Üniversite Öğrencilerinde Dışadönüklük, Sosyal Ağları Kullanma Sıklığı ve Cinsiyetin Problemli Sosyal Ağ Kullanımına Etkisinin İncelenmesi

Problemli sosyal ağ kullanımı, kişinin sosyal ağlara katılma güdüsüne karşı kendini kontrol edememesi ile ilgili bir sorundur. Bu sorun, kişide sosyal, psikolojik ve fizyolojik rahatsızlıkların yaşanmasına neden olmaktadır. Bu çalışma; dışadönüklük, sosyal ağları kullanma sıklığı ve cinsiyetin üniversite öğrencileri arasında problemli sosyal ağ kullanımına etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya 2017 - 2018 öğretim yılı bahar döneminde bir devlet üniversitesinde okuyan 258 öğrenci katılmıştır. Verilerin toplanmasında Problemli Sosyal Ağ Kullanım Ölçeği, Beş Faktör Envanteri’nin dışadönüklük faktörü ve Sosyal Ağları Kullanma Sıklığı Ölçeği kullanılmıştır. Çoklu doğrusal regresyon analizi sonuçlarına göre dışadönüklük, sosyal ağları kullanma sıklığı ve cinsiyetten oluşan model, problemli sosyal ağ kullanımındaki değişimin %6.4’ünü anlamlı olarak açıklamıştır. Araştırmada sosyal ağları kullanma sıklığının problemli sosyal ağ kullanımında anlamlı bir yordayıcı olduğu belirlenmiştir. Buna karşın, dışadönüklük ile cinsiyetin, üniversite öğrencilerinde problemli sosyal ağ kullanımının anlamlı yordayıcıları olmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara dayalı olarak sosyal ağları kullanma sıklığının problemli sosyal ağ kullanımı üzerinde beklenenden daha düşük düzeyde bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Dolayısıyla problemli sosyal ağ kullanımı üzerinde kullanım sıklığı dışında başka faktörlerin de etkili olduğu söylenebilir. Ayrıca üniversite öğrencilerinde cinsiyetin problemli sosyal ağ kullanımı açısından bir risk faktörü olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada dışadönüklük ile sosyal ağları kullanma sıklığı arasında pozitif yönde, düşük düzeyde ve anlamlı bir ilişki olmasına rağmen dışadönüklüğün problemli sosyal ağ kullanımı üzerinde etkili olmadığı belirlenmiştir. Bu sonuç; dışadönüklerin merak ve heyecan verici gelişmeleri kaçırma korkusu gibi kişilik özellikleri nedeniyle sosyal ağları amaçları doğrultusunda sık kullandıkları ancak sosyal doyum sağlamak için yüz yüze etkileşimi tercih ettikleri şeklinde değerlendirilmiştir.

Examining the Effect of Extraversion, Frequency of Social Networks Use, and Gender on Problematic Use of Social Network among University Students

Problematic social network use is a trouble about a person’s failure at self-control over the impulse to join social networks or resisting that impulse. This trouble leads to social, psychological, and physiological problems. The present study was conducted in order to assess the effects of extraversion, frequency of social network use, and gender on problematic use of social networks among university students. A hundred and fifty-eight students studying at a state university in the spring term of 2017-2018 academic year participated in the study. The Scale for Problematic Use of Social Network, extraversion dimension of the Five Factor Inventory, and the Scale for Frequency of Social Network Use were employed in gathering the data. According to the results of multiple linear regression analysis, the model comprising of extraversion, frequency of social network use, and gender explains significantly 6.4% of problematic use of social networks. Thus, it was detected that the frequency of social network use is a significant predictor to problematic use of social networks. However, it was found that neither extraversion nor gender is a significant predictor to problematic use of social networks. It was also found that the frequency of problematic social network use had less impact than expected on social network use; therefore, it can be said that there are some other factors affecting problematic social network use. Furthermore, it was found that the gender is not a risk factor on problematic social network use. Although there is a slight positive correlation between extraversion and problematic social network use, extraversion does not have a significant effect on problematic social network use. This result was that extroverts use social network due to the fear of missing important events, but they prefer face-to-face communication to satisfy their social desires.

___

  • Akdemir, N. (2016, 12 Aralık). Medya ve iletişim temelinde sosyal medya hareketliliği; “milliyetçilik” ve nefret söylemi. Erişim adresi: https://scholar.google.com.tr/scholar?hl=tr&q=Medya+ve+%C4%B-0leti%C5%9Fim+Temelinde+Sosyal+Medya+Hareketlili%C4%9Fi%3B+%E2%80%9CMilliyet%C3%A7ilik%E2%80%9D+ve+%E2%80%9CNefret+S%C3%B6ylemi%E2%80%9D.+&btn-G=&lr=.
