Türkiye’de Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif Yaklaşımı

Bu çalışmada Türkiye için 1978 - 2014 arası yıllık verileri kullanılarak, beşeri sermayenin ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin tahmin edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişkilerin varlığı Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif Sınır Testi yaklaşımı ile araştırılmıştır. Ekonometrik analizler sonucunda beşeri sermaye ve ekonomik büyüme arasında uzun dönemli bir ilişkinin varlığı tespit edilmiş olup uzun dönemde beşeri sermayenin ekonomik büyümeyi pozitif etkilediği sonucuna varılmıştır. 

The Impact of Human Capital on Economic Growth in Turkey: Autoregressive Distributed Lag Approach

In this study the impact of human capital on economic growth for Turkey was aimed to estimate using annual data from 1978 to 2014. Long run relationship between variables in the study was investigated by the Autoregressive Distributed Lag Boundary Test approach. As a result of the econometric analysis, existence of long-run relationship between human capital and economic growth has been found and it is concluded that human capital has positively influenced economic growth in the long run.

___

  • Afşar, M. (2009). Türkiye’de eğitim yatırımları ve ekonomik büyüme ilişkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9, 85 – 98.
  • Aghion, P., & Howitt, P. (1992). A model of growth through creative destruction. Econometrica, 60, 323–51.
  • Akçacı, T. (2013). Eğitim harcamalarının iktisadi büyümeye etkisi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(5), 65-79.
  • Alam, I., & Quazi, R. (2003). Determinants of capital flight: An econometric case study of Bangladesh. International Review of Applied Economics, 17(1), 85-103.
  • Altıntaş, H. ve Çetintaş, H. (2010). Türkiye’de ekonomik büyüme, beşeri sermaye ve ihracat arasındaki ilişkilerin ekonometrik analizi: 1970-2005. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36, 33-56.
  • Arrow, K. J. (1962). The economic implications of learning by doing. The Review of Economic Studies, 29, 155-173.
  • Barro, R. J. (2001). Human capital and growth. American Economic Review, 91, 12-17.
  • Barro, R. J., & Lee, J. W. (2013). A new data set of educational attainment in the world, 1950–2010. Journal of Development Economics, 104, 184-198.
  • Başar, S., Künü, S., ve Bozma, G. (2016). Eğitim ve sağlık harcamalarının ekonomik büyüme üzerine etkisi: Türkiye üzerine bir uygulama. IIğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 189-204.
  • Becker, G. S. (1962). Investment in human capital: A theoretical analysis. Journal of Political Economy, 70 (5, Part 2), 9-49.
  • Beşkaya, A., Savaş, B., & Şamlıoğlu, F. (2010). The impact of education on economic growth in Turkey. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15, 43-62.
  • Boztosun, D., Aksoylu, S., & Şentürk Ulucak, Z. (2016). The role of human capital in economic growth. Economics World, 4(3), 101-110.
  • Çakmak, E. ve Gümüş, S.(2005). Türkiye'de beşeri sermaye ve ekonomik büyüme: ekonometrik bir analiz (1960 – 2002). Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60, 59 – 72.
  • Çalışkan, Ş., Karabacak, M., ve Meçik, O. (2013a). Türkiye’de Sağlık-Ekonomik Büyüme İlişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37, 123-130.
  • Çalışkan, Ş., Karabacak, M., ve Meçik, O. (2013b). Türkiye’de eğitim-ekonomik büyüme ilişkisi: 1923-2011 (kantitatif bir yaklaşım). Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(21), 29-48.
  • Çoban, O. (2004). Beşeri sermayenin iktisadi büyüme üzerine etkisi: Türkiye örneği. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 30, 131-142.
  • Dakhli, M., & De Clercq, D. (2004). Human capital, social capital, and innovation: a multi-country study. Entrepreneurship & Regional Development, 16, 107-128.
  • Durmuş, S. (2017). Eğitim harcamalarının ekonomik büyüme üzerine etkisi: ampirik bir çalışma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 54(629), 9-18.
  • Ener, M., Karanfil, M., ve Yıldırım, E. (2015). Ekonomik büyüme, beşeri sermaye ve ihracat arasındaki ilişki: Türkiye Örneği. Girisimcilik ve Kalkinma Dergisi, 10(2), 70 – 85.
  • Erdoğan, S. ve Yıldırım, D. Ç. (2009). Türkiye’de eğitim–iktisadi büyüme ilişkisi üzerine ekonometrik bir inceleme. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 4, 11-22.
  • Fisher, I. (1906). The nature of capital and income. New York: The Macmillan Company.
  • Freire Serén, M. J. (2001). Human capital accumulation and economic growth. Investigaciones Economicas, 25, 585-602.
  • Gövdeli, T. (2016). Türkiye’de eğitim-ekonomik büyüme ilişkisi: yapısal kırılmalı birim kök ve eşbütünleşme analizi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(3), 223-238.
