Keşke bir Aspirin olsaydı! Aspirin ®’in Türk edebiyatındaki yansımaları

Edebiyatın tedavi edici, toplumu sağlık konusunda bilgilendirici ve tıp ve eczacılık öğrencilerine etik bakış açısını kazandırıcı bir araç olarak tıbbi amaçlı kullanımı, özellikle son otuz yılda büyük artış göstermiştir. Bunlara ek olarak edebiyattan, tarihsel anlatı niteliğiyle de zaman zaman tıp ve eczacılık tarihine ilişkin bilgi edinilebilmektedir. Geçtiğimiz yüzyılın en popüler ağrı kesicilerinden biri olan Aspirin®’in Türk edebiyatında nasıl temsil edildiğini anlamayı amaçlayan bu makalede 16 edebi örnek tarihsel bir bakış açısıyla incelenmiştir. Örneklerde Aspirin®’in işlendiği konular şu şekilde sınıflandırılabilir: Bayer ve Türkiye’deki rakipleri; Aspirin®’in tıbbi kullanımı; çeşitli farmasötik form ve dozlar; yan etki ve suiistimaller; ayrıca deyim, argo ve anlam kaymaları. Sonuç olarak Aspirin®in halkın oldukça yaygın şekilde kullandığı bir mucizevî ağrıkesici-ateş düşürücü ilaç olarak Türk edebiyatına derinden nüfuz ettiği anlaşılmıştır. Aspirin® kelimesinin diğer ilaç isimlerinin aksine Türkçe deyim ve argo literatürüne girmiş olması da ilacın Türk toplumunda kazanmış olduğu yüksek popülaritenin bir diğer kanıtıdır.

I wish I had an Aspirin! Reflections of Aspirin ® in Turkish literature

Literary works have increasingly been used for medical purposes, especially in the last three decades: as therapy, as an aid to health promotion in communities, and in medical education to develop the ethical sense of students. In addition, literature’s historical narrative may also provide information about the history of medicine and pharmacy. Aspirin ® being one of the most popular analgesic products of the previous centuries, this article aims to investigate how Aspirin ® penetrated Turkish literature by examining 16 literary examples from a historical perspective. These examples can be classified in accordance with their relevance to various aspects: Bayer and its Turkish rivals; Aspirin’s ® medical uses; its various pharmaceutical forms and doses; its side effects and misuse; and its presence in idioms, slang, and meaning differentiations. We conclude that Aspirin ® has deeply penetrated Turkish literature as a common wonder drug with unattainable results in relieving pain and fever. Its widespread popularity can also be seen in its use in idioms and slang language, which is, indeed, rather rare for any other pharmaceutical product on the market. 

___

  • -