  • Alpar, R. (2012). Applied statistics and validity-reliability with examples from sports, health and education sciences [Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamalı istatistik ve geçerlilik–güvenirlik] (2. baskı). Ankara: Detay.
  • American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. (5. baskı). Washington, DC: American Psychiatric Publishing.
  • Andreassen, C. S., Torsheim, T., Brunborg, G. S. ve Pallesen, S. (2012). Development of a Facebook addiction scale. Psychological Reports, 110(2), 501-517.
  • Andreassen, C. S., Torsheim, T. ve Pallesen, S. (2014). Use of online social network sites for personal purposes at work: Does it impair self-reported performance? Comprehensive Psychology, 3, 1-21.
  • Avcilar, M. Y. ve Demirgunes, B. K. (2016). Analyzing the effects of personality traits on motivations for using social media. Journal of Management Marketing and Logistics, 3(3), 251-271.
  • Aydın, M. Z. ve Gürler, Ş. A. (2014). Okulda değerler eğitimi. Ankara: Nobel.
  • Aydoğmuş, C. (2011). The impacts of follower psychological empowerment and perceptions of transformational leadership on the relationship between follower personality and job satisfaction (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Bacanlı, H. (1999). Sosyal beceri eğitimi. Ankara, Nobel.
  • Bai, S., Zhu, T. ve Cheng, L. (2012). Big-five personality prediction based on user behaviors at social network sites. Erişim adresi: https://arxiv.org/abs/1204.4809. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2018.
  • Balci, Ş. ve Gölcü, A. (2013). Facebook addiction among university students in Turkey:” Selcuk University example”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(34), 255-278.
  • Basım, H. N., Çetin, F. ve Tabak, A. (2009). The relationship between big five personality characteristics and conflict resolution approaches. Turkish Journal of Psychology, 24(63), 35-37.
  • Benet-Martinez, V. ve John, O. P. (1998). Los Cinco Grandes across cultures and ethnic groups: Multitrait-multimethod analyses of the Big Five in Spanish and English. Journal of Personality and Social Psychology, 75, 729-750.
  • Bümen, N. T. (2011). Çoklu zekâ kuramı. Ö. Demirel (Ed.), Eğitimde yeni yönelimler içinde. (ss.1-38). Ankara: Pegem yayınları.
  • Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (15. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  • Çelik, S., Atak, H. ve Başal, A. (2012). Predictive role of personality traits on internet addiction. Turkish Online Journal of Distance Education, 13(4), 10-24.
  • Chang J. P. C. ve Hung, C. C. (2012). Problematic internet use. Erişim adresi: http://iacapap.org/wpcontent/uploads/H.6-INTERNET-ADDICTION-072012.pdf. Erişim tarihi: 10 Haziran 2018.
  • Correa, T., Hinsley, A. W. ve De Zuniga, H. G. (2010). Who interacts on the Web? The intersection of users’ personality and social media use. Computers in Human Behavior, 26(2), 247-253.
  • Costa, Jr. P.T. ve McCrae, R.R. (1995). Domains and facets: Hierarchical personality assessment using the revised NEO personality inventory. Journal of Personality Assessment, 64(1), 21-50.
  • Cover, R. (2004). Digital addiction: The cultural production of online and video game junkies. Media International Australia incorporating Culture and Policy, 113(1), 110-123.
  • Çam, E. ve İşbulan, O. (2012). A new addiction for teacher candidates: Social networks. Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET, 11(3), 14-19.
  • Demirel, Ö. (2011). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme (16. baskı). Ankara: Pegem.
  • Doğan, U. ve Karakaş, Y. (2016). Lise öğrencilerinin sosyal ağ sitleri kullanımının yordayıcısı olarak yalnızlık. Sakarya University Journal of Education, 6(1), 57-71.
  • Evans, D. (2008). Social media marketing an hour a day. Indiana: Wiley Publishing.
  • Greenfield, D. N. (1999). Psychological characters of compulsive internet use: A preliminary analysis. Cyberpsychology & Behavior, 2(2), 403-412.
  • Griffiths, M. D. (2013). Social networking addiction: Emerging themes and issues. Journal of Addiction Research & Therapy, 4(5), 1-2.
  • Günüç, S. ve Kayri, M. (2010). Türkiye’de internet bağımlılık profili ve internet bağımlılık ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik-güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 220-232.
