Vergi Denetim Algısına Sahip Vergi Mükelleflerinin Vergi Adaleti ve Vergi Affı Uygulamalarına Bakışı

Vergilerin etkin bir şekilde tahsil edilebilmesinde mükelleflerin vergiye karşı olan tutum ve davranışları oldukça önemlidir. Mükellefin vergiye yönelik tutum ve davranışlarını ise vergi algıları belirlemektedir. Vergi algısının etkileyen faktörler içerisinde en önemlilerinin vergi adalet ve vergi affı olduğunu söylemek mümkündür. Bu çalışmada vergi denetim algısına sahip mükelleflerin vergi adaleti ve vergi affı uygulamalarına bakışını araştırmak amacıyla Uşak ilinde faaliyet gösteren gelir vergisi mükellefleri üzerine ampirik bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilerin yorumlanmasında SPSS 23.0 paket programı kapsamında çapraz tablolar analiz yönteminden yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda vergi denetim algısına sahip mükelleflerin vergi adaleti ve vergi aflarına bakışları konusunda bir takım veriler elde edilmiş olup vergi sisteminde adaletin sağlanmasında vergi denetimlerinin yerinin ne denli önemli olduğuna ilişkin bulgulara erişilmiştir. Ayrıca vergi denetimlerinin etkinliğinin önünde vergi aflarının bir engel teşkil ettiği sonucuna da ulaşılmış ve tüm bu hususlarla ilgili bir takım önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Vergi Denetimi, Vergi Denetim Algısı, Vergi Adaleti, Vergi Affı

Overview of Taxpayers with Tax Auditing Perception about Tax Justice and Tax Amnesty

Attitudes and behaviors of taxpayers towards taxes are highly important in effective tax collection. Therefore, tax perceptions determine the attitudes and behaviors of taxpayers towards taxes. We can say that the most important within factors affecting tax perception are tax justice and tax amnesty. In this research an empirical study was carried out on income taxpayers operating in Usak province in order to research the overviews of taxpayers with tax auditing perception about tax justice and tax amnesty. Cross tables analysis method within SPSS 23.0 package programme was used in interpreting the obtained data. As a result of the study, some data have been obtained about the tax justice and tax amnesties of the taxpayers who have a perception of tax audit. In addition, it was concluded that tax amnesty was an obstacle before the effectiveness of tax audits and some suggestions were made about all these issues.

Keywords:

