Ümitli Yaylası’nın (Gündoğmuş, Antalya) jeolojik ve jeomorfolojik özellikleri

Çözünme yoluyla oluşan mağaralar yerbilimcilere arazide karşılaştıkları problemlerin çözümünde önemli katkılar sağlar. Manaloğlu ve Karaçal Dağları arasında kalan Ümitli Yaylası’nda yüzey ve yeraltı karst süreçleri yoğun olarak gözlenmektedir. Orta Toroslarda yer alan Ümitli Yaylası, Antalya ilinin Gündoğmuş ilçesine bağlıdır. Yaylada, 2011 yılında yapılan araştırmalar sonucunda yaklaşık 2 km2’lik alan içerisinde 18 adet yeni mağara keşfedilmiştir. Bu çalışmada inceleme alanının sayısal yükseklik modeli oluşturularak, mağaraların konumları bu haritaya işlenmiştir. Havza kenarlarındaki normal faylar boyunca gelişen çalışma alanındaki mağaraların oluşum ve gelişim süreçlerinde çatlak ve kırık sistemlerinin etkili olduğu gözlenmiştir. Ayrıca, kesit profilleri çıkarılan mağaralar oluşum modellerine göre incelenerek, Ümitli Yaylası’nın karst taban seviye değişimleri ve çalışma alanının lito-stratigrafik özellikleri hakkında bilgiler edinilmeye çalışılmıştır.

Geological and geomorphological characteristics of the Ümitli Plateau (Gündoğmuş, Antalya)

Solution caves provide important contributions to geologists in solving the problem in the field. In the Umitli Plateau, between Manaloglu and Karaçal Mountains, intensive terrain and underground karst processes are observed. The Ümitli Plateau is situated in the Central Taurus which is located at the Gündoğmuş district, province of Antalya. 18 caves were discovered in a 2 km2 area with the research performed in 2011. In this study, digital elevation model of the study area was plotted and the locations of the caves were processed in the digital elevation model. It has been observed that cracks and fractures are effective in the formation and development of caves that are along the faults on the side of the basin. In addition to that, the cross-section profiles of the caves have been plotted and they were examined according to the cave formation models to obtain information about the karst base level changes of the Ümitli Plateau and the litho-stratigraphic characteristics of the study area.

