Bu araştırmanın amacı Büyük Menderes nehrindeki kirliliğin boyutlarını aylık ve mevsimsel olarak ortaya koymaktır. Nehrin ayrımlı 13 noktasından her ay alınan su örneklerinde bazı fiziksel ve kimyasal analizler ile iz element ve ağır metal içerikleri, N fraksiyonları ve toplam fosfor analiz edilmiştir. Sonuçlar sulama sularına ait ölçüt veriler ile karşılaştırılmıştır. Analiz verilerine göre nehir suları aydan aya değişiklikler gösterirken, bazı örnek alma noktaları hemen hemen tüm yıl boyunca yüksek bir kirlilik göstermiştir. Suda eriyebilir toplam katı madde içeriği genelde tüm aylar dikkate alındığında 100 mg/l' den fazla saptanmıştır. Nehir suların pH değerleri özellikle Aydın ili civarında 9.00'un altına düşmemiştir. Suların elektriksel geçirgenlik değeri 1 ve 2 no'lu örnekler dışında genelde yüksek olarak analiz edilmiştir. Nehir sularından 4, 5, 6, 7 ve 8 no'lu örnekleme yerleri Bor elementi yönünden, büyük risk taşımaktadırlar. Nehir sularında Fe, Cu, Pb, Cr ve Al ölçüt verilerin altında analiz edilirken, Zn, Mn ve Co kirlilik düzeyine ulaşmışlardır. Büyük Menderes nehrinde yoğun bir amonyak ve nitrit kirliliği saptanmıştır. Suların NO3-N'u içerikleri 1.5-93 mg/l arasında ve maksimum olarak da 7 no'lu örnekte belirlenmiştir. Fosfor değerleri nehir sularında Aydın il çıkışına ait 13 numaralı örnekte maksimum olarak analiz edilirken bu örneğin N/P oranı da hızla 10'un altına inmiştir. Endüstriyel ve evsel atıkların deşarj edildiği Büyük Menderes nehri yakın bir gelecekte bu kir yükünü daha fazla tolere edemeyecektir. Bu nedenle henüz ağır metallerce pek fazla kirlenmemiş olan ancak yüksek düzeylerde N, P ve eriyebilir tuzları içeren nehir için arıtma önlemleri acilen alınmalıdır.

The aim of this research was to determine dimension of the pollution of Büyük Menderes river on monthly and seasonal basis. Water samples were collected throughout a year from 13 different points and every 40 km of river and were analysed for some physical and chemical parameters, trace elements and heavy metals, nitrogen fractions and total phosphorus. Results belong to the river waters varied by month by, but some sample points showed high pollution levels for different parameters in almost all months. Industrial and domestic waste waters in its environment discharged into Büyük Menderes river and it could not tolerate this pollution load in a near future. For this reason, Büyük Menderes river which was not yet pollution by heavy metals but contains the high levels of N, P and total salts can be regained by taking simple purification and discharge methods.