlarda tedavi motivasyonu ile ilgili çalışmalara dikkat çekmekte, tedaviyi planlarken vakaların tedavi motivasyonu ve ilgili faktörlerin değerlendirilmesi tedavi etkinliğini arttırmaktadır. Ancak ülkemizde bu alanda yürütülen araştırmalara rastlanmamaktadır. Bu çalışmanın amacı YB vakalarında tedavi motivasyonu ve tedavi motivasyonunun yordayıcıları olarak literatürde belirtilen yeme bozukluğu semptom düzeyi, beden imgesi ve depresyon arasındaki ilişkileri incelemektir. Araştırma; 75 YB vakası kadın katılımcı ile; SCID-I, Yeme Bozukluğunu Değerlendirme Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği, Kadınlar için Fotoğraflı Figür Derecelendirme Ölçeği, Anoreksiya Nervoza Değişim Evreleri Ölçeği ve Bulimiya Nervoza Değişim Evreleri Ölçeği kullanılarak yürütülmüştür. Sonuçlar literatürdeki bilgilerle tutarlı olarak YB vakalarının semptom düzeyi, depresyon düzeyi ve beden memnuniyetsizliği düzeylerindeki artışın tedavi motivasyonundaki düşüşle ilişkili olduğunu, tedavi motivasyonunun en güçlü yordayıcısının ise yeme bozukluğu semp- tom düzeyi olduğunu göstermiştir. Bu bulgular yeme bozukluğunun sağaltımına yönelik çalışmalarda vakanın içerisinde bulunduğu motivasyonel düzeye göre tedavi planlanması gerektiğini ve tedavi sürecinde vakaların depresyon ve beden memnuniyetsizliği düzeylerinin de değerlendirilmesini düşündürmesi açısından önem taşımaktadır. 
Anahtar Kelimeler:

Yeme Bozuklukları, Tedavi Motivasyonu, Beden İmgesi, Depresyon

The Predictors And Role Of Treatment Motivation In Eating Disorders

Eating Disorders (ED) are one of the psychiatric problems that increasingly become prevalent and include serious health risks. Low treatment motivation is a common and prominent factor in the progress of ED and lately became the focus of many researches. Therefore evaluating the patients’treatment motivation and related factors before planning the treatment modality increase the efficiency of treatment. However studies including these factors are rare.
Keywords:

Eating disorders, Treatment Motivation, Body Image, Depresssion,

PDF

___

  • Allen, K. L., Byrne, S. M., Oddy, W. H., ve Crosby, R. D. (2013). DSM– IV–TR and DSM-5 Eating disorders in adolescents: prevalence, stability, and psychosocial correlates in a population-based sample of male and female adolescents. Journal of Abnormal Psychology. 122 (3), 720–732.
  • Amerikan Psikiyatri Birliği (2013). Ruhsal Bozuklukların tanısal ve is- tatistiksel el kitabı. (5. baskı). Washington, DC. Çev: Ertuğrul Köroğlu. Ankara:Hekimler Yayın Birliği.
  • Amettler, L. Castro, J. Serrano, E., Martinez, E. ve Toro, J. (2005). Readiness to recover in adolescent anorexia nervosa: prediction of hospital admission. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 46(4), 394–400.
  • Aslantaş-Ertekin, B. (2010). Yeme bozukluğu hastalarında aile ortamının ve aile işlevselliğinin değerlendirilmesi. Tıpta Uzmanlık Tezi. İstanbul Üniversitesi İstanbul tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, İstanbul.
  • Baron, R. B. ve Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable dis- tinction in social psychological research: conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
  • Beck, A.T, Ward, C.H., Mendelson, M., Mock, J. ve Erbaugh, J. (1961). An inventory for measuring depression. Arch. Gen. Psychiatry, 4 (6): 561–71.
  • Blake, W., Turnbull, S. ve Treasure, J. (1997). Stages and process of change in eating disorders: implications for therapy. Clinical Psychology and Pyschot- herapy. 4(3), 186-191.
  • Campbell, M. (2009). Drop-out from treatment for the eating disorders: a problem for clinicians and researchers. European Eating Disorders Review, 17, 239-242.
  • Casper, R. C. (1998). Depression and eating disorders. Depression and Anxiety, 8 (1), 96-104.
  • Castro-Fornieles, J. Bigorra, A., Martinez-Mallen, E. Gonzalez, L. Moreno, E. Font, E. ve Toro, J. (2011). Motivation to change in adolescents with bulimia nervosa mediates clinical change after treatment. Eur. Eat. Dis. Rev., 19, 46–54.
  • Çorapçıoğlu, A., Aydemir, Ö., Yıldız, M., Esen, A. ve Köroğlu, E. (1999). DSM-IV Eksen I Bozuklukları için Yapılandırılmış Klinik Görüşme. Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
  • Dunn, E. C., Neighbors, C. ve Larimer, M. (2003). Assessing readiness to change binge eating and compensatory behaviors. Eating Behaviors, 4, 305–314.
  • Eivors, A., Button, E., Warner, S. ve Turner, K. (2003). Understanding the experience of drop-out from treatment for anorexia nervosa. European Eating Disorders Review. 11, 90-107.
  • Ergüney, F. E. ve Sertel-Berk, H. Ö. (2012). Anoreksiya Nervoza Değişim Evreleri Ölçeği (ANDEÖ) ve Bulimiya Nervoza Değişim Evreleri Ölçeği (BNDEÖ) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Poster Bildiri, 17. Ulusal Psikoloji Kongresi, Boğaziçi Üniversitesi.
  • Erol, A., Toprak, G., Yazıcı, F. ve Erol, S. (2000). Üniversite öğrencilerinde yeme bozukluğu belirtilerini yordayıcı olarak kontrol odağı ve benlik saygısının karşılaştırılması. Klinik Psikiyatri, 3, 147-152.
  • Fairburn, C. G. (2008). Eating Disorder Exemination Questionnaire, Cog- nitive Behavior Therapy and Eating Disorders. New York: Guilford Press.
  • Fennig, S. ve Hadas, A. (2010). Suicidal behavior and depression in ado- lescents with eating disorders. Nordic Journal of Psychiatry, 64 (1), 31-39.
  • First, M. B., Spitzer, R. L., Gibbon, M. ve Williams, J. B. W. (1997). Structured Interview for DSM-IV Axis I Disorders (SCID-I) Clinical Version. Washington D.C.: American Psychiatric Press Inc.
  • Garner, D. M. (2002). Body Image and Anorexia Nervosa, Body Image: A Handbook of Theory, Research and Clinical Practice. Ed. Thomas F. Cash ve Thomas Prozinsky, New York: Guilford Press, s.295-303.