___

  • Şahinci A. Karst. İzmir. Türkiye, Reform Matbaası, 1991.
  • Jennings JN. Karst: An ıntroduction to systematic geomorphology, Cambridge, Massachusetts and London, England , MIT Press, 1971
  • Eroskay SO, Günay G. “Tecto-genetic classification and hydrogeological properties of the karst regions in Turkey”. Proceedings of International Seminar On Karst Hydrogeology, Antalya Turkey, 1979.
  • Nazik L. “Mağara morfolojisinin belirlediği jeolojik-jeomorfolojik ve ekolojik özellikler”. Jeomorfoloji Dergisi, 17, 53-63, 1989.
  • Baykara MO. Güneybatı Anadolu’da Mağara Çökellerinin İncelenmesi ve Paleoiklimsel Değerlendirmeleri. Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli, Türkiye, 2014.
  • Ford D, Williams PD. Karst Hydrogeology and Geomorphology. 1st ed, West Sussex, England, John Wiley & Sons. 2007.
  • Nazik L. “The karst regions of Turkey (according to morphogenesis and morphometric properties)”. Proc. Of International Symposium on Earth System Sciences, İstanbul, Turkey. 2004
  • Palmer AN. “Origin and morphology of limestone caves”. Geological Society of America Bulletin, 103(1), 1-21, 1991.
  • Özgül N.“Toroslar’ın bazı temel Jeoloji özellikleri”. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni 19(1), 65-78, 1976.
  • Blumenthal M. “Batı Toroslar’da Alanya ard ülkesinde jeolojik araştırmalar”. Maden Tetkiki ve Arama Enstitüsü Dergisi D(5), 1951.
  • Özgül N. “Alanya tektonik penceresi ve batı kesiminin jeolojisi”. Ketin Sempozyumu, Ankara, Türkiye, 1984.
  • Özgül N, Arpat E. “Structural units of Taurus orogenic belt and their continuation in the neighbouring regions”. selection of papers on the Eastern Mediterranean region. presented at the 23rd congress of CIESM in Athens. Bulletin Geological Society Greece, 10(1), 155-164, 1973.
  • KAYAN İ. “Tarih öncesi yerleşme yerleri olarak Antalya mağaralarının jeomorfolojik özellikleri”. Ege Coğrafya Dergisi, 5(1), 10-31, 1990.
  • Özgül N. “Stratigraphy of the tectono-stratigraphic units in the region Bozkır–Hadim–Taşkent (northern central Taurides)”. Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 119, 113-174, 1997.
  • Şenel M, Dalkılıç H, Gedik İ, Serdaroğlu M, Metin S, Esentürk K, Bölükbaşı AS, Özgül N. “Orta Toroslar’da Güzelsu koridoru ve kuzeyinin stratigrafisi, Türkiye”. Bulletin of Mineral Research and Exploration of Turkey, 120, 171-198, 1998.
  • Şenel M, Dalkılıç H, Gedik İ, Serdaroğlu M, Bölükbaşı AS, Metin S, Esentürk K, Bilgin AZ, Uguz F, Korucu M, Özgül Z. TPAO. “Eğridir Gebiz ve Geriş-Köprülü (Isparta-Antalya) arasında kalan alanların jeolojisi”. Ankara, Türkiye (yayımlanmamış), Araştırma Raporu, 3132, 1992.
  • Demirtaşlı E, Erenler F, Bilgin AZ, Çatal E, Armağan F, Serdaroğlu M, Aksoy S, Altuğ S, Dirik K. “Toros kuşağının (Akseki yöresi) petrol olanakları”. Türkiye Jeoloji Mühendisliği Birinci Bilim ve Teknoloji Kongresi Bildirileri, Ankara, Türkiye, 5-6 Şubat, 1979.
  • Martin C. “Akseki kuzeyindeki bir kısım Toroslar'ın stratigrafik ve tektonik incelenmesi”. MTA Dergisi, 72, 158-175, 1969.
  • Turan, A. Toroslar’da Hadim (Konya) ve Güneybatının Jeolojisi, Stratigrafik ve Tektonik Gelişimi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye, 1990.
  • Huggett R. Fundamentals of Geomorphology. 4th ed, London, England. Routledge, 2017.
  • Hamilton-Smith E, Finlayson B. Beneath the Surface: A Natural History of Australian Caves. 1st ed, Sydney, Australia, UNSW Press, 2003.
  • Nazik L, Tuncer K. “Türkiye karst morfolojisinin bölgesel özellikleri”. Türk Speoloji Dergisi, 1, 9-17, 2010.
  • Atalay I. Introduction to Geomorphology of Turkey. 2nd ed. Izmir, Turkey, Ege University, Faculty of Education Pub, 1987.
  • Atalay I. “Toros dağlarında karstlaşma ve karstik alanların ekolojisi”. Jeomorfoloji Dergisi, 16, 1-8, 1988.
  • Erol O. “Batı Toros dağlarının messiniyen paleojeomorfolojisi ve neotektoniği”. Türkiye 8. Petrol Kongresi Genişletilmiş Bildiri Özleri, Ankara, Türkiye, 16-20 Nisan, 1990.
  • Büyüktopçu F, Akdemir Ö. “Kuşak dağı’nda (Geyik Dağları-Orta Toroslar) enkaz halindeki bir mağaranın yeniden kurulması”. Türk Coğrafya Dergisi, 56, 65-78 2011.
Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-7009
  • Başlangıç: 1995
  • Yayıncı: PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ
Sayıdaki Diğer Makaleler

Tekstil endüstrisinde bütünleşik membran sistemi ile su geri kazanımı ve hibrit ileri oksidasyon/membran filtrasyonu ile konsantrelerin arıtımı ve yönetimi

Berna KIRIL MERT, Esra C. DOĞAN, Esin BALCI, Yasemin M. TİLKİ, Şeyda AKSU, Ayşegül Y. GÖREN, Coşkun AYDINER

Elektrodiyaliz proseslerinden (KED/BMED) kaynaklanan konsantre akımın minimizasyonu ve yönetimi

Fatih İLHAN

Atık lastik parçalarıyla güçlendirilmiş iri taneli zeminlerin donma-çözülme sonucu mukavemetlerindeki değişimin incelenmesi

Necmi YARBAŞI, Mine ALACALI

Terzili-Yerköy-Yozgat Cu yatağı ve çevresinde yetişen Euphorbia cyparissias bitkisinin biyojeokimyasal olarak incelenmesi, Türkiye

Güllü KIRAT

Çaybağı ve Palu formasyonu akarsu yataklarının jeokimyasına ait ilk bulgular (Elazığ’ın Doğusu, Türkiye)

Dicle Bal Akkoca, İsmail YILDIRIM, Mehmet Ali ERTÜRK

Kükürt dioksit analizi için West-Gaeke ve hidrojen peroksit yöntemlerinin uygulanabilirliğinin araştırılması

Sibel ÇUKURLUOĞLU, Elif Gözde TEMÜR

Sandıklı havzası (Afyonkarahisar-Türkiye) içme sularında doğal radyoaktivite ve duraylı izotop özelliklerinin belirlenmesi

Fatma AKSEVER, Ayşen DAVRAZ, Remzi KARAGÜZEL

Kapak altı batmış akım mansabında meydana gelen oyulmaların sayısal simülasyonu

Mehmet Cihan AYDIN, Çimen KARADUMAN

Uçucu kül, kireç ve cam tozu kullanarak blok üretimi

Paki TURGUT

Biyolojik atıksu arıtma tesisi çevresel risk analizi

Esra Deniz GÜNER