Kural tabanlı bulanık yaklaşımla talep tahmini ve hızlı tüketim sektöründe bir uygulama

Talep tahmin çalışmaları hem sektörel hem de akademik anlamda karar vericiler için önemli kabul edilen stratejik konulardan biridir. Sürekli değişen politik, kültürel, yasal ve ekonomik gelişmeler işletmeleri belirsizlik altında tahmin etmeye itmiştir. Karmaşık, çok boyutlu ve belirsizliğin yüksek olduğu ortamlarda klasik yöntemlerle problemleri modellemek oldukça güçtür. Bulanık yaklaşımlar daha esnek yapıda olduğu için daha kolay modelleme imkânı sağlamaktadır. Bu çalışmada hızlı tüketim sektöründe faaliyet gösteren bir firmanın talep tahmin çalışması,  bulanık küme teorisi, bulanık eğer-ise kuralları ve bulanık çıkarım kavramlarına dayanan kural tabanlı bulanık mantık yaklaşımıyla ele alınmıştır. Kural tabanlı bulanık yaklaşımla elde edilen sonuçlar gerçekleşen değerler ile karşılaştırılmış ve düşük mutlak sapma değerlerine ulaşılmıştır. Ayrıca elde edilen sonuçlar zaman serileri yaklaşımıyla da karşılaştırılmış, yöntemlerin üstünlükleri gösterilmiştir.

Fuzzy rule based demand forecasting and an application on fast moving consumer industry

Demand forecasting studies are one of the strategic issues which are considered as significant for academicians and decision makers. Constantly changing political, cultural, legal and economic developments have pushed the companies to predict under uncertainty. It is very difficult to model some problems with traditional methods in complex, multi-dimensional and highly uncertain environment. Fuzzy approaches provide an easier modelling owing to their flexible nature. In this study, a demand forecasting study in a FMCG (fast-moving consumer goods) company has been applied using a rule based fuzzy logic approach which utilizes fuzzy set theory, fuzzy if-else rules and fuzzy inference concepts. The obtained results have been compared with real demands and low MAPE (mean absolute percentage error) values have been calculated. Also the obtained results have been compared with time series approach and the superiorities of the methods are discussed.