  • Godart, N. T., Perdereau, F., Rein, Z., Berthoz, S., Wallier, J., Jeammet, P. H. ve ark., (2007). Comorbidty studies of eating disorders and mood disorders: critical review of the literature. Journal of Affective Disorders, 97, 37-49.
  • Gordon, K. H., Denoma, J. M. ve Joiner, T. E. (2005). The Classification of Eating Disorders. Assesstment of Eating Disorders. Ed. James E. Mitchell ve Carol B. Peterson, New York: Guilford Press, s.17-31.
  • Grave, R. D. (2011). Eating disorders: progress and challenges. European Journal of Internal Medicine, 22, 153–160.
  • Gusella, J., Butler, G., Nichols, L. ve Bird, D. (2003). A brief questionnaire to assess readiness to change in adolescents with eating disorders: its applica- tions to group therapy. Eur. Eat. Dis. Rev., 11, 58–71.
  • Herpertz – Dahlman, B., Seitz, J. ve Konrad, K. (2011). Aetiology of ano- rexia nervosa: from a ‘‘psychosomatic family model’’ to a neuropsychiatric disorder? European Archives of Psychiatry & Clinical Neuroscience, 261 (Suppl 2), 177–S181.
  • Herzog, D. ve Eddy K. T. (2007). Diagnosis, epidemiology, and clinical course of eating disorders. In: Yager J, Powers PS; eds. Clinical Manual of Eating Disorders. Washington DC: American Psychiatric Publishing, 1-29.
  • Hinney, A. ve Volckmar, A. L. (2013). Genetics of eating disorders. Current Psychiatry Reports, 15, 423.
  • Hisli, N. (1989). Beck depresyon enaventeri’nin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji Dergisi, 7(23), 3-13.
  • Hudson, I. J., Hiripi, E., Pope, H. G., ve Kessler, C. K. (2007). The pre- valence and correlates of eating disorders in the national comorbidity survey replication. Biological Psychiatry, 61, 348-358.
  • Hughes, E. K. (2011). Comorbid depression and anxiety in childhood and adolescent anorexia nervosa: Prevalence and implications for outcome. Clinical Psychologist, Special Issue: Children and Health Psychology, 16 (1), 15–24.
  • Jordana, P. J., Redding, C. A., Troop, N. A., Treasure, J. ve Serpell, L. (2003). Developing a stage of change mesure for assessing recovery from avorexia nervosa. Eating Behaviors, 3, 365-385.
  • Levy, A. B. ve Dixon, K. N. (1985). The relationship between anorexia nervosa and depression: a reevaluation. International Journal of Eating Di- sorders, 4 (4), 389-405.
  • Mahon, J. (2000). Dropping out from treatment for eating disorders: What are the issues? European Eating Disorders Review, 8, 198-216.
  • Martinez, E., Castro, J., Bigorra, A., Morer, A., Calvo, R. Vila, M., ve ark. (2007). Assessing motivastion to change in bulimia nervosa: the bulima nervosa stages of change questionnaire. European Eating Disorders Review, 15, 13-23.
  • McHugh M. D. (2007). Readiness for change and short-term outcomes of female adolescents in residential treatment for anorexia nervosa. Int. J Eat. Dis., 40, (7), 602–612.
  • Menzel, J. E., Schaffer, L.M., Burke, N. L., Mayhew, L. L., Brannick, M.T. ve Thompson, J.K. (2010). appearence-related teasing, body dissatisfaction, and disordered eating: a meta-analysis. Body Images, 7, 261-270.
  • Pinto, A. M., Guarda, A. S., Heinberg, L. J. ve DiClemente, C. C. (2006). Development of the eating disorder recovery self efficacy questionnaire. In- ternational Journal of Eating Disorders, 39 (5), 376-384.
  • Polivy, C. ve Herman, C. P. (2002). Causes of eating disorders. Annual Review of Psychology, 53, 187-213.
  • Prochaska, J. Q, ve DiClemente, C. C. (1982). Transtheoretical therapy: Toward a more integrative model of change. Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 20, 161-173.
  • Rieger E. (2000). The development of an instrument to assess readiness to recover in anorexia nervosa. University of Sydney, Australia, Unpublished doctoral thesis.
