Nuran AYDEMİR, İbrahim YAKIN, Hatice Sevgi ARSLAN

9371

AIDS Bilgi ve Tutum Ölçeklerinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin Sınanması

Bu çalışma, AIDS’e dair bilgi ve tutumları ölçmek için kullanılabilecek Türkiye’ye has iki ayrı ölçek geliştirmeyi ve bunları psikometrik açıdan değerlendirmeyi hedeflemektedir. Bu amaçla, 37 maddelik bir bilgi ölçeği ve 23 maddelik bir tutum ölçeği, İzmir’in farklı üniversitelerinde okuyan yaşları 17 ve üstü olan 1025 öğrenciye kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemi kullanılarak test edilmiştir. Bilgi ölçeğinin madde ve faktör analizlerinden sonra ölçekten 16 madde çıkarılmıştır. Oblik döndürme sonucu, varyansın %34’ünü açıklayan üç temel bileşen olduğunu göstermiştir. Bilgi ölçeğinin güvenirliğini sınamak için Kuder-Richardson-20 katsayısı hesaplanmış ve .76 olarak bulunmuştur. Tutum ölçeği için faktör analizi yapıldıktan sonra 6 madde çıkarılmıştır. Oblik döndürme, varyansın %42.43’ünü açıklayan iki temel bileşeni ortaya çıkarmıştır. Ölçeğin Cronbach alfa değeri .90 olarak bulunmuştur. İki ölçek arasındaki ilişki incelendiğinde ise, AIDS konusunda daha fazla bilgiye sahip kişilerin AIDS’e karşı daha olumlu tutuma sahip olduğu gözlenmiştir. Özgün olarak geliştirilmiş 21 maddeden oluşan AIDS Bilgi ve 17 maddeden oluşan AIDS Tutum ölçeklerinin geçerlik ve güvenirliğine dair elde edilen bulgular, ölçeklerin ileride yapılacak araştırmalarda kullanılmak için uygun olduklarını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler:

AIDS/HIV, üniversite öğrencileri, AIDS bilgi ölçeği, AIDS tutum ölçeği

Developing AIDS Knowledge and AIDS Attitude Scales and Assessing their Reliability and Validity

The present study aims to develop de novo scales to assess the level of knowledge of and attitude toward acquired immunodeficiency virus (AIDS) among the Turkish population. For this purpose, a 37-item knowledge scale and a 23-item attitude scale were developed and tested by using convenience sampling of undergraduate students (N = 1025) aged ≥17 years from five universities in Izmir. After evaluating item difficulty and item discrimination, 12 items were excluded, and during factor analyses, four additional items were omitted from the knowledge scale. Oblique rotation resulted in three underlying factors that explain 34% of the variance. As a reliability assessment, the Kuder–Richardson-20 coefficient was found to be .76. For the attitude scale, six items were omitted after factor analyses. Oblique rotation showed two underlying components that explained 42.43% of the variance. For internal reliability, Cronbach’s alpha was found as.90. Additionally, to test the relation between the scales, correlation analyses were performed, and it was found that the more knowledge of AIDS people have, the more positive their attitudes are toward it. As a conclusion, both a 21-item AIDS Knowledge scale and a 17-item AIDS Attitude scale have acceptable psychometric values and both can be used in future research.
Keywords:

AIDS/HIV, university students, AIDS knowledge scale, AIDS attitude scale,

PDF

___

  • Abdi, I. A., Ereg, D., Ali, M., & Rahlenbeck, S. I. (2013). Knowledge and attitudes about AIDS/HIV in a semi-nomadic population in Somaliland. J Community Health, 38(2), 246–249. https://doi.org/10.1007/s10900-012-9606-4
  • Acaroğlu, R. (2007). Knowledge and attitudes of mariners about AIDS in Turkey. Journal of the Association of Nurses in AIDS Care, 18(1), 48–55. https://doi.org/10.1016/j.jana.2006.11.007
  • Akin, S., Mendi, B., Mendi, O., & Durna, Z. (2013). Turkish nursing students’ knowledge of and attitudes towards patients with HIV/AIDS. Journal of Clinical Nursing, 22(23–24), 3361–3371. https://doi.org/10.1111/jocn.12378
  • Avcıkurt, A. S. (2014). Evaluation of knowledge and attitudes on HIV/AIDS of Balıkesir University student. Balıkesir Health Sciences Journal, 3(2), 81–86. https://doi.org/10.5505/bsbd.2014.83703
  • Aydemir, N. (2011). Familiarity with, knowledge of, and attitudes toward epilepsy in Turkey. Epilepsy & Behavior, 20, 286–290. https://doi.org/10.1016/j.yebeh.2010.09.030
  • Aydemir, N. (2008). Developing two different measures for assessing knowledge of and attitudes toward epilepsy for the Turkish population. Epilepsy and Behavior, 12(1), 84–89. https://doi.org/10.1016/j.yebeh.2007.07.018
  • Çimen, S. Bahar, Z., Öztürk, C. ve Bektaş, M. (2005). AIDS tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Zonguldak Sağlık Yüksekokulu Sağlık Eğitim ve Araştırma Dergisi, 1(1), 1–11.
  • Cok, F., Gray, L. A., & Ersever, H. (2001). Turkish university students’ sexual behaviour, knowledge, attitudes and perception of risk related to HIV/AIDS. Culture, Health & Sexuality, 3(1), 81–99. https://doi.org/10.1080/136910501750035699
  • Çuhadaroğlu, A. (2016). The effects of sex education on psychological counselling students in Turkey. Sex Education, 17(2), 1–11. https://doi.org/10.1080/14681811.2016.1164132
  • Deacon, H. (2006). Towards a sustainable theory of health-related stigma: Lessons from the HIV/AIDS Literature. Journal of Community & Applied Social Psychology, 16, 418–425. https://doi.org/10.1002/casp.900
  • Fernandes, P. T., Salgado, P. C., Noronha, A. L., Barbosa, F. D., Souza, E. A., Sander, J. W., & Li, L. M. (2007). Prejudice towards chronic diseases: Comparison among epilepsy, AIDS and diabetes. Seizure, 16(4), 320–323. https://doi.org/10.1016/j.seizure.2007.01.008
  • Gańczak, M., Barss, P., Alfaresi, F., Almazrouei, S., Muraddad, A., & Al-Maskari, F. (2007). Break the silence: HIV/AIDS knowledge, attitudes, and educational needs among Arab university students in United Arab Emirates. Journal of Adolescent Health, 40(6), 572–578. https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2007.01.011
  • Gökengin, D., Yamazhan, T., Özkaya, D., Aytuğ, S., Ertem, E., Arda, B., & Serter, D. (2003). Sexual knowledge, attitudes, and risk behaviors of students in Turkey. Journal of School Health, 73(7), 258–263.
  • Haroun, D., Saleh, O. E., Wood. L., Marzouqi. N. A., & Anouti, S. (2016). Assessing knowledge of, and attitudes to, HIV/AIDS among university students in the United Arab Emirates. Plos One, 11(2), 1–11. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0149920
  • Kasapoğlu, A., & Kuş, E. (2008). The role of gender in the stigmatization of people living with HIV/AIDS in Turkey. Journal of Gender Studies, 17(4), 359–368. https://doi.org/10.1080/09589230802473390
  • Kelly, G. F. (2008). Sexuality Today (9th eds). New York, NY: McGraw-Hill.
  • King, B. M. (2012). Human Sexuality Today (7th eds). London, UK: Pearson.