Tax Auditing, Tax Auditing Perception, Tax Justice, Tax Amnesty,

PDF

___

Abdioğlu, H. (2007). Vergi denetiminde kırmızı bayrakların kullanımı. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 36, 161–172.
Altuğ, F. (2000). Mali denetim (5. B.). Bursa: Ezgi Kitapevi Yayınları.
Ayrangöl, Z. ve Tekdere, M. (2013). Potansiyel Etkileri ve gönüllü uyum açısından vergi afları: 6111 sayılı kanunun irdelenmesi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 249-270.
Bakan, İ. ve Kefe, İ. (2012). Kurumsal Açıdan algı ve algı yönetimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,1(2), 19-34.
Bakır, G. B. (2009). Türki̇ye’de Vergi̇ deneti̇mi̇ni̇n vergi̇ kayıp ve kaçaklarını önlemedeki̇ etki̇nli̇ği̇. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Bedir, S., Özdemir, D. ve Ateş, A. (2016). Vergi mükelleflerinin vergi karşısındaki tutum ve davranışları. Ankara: İmaj Yayınevi.
Berçin, A. (2013). Muhasebe ve vergi denetimi. İstanbul: Kriter Yayınları.
Bulut, M., Çalışkan M. S. ve Bulut, A. (2008). Vergi afları ve vergiye gönüllü uyum. Vergi Dünyası Dergisi, 327, 29-35.
Buyrukoğlu, S. ve Erasa, İ. (2012). Kurumsal açıdan algı ve algı yönetimi. Vergi Dünyası, 375. 116-127.
Can, İ., Şengöz, Y. ve Aydın, F. (2014). Vergi, vergilendirme ve vergi denetimi. Ankara: TÜRMOB Yayınları.
Çelebi, E. C. (2016). Vergi bilinci ve vergiye bakış açıları: Zonguldak ilinde serbest muhasebeci ve mali müşavirler üzerine uygulama. Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak.
Çetin, G. (2007). Vergi aflarının vergi mükelleflerinin tutum ve davranışları üzerindeki etkisi. Yönetim ve Ekonomi, 14(2), 171-187.
Demir M., Demirgil B., Mazman İtik Ü. ve Deniz Y. (2016). Vergi dairesi personeli açısından vergi aflarının etkinliği: Sivas ilinde bir araştırma, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(2), 275-302.
Doğan, M. (2010). Türkiye’de vergi denetiminin mükellefler üzerindeki etkisi ( manisa ili vergi mükelleflerinin denetime bakışı üzerine bir anket çalışması. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Manisa.
Edizdoğan, N. ve Gümüş, E. (2013). Vergi afları ve türkiye’de vergi aflarının değerlendirilmesi. Maliye Dergisi, 164, 99-119.
Genç, Y. ve Yaşar, R. (2009).Vergilemede adalet ve etkinlik ilişkisi. Vergi Dünyası, 338, 34-40.
Gez, H. (2011). Türkiye’de kayıt dışı ekonominin önelenmesinde vergi denetiminin rolü ve Afyonkarahisar ilinde faaliyet gösteren mükelleflere yönelik bir uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar.
Güredin, E. (2000). Denetim (10. B.). İstanbul: Beta Yayıncılık.
İnceoğlu, M. (2000). Tutum-Algı iletişim (3.B.). Ankara: İmaj Yayınevi.
Kargı, V. (2011). Türkiye’de vergi aflarının vergi gelirlerine etkisi. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 101-115.
Kargı, V. ve Yüksel, C. (2010). Türkiye’de vergi aflarının vergi adaleti ve mükellefler üzerine etkileri. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 50, 24-44.
Köktaş, A. M. ve Gölçek, A. G. (2016). Geçmişten günümüze Türkiye’de vergi algısı. Journal of Suleyman Demirel University Institute of Social Sciences, 28(3), 386-396.
Merter, M. E. (2004). Türkiye'de vergi denetimi ve vergi denetiminde etkinliğin sağlanmasında toplam kalite yönetimi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
Oğuztürk, B. S. ve Ünal, E. K. (2015). Türkiye’de vergi denetiminde yeni dönem. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 7(13), 207–237.
Organ, İ. (2008). Vergi denetimi ve Türkiye uygulaması: sorunlar, çözüm önerileri. Ankara: Gazi Kitabevi.
Özcan, P. (2018). Vergi kayıp ve kaçağının önlenmesinde vergi denetiminin rolü ve önemi. İçinde Taytak, M. ve Ciğerci, İ. (Ed.), Kamu Mali Yönetimi Kapsamında Mali Denetim Üzerine Seçme Konular (ss. 291-312), Ankara: Savaş Yayınevi.
Özdemir, S. (2000). Türleri ve fonksiyonları bakımından denetim kavramı. Vergi Raporu Dergisi, 45.
Özer, İ. (1970). Türk vergi sisteminin geliştirilmesi. Maliye Tetkik Kurulu.
Pehlivan, O. (1986). Vergi denetimi ve vergi denetiminde etkinlik. Vergi Dünyası Dergisi, 62, 33-42.
Rakıcı, C. (2011). Vergi denetiminin yeni yapısı ve denetimin kayıtdışılığı önleme fonksiyonu. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi,7(14), 345–362.
Sağlam, M. ve Aytaç, D. (2015). Vergi mükelleflerinin vergi denetimi algıları: Çorum örneği. Sosyoekonomi, 23(25), 127-147.
Savaşan, F. (2006). Vergi afları: Teori ve Türkiye Uygulamaları (“vergi barışı” uygulama sonuçları. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, VIII(1), 41-65.
Şenel, K. (2014). Vergiye karşı mükellef tepkileri üzerine bir alan çalışması, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
Taşkın, Y. (2010).Vergi aflarının hukuki niteliği ve gerekçeleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 2,122-128.
Taytak, M. (2010). İlköğretim II. kademe öğrencilerinde vergi bilincinin tespiti: ampirik bir araştırma. Maliye Dergisi,158, 496-512.
Taytak, M. (2013). Kamu giderlerinde yargı denetiminin etkinliği (sayıştay yargılaması). Ankara: Savaş Yayınevi.
Tecim, B. A. H. (2008). Kayıt dışı ekonomide vergi ve vergi denetiminin önemi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
Tekin F. ve Çelikkaya A. (2018). Vergi denetimi (8.B.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Tuay, E. ve Güvenç, İ. (2007). Türkiye’de mükelleflerin vergiye bakışı. Ankara: Gelir İdaresi Başkanlığı Yayınları.
Tunç, A. ve Atılgan, A. (2017). Algı üzerine kurulu yönetsel bir anlayış: Algı’nın yönetimi. International Journal of Disciplines Economics & Administrative Sciences Studies, 3(3), 228-238.
Yelman, E. (2017). Türkiye’de Çıkarılan vergi aflarının nedenleri ve 6736 sayılı kanun’un mali yönden incelenmesi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi,15, 67-84.