  • Hughes, D. J., Rowe, M., Batey, M. ve Lee, A. (2012). A tale of two sites: Twitter vs. Facebook and the personality predictors of social media usage. Computers in Human Behavior, 28(2), 561-569.
  • Irmak, A. ve Erdoğan, S. (2015). Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği Türkçe formunun geçerliliği ve güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi,16(Özel sayı 1), 10-18.
  • Jiang, J., Phalp, K. T. ve Ali, R. (2015, 13 Aralık). Digital addiction: Gamification for precautionary and recovery requirements. Erişim adresi: http://eprints.bournemouth.ac.uk/21887/1/04-Posters.pdf
  • Kayiş, A. R., Satici, S. A., Yilmaz, M. F., Şimşek, D., Ceyhan, E. ve Bakioğlu, F. (2016). Big five-personality trait and internet addiction: A meta-analytic review. Computers in Human Behavior, 63, 35-40.
  • Kesici, A. (2018). Durkheim’in görüşleri doğrultusunda küreselleşme olgusu ve eğitimin küresel işlevi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 977-988.
  • Kesici, A. ve Tunç, N. F. (2018a). Investigating the digital addiction level of the university students according to their purposes for using digital tools. Universal Journal of Educational Research, 6(2), 235-241.
  • Kesici, A. ve Tunç, N. F. (2018b). The development of the Digital Addiction Scale for the university students: Reliability and validity study. Universal Journal of Educational Research, 6(1), 91-98.
  • Kelleci, M., Güler, N., Sezer, H. ve Gölbaşı, Z. (2009). Lise öğrencilerinde internet kullanma süresinin cinsiyet ve psikiyatrik belirtiler ile ilişkisi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(3), 223–230.
  • Kır, İ. ve Sulak, Ş. (2014). Eğitim fakültesi öğrencilerinin internet bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Electronic Journal of Social Sciences, 13(51).
  • Kırcaburun, K. (2017). Üniversite öğrencilerinde Instagram bağımlılığı, kişilik özellikleri ve kendini sevme arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Kirschner, P. A. ve Karpinski, A. C. (2010). Facebook and academic performance. Computers in Human Behavior, 26, 1237-1245.
  • Ko, C. H., Yen, J. Y., Chen, C. C., Chen, S. H. ve Yen, C. F. (2005). Gender differences and related factors affecting online gaming addiction among Taiwanese adolescents. The Journal of Nervous and Mental Disease, 193(4), 273-277.
  • Koc, M. ve Gulyagci, S. (2013). Facebook addiction among Turkish college students: The role of psychological health, demographic, and usage characteristics. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 16(4), 279-284.
  • Kuss, D. J. ve Griffiths, M. D. (2011). Online social networking and addiction-A review of the psychological literature. International Journal of Enviromental Research and Public Healty, 8(9), 3528-3552.
  • Kutlu, M., Savcı, M., Demir, Y. ve Aysan, F. (2016). Young internet bağımlılığı testi kısa formunun Türkçe uyarlaması: Üniversite öğrencileri ve ergenlerde geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17(1), 69-76.
  • La Sala, L., Skues, J. ve Grant, S. (2014). Personality traits and Facebook use: The combined/interactive effect of extraversion, neuroticism and conscientiousness. Social Networking, 3(5), 211.
  • LaRose, R., Lin, C. A. ve Eastin, M. S. (2003). Unregulated internet usage: Addiction, habit, or deficient self-regulation?. Media Psychology, 5(3), 225-253.
  • Lemmens, J. S., Valkenburg, P. M. ve Peter, J. (2009). Development and validation of a game addiction scale for adolescents. Media Psychology, 12(1), 77-95.
  • Liu, L., Preotiuc-Pietro, D., Samani, Z. R., Moghaddam, M. E. ve Ungar, L. (2016, May.). Analyzing personality through social media profile picture choice. Tenth International AAAI Conference on Weblogs and Social Media (ICWSM), Cologne, Germany.
  • Macintosh A. (2008). The emergence of digital governance. Significance, 5(4), 25-48.
  • Mark, G. ve Ganzach, Y. (2014). Personality and Internet usage: A large-scale representative study of young adults. Computers in Human Behavior, 36, 274-281.
  • Marwick A. E. (2008). To catch a predator? The myspace moral panic. First Monday, 13(6). Erişim adresi: http://firstmonday.org/article/view/2152/1966
  • McRobbie, A. ve Thorntom, S. L. (1995). Rethinking’moral panic for multi-mediated social worlds. The British Journal of Sociology, 46(4), 559-574.