  • Johansen, S., & Juselius, K. (1990). Maximum likelihood estimation and inference on cointegration—with applications to the demand for money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), 169-210.
  • Johansen, S. (1991). Estimation and hypothesis testing of cointegration vectors in Gaussian vector autoregressive models. Econometrica, 59, 1551-1580.
  • Karataş, M., ve Çankaya, E. (2011). Türkiye'de beşeri sermaye ve ekonomik büyüme ilişkisinin analizi. Journal of Management & Economics, 18(1), 105-124
  • Köprücü, Y., ve Sarıtaş, T. (2017). Türkiye’de eğitim ve ekonomik Büyüme: eşbütünleşme yaklaşımı. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 77-89.
  • Lucas Jr, R. E. (1988). On the mechanics of economic development. Journal of Monetary Economics, 22, 3-42.
  • Manga, M., Bal, H., Algan, N., ve Kandır, E. D. (2015). Beşeri sermaye, fiziksel sermaye ve ekonomik büyüme ilişkisi: BRICS ülkeleri ve Türkiye örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), 45-60.
  • Mankiw, N. G., Romer, D., & Weil, D. N. (1992). A contribution to the empirics of economic growth. The Quarterly Journal of Economics, 107, 407-437.
  • Marshall, A. (1930). Principles of economics. London: Macmillah & Co.
  • Mincer, J. (1958). Investment in human capital and personal income distribution. Journal of Political Economy, 66, 281-302.
  • Ouattara, B. (2004). The Impact of Project Aid and Programme Aid Inflows on Domestic Savings: a Case Study of Côte d’Ivoire. [Available online at: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.580.2489&rep=rep1&type=pdf], Retrieved on June 7, 2018.
  • Özsoy, C. (2009). Türkiye’de eğitim ve iktisadi büyüme arasındaki ilişkinin VAR modeli ile analizi. The Journal of Knowledge Economy & Knowledge Management, 4, 71-83.
  • Özşahin, Ş., ve Karaçor, Z. (2013). Ekonomik büyümenin belirleyicilerinden biri olarak beşeri sermaye: Yükseköğrenimin Türkiye ekonomisi için önemi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 148-162.
  • Pamuk, M., ve Bektaş, H. (2014). Türkiye’de eğitim harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: ARDL sınır testi yaklaşımı. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 77-90.
  • Pesaran, M., & Shin, Y. (1999). An Autoregressive Distributed-Lag Modelling Approach to Cointegration Analysis. In S. Strøm (Ed.), Econometrics and Economic Theory in the 20th Century: The Ragnar Frisch Centennial Symposium (Econometric Society Monographs, pp. 371-413). Cambridge: Cambridge University Press. doi:10.1017/CCOL521633230.011
  • Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326.
  • Psacharopoulos, G. (1994). Returns to investment in education: A global update. World Development, 22, 1325-1343.
  • Romer, P. M. (1986). Increasing returns and long-run growth. Journal of Political Economy, 94, 1002-1037.
  • Romer, P. M. (1990). Endogenous technological change. Journal of Political Economy, 98(5, Part 2), 71 - 102.
  • Serel, H., & Masatçı, K. (2005). Türkiye'de beşeri sermaye ve iktisadi büyüme ilişkisi: Ko-entegrasyon analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19, 49 – 58.
  • Smith, A. (1776). An inquiry into the nature and causes ofthe wealth ofnations. London: George Routledge and Sons.
  • Schultz, T. W. (1961). Investment in human capital. The American Economic Review, 51, 1-17.
  • Şimşek, M., ve Kadılar, C. (2010). Türkiye’de beşeri sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin nedensellik analizi. CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11, 115-140.
  • Şimşir, N. C., Çondur, F., Bölükbaş, M., ve Alataş, S. (2015). Türkiye’de sağlık ve ekonomik büyüme ilişkisi: ARDL sınır testi yaklaşımı. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, 52(604), 43-54.
  • Telatar, O. M., ve Terzi, H. (2010). Nüfus ve eğitimin ekonomik büyümeye etkisi: Türkiye üzerine bir inceleme. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 197-214.
  • Terzi, H., ve Yurtkuran, S. (2016). Türkiye’de eğitim ve iktisadi büyüme ilişkisi: sims ve toda-yamamoto nedensellik analizleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(2), 7-24.
  • Topallı, N. (2015). Türkiye’de beşeri sermaye ve büyüme ilişkisinin ekonometrik bir analizi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34(1), 217-234
  • Weil, D. N. (2009). Economic growth. London: Addison Wesley.
  • Yurtkuran, S., & Terzi, H. (2015). Does Education Affect Economic Growth in Turkey? A Causality Analysis. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(2), 19-38.
  • Zortuk, M., Bakırtaş, İ. & Varsak, S. (2009). The relationship between economic growth and human capital: an empirical analysis for Turkey. Proceedings of the International Symposium on Sustainable Development, 439 – 445.