  • Kobeissi, L., El Kak, F. H., Khawaja, M., & Khoshnood, K. (2015). HIV/AIDS-related knowledge and its association with socioeconomic status among women: Results of Lebanese survey for family health (PAPFAM) 2004. Asica-Pasific Journal of Public Health, 27(2), 734–745. https://doi.org/10.1177/1010539511431299
  • Montazeri, A. (2005). AIDS knowledge and attitudes in Iran: results from a population based survey in Tehran. Patient Education and Counseling, 57(2), 199–203. https://doi.org/10.1016/j.pec.2004.05.014
  • Nunnally, J. C. (1967). Psychometric theory. New York, NY: McGraw-Hill.
  • Peltzer, K., & Pengpid, S. (2017). Knowledge about, attitude toward, and practice of skin lightening products use and its social correlates among university students in five Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) countries. International Journal of Dermatology, 56(3), 277–283. https://doi.org/10.1111/ijd.13518
  • Petro-Nustas, W. (2000). University students’ knowledge of AIDS. International Journal of Nursing Studies, 37(5), 423–433. https://doi.org/10.1016/S0020-7489(00)00022-5
  • Rickles, N. M., Furtek, K. J., Malladi, R., Ng, E., & Zhou, M. (2016). Pharmacy student attitudes and willingness to engage in care with people living with HIV/AIDS. American Journal of Pharmaceutical Education, 80(3), 1–10. https://doi.org/10.5688/ajpe80345
  • Sadeghi, M., & Hakimi, H. (2009). Iranian dental students’ knowledge of and attitudes towards HIV/AIDS patients. Milieu in Dental School and Practice, 73(6), 740–745.
  • Siyez, D. M., & Siyez, E. (2009). Evaluation of the knowledge levels of university students about sexually transmitted diseases. Turkish Journal of Urology, 35(1), 49–55.
  • Turhan, O., Senol, Y., Baykul, T., Saba, R., & Yalçın, A. N. (2010). Knowledge, attitudes and behavior of students from a medicine faculty, dentistry faculty, and medical technology Vocational Training School toward HIV/AIDS. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 23(2), 153–160.
  • UNAIDS. (2017). Data 2017 Report. www.unaids.org/en/resources/documents/2017/2017_data_book
  • T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2016). Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı istatistikleri. Ankara:Yazar. http://www.thsk.gov.tr/component/k2/353-istatiksel-veriler/bulasici- hastaliklar-daire-baskanligi-istatiksel-veriler.html adresinden Şubat 2018 tarihinde edinilmiştir.
  • Wilson, C. G., Wright, P. F., Safrit, J. T., & Rudy, B. (2010). Epidemiology of HIV infection and risk in adolescents and youth. Journal of Acquired Immune Deficiency Syndromes, 54(1), 5–6. https://doi.org/10.1097/QAI.0b013e3181e243a1
  • Yazganoğlu, K. D., Özarmağan, G., Tozeren, A., & Özgülnar, N. (2012). Knowledge, behavior and attitudes of university students toward sexually transmitted infections. Journal of Turkderm Archives of the Turkish Dermatology, 46, 20–25. https://doi.org/10.4274/turkderm.31957
Psikoloji Çalışmaları-Cover
  • ISSN: 1304-4680
  • Başlangıç: 1956
  • Yayıncı: İstanbul Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

48-72 Ay Arası Anaokulu Çocuklarının Üstbilişsel Kararlarının ve Motor Performanslarına İlişkin Kararlarının Karşılaştırılması

Yasemin KARSLI

AIDS Bilgi ve Tutum Ölçeklerinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin Sınanması

Nuran AYDEMİR, İbrahim YAKIN, Hatice Sevgi ARSLAN

İkili İlişkilerde Çatışma Çözme Tepkileri Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Sınama Çalışması

Nur Taluy

Kadın Cinayetlerine Yönelik Atıfların Cinsiyet Grubuyla Özdeşleşme, Çelişik Duygulu Cinsiyetçilik ve Siyasi İdeolojilerle İlişkisi

Emir Üzümçeker, Serap Akfırat