  • Nazlıgül, M. D., Baş S., Akyüz, Z. ve Yorulmaz, O. (2018). Internet gaming disorder and treatment approaches: A systematic review. Addicta: The Turkish Journal On Addictions, 5, 13–35.
  • Nyland, R., Marvez, R. ve Beck, J. (2007, February). MySpace: Social networking or social isolation? The Midwinter Conference of the Association for Education in Journalism and Mass Communication, Reno, NV, USA.
  • Ophir, E., Nass, C. ve Wagner A. D. (2009). Cognitive control in media multitaskers. PNAS, 106(37), 15583-15587.
  • Pawlikowski, M., Altstötter-Gleich, C., & Brand, M. (2013). Validation and psychometric properties of a short version of Young’s Internet Addiction Test. Computers in Human Behavior, 29(3), 1212-1223.
  • Schmitt, D. P., Allik, J., McCrae, R. R. ve Benet-Martinez, V. (2007). The geographic distribution of big five personality traits: Patterns and profiles of human self-description across 56 nations. Journal of Cross-Cultural Psychology, 38(2), 173-212.
  • Servidio, R. (2014). Exploring the effects of demographic factors, Internet usage and personality traits on Internet addiction in a sample of Italian university students. Computers in Human Behavior, 35, 85-92.
  • Settanni, M., Azucar, D. ve Marengo, D. (2018). Predicting individual characteristics from digital traces on social media: A meta-analysis. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 21(4), 217-228.
  • Sosyalmedya.co (2019, 24 Şubat). İnternet bağımlıları için poliklinik. Erişim adresi: https://sosyalmedya.co/bakirkoy-internet-bagimliligi-poliklinigi/.
  • Şentürk, E. (2017). Sosyal medya bağımlılığının, depresyon, anksiyete bozukluğu, karışık anksiyete ve depresif bozukluk hastaları ile kontrol grubu arasında karşılaştırılması ve kullanıcıların kişilik özellikleriyle ilişkisinin araştırılması (Yayımlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Tabachnick, B. G. V. ve Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5. baskı). U.S.A: Pearson Education Inc.
  • Tan, W-K. ve Yang, C-Y. (2012). Personality trait predictors of usage of ınternet services. IPEDR, 38, 185-190.
  • Taş, İ. ve Ayas, T. (2015). Relationship the level of internet addiction with personality traits of high school students. Journal of Human Sciences, 12(2), 150-162.
  • Tatlılıoğlu, K. (2014). Üniversite öğrencilerinin Beş Faktör Kişilik Kuramı’na göre kişilik özellikleri alt boyutlarının bazı değişkenlere göre ı̇ncelenmesi. Tarih Okulu Dergisi (TOD), 7(17), 939-971.
  • Ünal, T. A. (2015). Sosyal medya bağımlılığı: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • We Are Social and Hootsuite. (2018, 17 Mart). Global digital snapshot. Erişim adresi: https://wearesocial-net.s3.amazonaws.com/uk/wp-content/uploads/sites/2/2017/01/Slide007.png
  • Wolniczak, I., Cáceres-DelAguila, J. A., Palma-Ardiles, G., Arroyo, K. J., Solís-Visscher, R., Paredes-Yauri, S., ... ve Bernabe-Ortiz, A. (2013). Association between Facebook dependence and poor sleep quality: A study in a sample of undergraduate students in Peru. PLoS ONE, 8(3), e59087. doi:10.1371/journal.pone.0059087
  • Wooldridge, J. M. (2013), Ekonometriye giriş: Modern yaklaşım, E. Çağlayan (Çev. Ed.), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Xu, H. ve Tan, B. C. (2012, Aralık). Why do I keep checking Facebook: Effects of message characteristics on the formation of social network services addiction. The International Conference on Informations Systems (ICIS), Orlando, FL, USA.
  • Yakut, S. ve Certel, H. (2016). Öğretmenlerde yalnızlık düzeyinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 69-94.
  • Yıldız, S. ve Sümer, H. H. (2010). Medya ve ahlaki panik. Erciyes Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1(3), 35-46.
  • You, S., Kim, E. ve Lee, D. (2017). Virtually real: Exploring avatar identification in game addiction among massively multiplayer online role-playing games (MMORPG) players. Games and Culture, 12(1), 56-71.
  • Young, K. S. (1998). Caught in the net: How to recognize the signs of internet addiction and a winning strategy for recovery. New York: John Wiley & Sons.
  • Young, K. S., Yue, X. D. ve Ying, L. (2011). Prevalence estimates and etiologic models of Internet addiction. K. S. Young ve C. Nabuco de Abreu (Ed.), Internet addiction: A handbook and guide to evaluation and treatment içinde (ss. 1–17). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.