___

  • Uçal-Sarı İ. Yatırım Analizinde Bulanık Model Önerileri. Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2012.
  • Zadeh LA. “Fuzzy sets”. Information and Control, 8(3), 338-353, 1965.
  • Abraham A, Nath B. “A neuro-fuzzy approach for modelling electricity demand in Victoria”. Applied Soft Computing, 1(2), 127–138, 2001.
  • Wang CH. “Predicting tourism demand using fuzzy time series and hybrid grey theory”. Tourism Management, 25(3), 367–374, 2004.
  • Lau HCW, Cheng ENM, Lee CKM, Ho GTS. “A fuzzy logic approach to forecast energy consumption change in a manufacturing system”. Expert Systems with Applications, 34(3), 1813–1824, 2008.
  • Efendigil T, Önüt S, Kahraman C. “A decision support system for demand forecasting with artificial neural networks and neuro-fuzzy models: A comparative analysis”. Expert Systems with Applications, 36(3), 6697–6707, 2009.
  • Chang PC, Fan CY, Lin JJ, “Monthly electricity demand forecasting based on a weighted evolving fuzzy neural network approach”. International Journal of Electrical Power & Energy Systems, 33 (1), 17–27, 2011.
  • Karahan M. İstatistiksel Tahmin Yöntemleri: Yapay Sinir Ağları Metodu ile Talep Tahmini Uygulaması. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye.2011.
  • Azadeh A, Ziaei B, Moghaddam M. “A hybrid fuzzy regression-fuzzy cognitive map algorithm for forecasting and optimization of housing market fluctuations”. Expert Systems with Applications, 39 (1), 298–315, 2012.
  • Zahedi G, Azizi S, Bahadori A, Elkamel A, Wan Alwi SR. “Electricity demand estimation using an adaptive neuro-fuzzy network: A case study from the Ontario province – Canada”. Energy, 49, 323–328, 2013.
  • Coşgun Ö, Ekinci Y, Yanık S. “Fuzzy rule-based demand forecasting for dynamic pricing of a maritime company”. Knowledge-Based Systems, 70, 88–96, 2014.
  • Peng HW, Wu SF, Wei CC, Lee SJ. “Time series forecasting with a neuro-fuzzy modeling scheme”. Applied Soft Computing, 32, 481–493, 2015.
  • Efendi R, Ismail Z, Deris MM. “A new linguistic out-sample approach of fuzzy time series for daily forecasting of Malaysian electricity load demand”. Applied Soft Computing, 28, 422–430,2015.
  • Azadeh A, Asadzadeh SM, Mirseraji GH, Saberi M. “An emotional learning-neuro-fuzzy inference approach for optimum training and forecasting of gas consumption estimation models with cognitive data”. Technological Forecasting and Social Change, 91, 47-63, 2015.
  • Osório GJ, Matias JCO, Catalão JPS. “Short-term wind power forecasting using adaptive neuro-fuzzy inference system combined with evolutionary particle swarm optimization, wavelet transform and mutual information”. Renewable Energy, 75, 301-307, 2015.
  • Cheng SH, Chen SM, Jian WS. “Fuzzy time series forecasting based on fuzzy logical relationships and similarity measures”. Information Sciences, 327, 272-287, 2016.
  • Bisht K, Kumar S. “Fuzzy time series forecasting method based on hesitant fuzzy sets”. Expert Systems with Applications, 64, 557-568, 2016.
  • Hassan S, Khosravi A, Jaafar J, Khanesar MA. “A systematic design of interval type-2 fuzzy logic system using extreme learning machine for electricity load demand forecasting”. International Journal of Electrical Power Energy Systems, 82, 1–10, 2016.
  • Ye F, Zhang L, Zhang D, Fujita H, Gong Z. “A novel forecasting method based on multi-order fuzzy time series and technical analysis”. Information Sciences, 367–368,41–57, 2016.
  • Lou CW, Dong MC. “A novel random fuzzy neural networks for tackling uncertainties of electric load forecasting”. International Journal of Electrical Power Energy Systems, 73, 34-44, 2015.
  • Bağırkan Ş. İstatiksel Analiz. İstanbul, Tükiye, Önsöz Basım ve Yayıncılık, 1982.
  • Tek ÖB. Pazarlama Ilkeleri Global Yönetimsel Yaklaşım Türkiye Uygulamaları. İstanbul, Türkiye, Beta Yayın, 1999.
  • Tanyaş M, Baskak M. Üretim Planlama ve Kontrol. İstanbul, Türkiye, İrfan Yayımcılık, 2006.
  • Lancaster G, Massingham L. Essentials of Marketing: Text and Cases. 2nd ed., McGraw-Hill Companies, 1993.
  • Kosko B. Fuzzy Thinking: The New Science of Fuzzy Logic. Reprint edition. New York, USA, Hyperion, 1994.
  • Zimmermann HJ. Fuzzy Set Theory and its Applications. Dordrecht, Netherlands, Springer, 1991.
  • Ayçın E. Kural Tabanlı Bulanık Modelleme ve Fiyat Tahminleme Sürecinde Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Türkiye, 2011.
  • Sivanandam SN, Sumathi S, Deepa SN. Introduction to Fuzzy Logic using MATLAB. Heidelberg, Berlin, Springer 2007.
  • Lewis CD. Industrial and Business Forecasting Methods. Londra, Butterworths Publishing, 1982.
  • Witt SF, Witt CA. Modeling and Forecasting Demand in Tourism. Londra, Academic Press, 1992.
Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-7009
  • Başlangıç: 1995
  • Yayıncı: PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ
Sayıdaki Diğer Makaleler

Dairesel bir kanalda soğutma şartları altında MHD sıvı lityum akışın sayısal olarak incelenmesi

Murat Erdem, Müjdat Fırat, Yasin Varol

Düşük boyutlu ve düşük maliyetli iklimlendirme sistemleri için bir buz bulamacı ısıl enerji depolama sisteminin termodinamik analizi

Hasan ÖZCAN

Elektrik direnç nokta kaynağı ile birleştirilen yüksek mukavemetli çeliklerin mekanik özelliklerinin incelenmesi

Sedat ARAS, Rukiye ERTAN, Hande GÜLER ÖZGÜL

Bir çokamaçlı filo konuşlandırma probleminin NSGA-II ve SMS-EMOA evrimsel algoritmalarının uyarlanması ile çözümü

Ertan YAKICI

Özdeş olmayan paralel makina çizelgeleme problemlerinin çözümü için bir karar destek sistemi

İnci SARIÇİÇEK

Çok amaçlı karma tam sayılı tesis yerleşim problemi modeli ve askeri tesiste uygulama

Murat AKÇA, Ramazan ŞAHİN

Genleştirilmiş perlitin ısı yalıtım teknolojilerinde kullanılabilirliğinin incelenmesi

Onuralp Uluer, İbrahim KARAAĞAÇ, Mustafa AKTAŞ, Gökhan DURMUŞ, Ümit AĞBULUT, Ataollah KHANLARİ, Damla Nur ÇELİK

Kış sezonu köprü ısıtma sistemi için deniz suyu kaynaklı ısı pompası dizaynı

Gökay KÜTÜKÇÜ, Hakan DEMİR

Kural tabanlı bulanık yaklaşımla talep tahmini ve hızlı tüketim sektöründe bir uygulama

Beyzanur Çayır Ervural, İrem Uçal Sarı, Berk Koçyiğit

Mekanik parçaların tersine mühendislik ile modellenmesinin değerlendirilmesi ve bir uygulama

Ali Çağlar ÖNÇAĞ, Çağdaş TEKCAN, Hüsayin ÖZDEN