İMALATTA SU JETİ UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

İmalat işlemlerinde su jetlerinin kullanılması oldukça yakın bir geçmişe dayanmaktadır. Ancak su jetleriyle kesilerek işlenebilen malzeme çeşitlerinin artması, kesme işlemlerinde arzu edilen sonuçların elde edilebilmesi, tekniğin verim ve güvenirliliğinin artmasıyla, özellikle son zamanlarda imalat teknolojisinde aranılan bir işlem olmuştur. Saf su jetleri ahşap, plastik, alüminyum, bakır gibi yumuşak malzemelerin kesilmesinde kullanılmaktadır. Aşındırıcı su jetleri ise; titanyum, inconel, cam, seramikler gibi oldukça sert olan malzemelerin kesilmesinde kullanılmaktadır. Söz konusu bu malzemelerin klasik talaş kaldırma yöntemleriyle kesilmesi imkansızdır. Kullanılan su jeti sisteminin basıncı, uygulama şekline göre 100Mpa-400Mpa, arasında değişmektedir. Aşındırıcı su jeti ile frezeleme, aşındırıcı su jeti ile kesme işlemlerinde kullanılan jet basıncı 400Mpa iken, su jeti ile yüzeyin dövülerek dayanım kazandırılması işleminde kullanılan jet basıncı, yaklaşık olarak 100Mpa'dır. Aşındırıcı su jeti ile kesme işleminde, suya abrasifin karışması olayı ile kesmedeki erozyon işlemi henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Bu incelemede, su jeti sistemlerinin prensipleri ile DIN tanımı 16 MnCr 5 E olan malzemeyle yapılan çalışmalara ait sonuçlar verilmiştir.

REVIEW OF WATER JET APPLICATIONS IN MANUFACTURING

Usage of water jets in manufacturing processes, has been known for many decades. A wide range of engineering materials can be cut by water jets with satisfactory results. Enhanced reliability and efficiency of the technique, have yielded the technology greater interest for manufacturing applications. Water jets are used to cut soft materials such as wood, plastics, aluminium and copper. Abrasive water jets are used to cut very hard materials such as titanium, inconel, glass and ceramics. It is impossible to cut these materials with classical cutting technics. A water jet processing system utilises water pressure in the range of 100Mpa-400Mpa, for the different applications. In abrasive water jet milling and abrasive water jet cutting processes, the pressure of the jet is about 400Mpa. In water jet surface penning, the jet pressure is about 100Mpa. The process of abrasives mixing with the water stream is a complex phenomena. Erosion processes involved in cutting not yet fully understood. The lack of understanding the process call for other strategies in finding appropriate ways to obtain a precision depth in cutting operation. In this paper the principles of water jet systems had been explained. Results of experiments that made on cutting process and surface strengthening with water jet had been given.