ÜNİVERSİTELERDE VERİLEN MUHASEBE EĞİTİMİNİN ETKİNLİĞİ VE KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: TÜRKİYE’DE BANKACILIK SEKTÖRÜ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Muhasebe eğitimi; yönetimsel kararlar için yararlı bilgilerin nasıl belirleneceğini öğretmek, doğruluğunu kontrol etmek, ölçmek, işlemek, kaydetmek, doğrulamak, finansal bilgileri özetlemek ve anlaşılabilir finansal tablolar hazırlamak, analiz etmek ve analiz sonuçlarına dayanarak kararlar vermek ve bu bilgileri etkili bir şekilde kullanabilmek için öğrencilerin becerilerini geliştirme süreci olarak tanımlanabilir. Bu çalışmanın amacı, bankacılık sektöründe çalışan en az lisans düzeyindeki mezunların üniversitede aldıkları muhasebe eğitiminin etkinliği ve kalitesini etkileyen faktörlerin belirlenmesidir. Bu amaçla gizil ve gözlenen değişkenler arasındaki ilişkileri inceleyen yapısal eşitlik modeli kullanılarak araştırma yapılmıştır. Yapılan araştırmada basit tesadüfi örneklem yöntemi kullanılarak örneklem hacminin tespiti yapılmıştır. Analize dahil edilen soruların güvenilirliklerini ölçmek için Cronbach Alpha katsayısı kullanılmıştır. Ayrıca oluşturulan ölçek ve modelle ilgili tüm uyum indekslerinin iyi olduğu veya iyi sayılabilecek bir değere sahip olduğu belirlenmiştir. Bu araştırma sonucunda üniversitelerde uygulama ve istihdam, muhasebe bilgilerini destekleyici bilgiler, yeterli sayıda ve kredide muhasebe derslerinin müfredatta yer alması ve fiziki yapı ile öğretim elemanının yeterliği hususlarının muhasebe eğitiminin etkinliği ve kalitesi üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğu belirlenmiştir. 

EVALUATION OF THE EFFICIENCY AND THE QUALITY OF ACCOUNTING EDUCATION IN THE UNIVERSITIES: A RESEARCH ON BANKING SECTOR IN TURKEY

The purpose of this study is to determine the factors that affect the efficiency and the quality of accounting education by carrying out a research on university graduates employed in the banking sector. Therefore, this study was conducted using the structural equation modeling to describe the relations between the latent and observed variables. In this study, simple random sampling method was used to determine the sample size. Cronbach’s alpha coefficient was used for measuring the reliability of the questions. Besides, fit indices related to the developed scale and model are determined as good or deemed to have a good value. The results of this study indicate that the current practices in universities and the level of employment, supportive information to accounting education, sufficient number of accounting courses and their credit requirements in the curriculum, sufficiency of the physical infrastructure and the qualifications of teaching staff have a statistically significant effect on the efficiency and quality of accounting education.  