  • Rieger, E., Touyz, S., Schotte, D., Beaumont, P., Russell, J., Clarke, S. ve ark. (2000). Development of an instrument to assesss readiness to recover in anorexia nervosa. International Journal of Eating Disorders, 28, 387-396.
  • Rieger, E. Touyz, S. ve Beaumont, P. (2002). The anorexia nervosa stages of change questionnaire (ANOCQ): Information regarding its pyschometric properties. International Journal of Eating Disorders, 32, 24-38.
  • Sansone, R. A. ve Sansone, L. A. (2007). Eating Disorders and Psychiatric Comorbidty. Ed. Yager J, Powers PS; eds. Clinical Manual of Eating Disorders, Washington, DC.: American Psyciatric Publishing, s.79-111.
  • Serrano, E., Castro, J., Amettler, L., Martinez, E. ve Toro, J. (2004). Vali- dity of a measure of readiness to recover in spanish adolescent patients with anorexia nervosa. Psychology, and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 77, 91-99.
  • Sertel-Berk, H. Ö. ve Yücel, B. (2011). Body Image Distortion and Eating Disorders: The Turkish Valisation Study of the Female Photographic Figure Rating Scale. Sözlü Bildiri, ECP.
  • Smink, F.R.E., von Hoeken, D. Ve Hoek, H. W. (2012). Epidemiology of eating disorders: Incidence, prevalence and mortality rates. Curr Psychiatry Rep. 14, 406–414.
  • Swami, V., Frederick, D. A., Aavick, T. Alcalay, L., Allik, J., Anderson, D. ve ark. (2010). Project (IBP-I). The attractive female body weight and female body dissatisfaction in 26 countries across 10 world regions: Results of the international body project I. Personality and Social Psychology Bulletin, 36 (3), 309-325.
  • Swanson, S.A., Crow, S. J., D. Le Grange, Swendson, J. ve Merikanges, K. R. (2011). Prevalence and correlates of eating disorders in adolescents: Re- sults from the national comorbidity survey replication adolescent supplement. Archives General Psychiatry, 68 (7), 714-723.
  • Trace, S. E., Baker, J. H., Peñas-Lledó, E. ve Bulik, C. M. (2013). The ge- netics of eating disorders. Annual Review of Clinical Psychology, 9, 589-620.
  • Touyz, S., Thornton, C., Rieger, E., George, L. ve Beumont, P. (2003). The incorporation of the stage of change model in the day hospital treatment of patients with anorexia nervosa. European Child & Adolescent Psychiatry, 12, 65-71.
  • Vardar, E. ve Erzengin, M. (2011). Ergenlerde yeme bozukluklarının yay- gınlığı ve psikiyatrik eş tanıları iki aşamalı toplum merkezli bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi, 22 (4), 205-212.
  • WHO (2000). Obesity: Preventing and managing the global epidemic. Report of WHO Consultation (WHO Technical Report Series 864), Genova.
  • Yücel, B., Polat, A., İkiz, T., Pirim Düşgör, B., Yavuz, A. E., & Sertel Berk, Ö. (2011). The turkish version of the eating disorder examination questionnaire: Reliability and validity in adolescents. European Eating Disorders Review, 19, 509-511.
  • Zaitsoff, S. L. ve Taylor, A. (2009). Factors related to motivastion for change in adolecsents with eating disorders. European Eating Disorders Review, 17, 227-233.
Psikoloji Çalışmaları-Cover
  • ISSN: 1304-4680
  • Başlangıç: 1956
  • Yayıncı: İstanbul Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Benlik Saygısının Öğretmenlerin Mesleki Motivasyonuna Etkisi: Öz-Yeterlilik Aracılığının Yapısal Eşitlik Modeliyle Test Edilmesi

Şahin Danışman, Şerife Koza Çiftçi, Şule Betül Tosuntaş, Engin Karadağ

Erving Goffman’ın Benlik Kavramı ve İnsan Doğası Varsayımı

Aydın Bayad

Üniversite Öğrencilerinde Psikolojik Danışma Sürecini Erken Bırakma: Nedenler ve Öneriler

Murat Yıkılmaz, Ezgi Ekin Şahin, Ömer Özer, Ahmet Altınok

Vakıf Üniversitesinde Çalışan Akademisyenlerde Tükenmişliğin Yordayıcıları: Örgütsel Adalet Algısı ve Çatışma Çözme Stilleri

Ferzan Curun, Gökçe Özkılıçcı

Yeme Bozukluklarında Tedavi Motivasyonu ve Yordayıcıları

Fatima Elif Ergüney Okumuş, Hanife Özlem Sertel Berk, Başak Yücel