___

  • Albayrak, A.S. (2005). Çoklu Doğrusal Bağlantı Halinde Enküçük Kareler Tekniğinin Alternatifi Yanlı Tahmin Teknikleri ve Bir Uygulama, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 105-126. Apostolou, B., Hassell, J. M., Rebele, J.E. and Watson, S.F. (2010). Accounting Education Literature Review (2006–2009), Journal of Accounting Education, 28(3-4), 145-197. Ballantine, J.A.. Duff, A. and Larres, P.M. (2008). Accounting and Business Students’ Approaches to Learning: A Longitudinal Study, Journal of Accounting Education, 26(4), 188-201. Çakır Zeytinoğlu, F. (2012). Sosyal Bilimler Alanında Öğrenim Gören Üniversite Öğrencilerinin Sayısal Derslere Karşı Olan Tutumlarını Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeliyle İncelenmesi, İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 1-14. Çankaya, F. and Dinç, E. (2009). Powerpoint ve Klasik Usulde Muhasebe Eğitimi Alan Öğrenciler Arasındaki Farklılıkların Tespiti: Karadeniz Teknik Üniversitesinde Bir Araştırma, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 28-52. Çankaya, F. and Dinç, E. (2012). Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının Uygulama Başarısını Etkileyen Faktörler: Bağımsız Denetçiler Üzerine Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 81-102. Çankaya, F., Dinç, E. and Kara, M. (2012). İç Denetimin Başarısını Etkileyen Denetim Türleri: Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Üzerinde Bir Uygulama, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 39, 47-67. Çetinsaya, G. (2014). Büyüme, Kalite, Uluslararasılaşma: Türkiye Yükseköğretimi İçin Bir Yol Haritası, 2.Baskı, No: 2014/2, Ankara: Yükseköğretim Kurulu Yayını. Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. and Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları, Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Çukacı, Y.C. and Elagöz, İ. (2006). Muhasebe Derslerinde Kullanılan Öğretim Yöntemleri İle Öğrenme Stillerinin İlişkisinin Ortaya Konulması ve Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde Bir Uygulama, D.E.Ü.İ.İ.B.F.Dergisi, 21(1), 147-164. Daştan, A. (2009). Etik Eğitiminin Muhasebe Eğitimindeki Yeri ve Önemi: Türkiye Değerlendirmesi, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 26(1), 281-311. Dönmez, A., Ağyar, E. and Ersoy, A. (2010). Uluslararası Dört Muhasebe Eğitimi Dergisi Üzerine Bir Literatür Taraması ve Analizi (2000-2008), Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 1, 25-48. Dursun, A. (2006). Muhasebe Eğitiminde Kalite Arayışı, Ankara: Seçkin Yayınevi. Erol, M. and Erkan, G. (2008). Lisans Düzeyinde Muhasebe Eğitimi Alan Öğrencilerin Başarılarını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Biga İktisadi ve İdari Birimler Fakültesinde Bir Araştırma, KMU İİBF Dergisi, 10(14), 284-301. Gençtürk, M., Demir, Y. and Çarıkçı, O. (2008). Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Muhasebe-Finans Eğitimine Bakış Açıları ve Farkındalıkları Üzerine Bir Uygulama, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 209-228. Hacırüstemoğlu, R. (2008). Bilgi Çağında Muhasebe Eğitimi, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 3, 1-6. Hatunoğlu, Z. (2006). Muhasebe Eğitiminde Bilgi Teknolojisi Kullanımının Sunum Kalitesine Olan Etkilerinin Tespitine İlişkin Bir Araştırma, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 30, 190-200. IFAC, International Education Standard (IES) 2 Initial Professional Development - Technical Competence (Revised) (2014), https://www.iaasb.org/system/files/publications/files/IAESB-IES-2-%28Revised%29_0.pdf (Erişim Tarihi: 23.05.2016) Karasioğlu, F. and Duman, H. (2011). Meslek Yüksekokullarında Muhasebe Eğitimi ve Kalitesi Üzerine Bir Not, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 165-180. Kaya, İ. (1999). Geleceğin Muhasebe Eğitimi: Gelişen Meslek İçin Hazırlanmak, İ.Ü.Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 20, 61-80. Korukoğlu, A. (1998). İşletmelerde Muhasebe Eğitimi ve Üniversitelerle İşbirliği, D.E.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, 13(2), 13-24. Köroğlu, Ç., Kaderli, Y. and Zeytun, Y. (2015). Measuring The Relationship between the theoretical Knowledge Given in Accounting Education and the Accounting Sector Practices: Evidence from Aydın, CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 289-301. Kurnaz, N. and Gümüş, Y. (2010). Muhasebe Bölümü Öğrencilerinin Muhasebe Mesleği İle İlgili Etik Dışı Davranışlara İlişkin Algı Analizi: Dumlupınar Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu Örneği, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 46, 157-174. Muğan, C.Ş. and Akman, N.H. (2004). Muhasebe Eğitiminde Öğretim ve Öğrenme Yöntemleri ile Ders Başarısı Arasındaki İlişki, 23. Muhasebe Eğitimi Sempozyumu, Antalya, http://www.istanbul.edu.tr/tmes2004/bildiri1.doc (Erişim tarihi: 09.08.2013) Sakarya, Ş. and Kara, S. (2010). Türkiye’de Muhasebe Meslek Etiğine Yönelik Düzenlemeler ve Meslek Mensupları Tarafından Algılanması Üzerine Bir Alan Araştırması, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(18), 57-72. Sayın, Ş., Yeğinboy, Y. and Tektüfekçi, F. (2005). Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F’nde Öğretim Elemanlarının Bakış Açısıyla Muhasebe ve Finansman Eğitiminin Etkinliğinin Ölçülmesi ve Etkinliğin Artırılmasına Yönelik Çözüm Önerileri, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 25, 89-96. Serçemeli, M., Kurnaz, E. and Özcan, M. (2015). Y Kuşağı Öğrencilerinin Muhasebe Eğitimine Bakışı: Atatürk Üniversitesi İİBF’de Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 261-276. Sönmez, V. (1994). Program Geliştirmede Öğretmen Elkitabı, Ankara: Anı Yayıncılık. Tekşen, Ö., Tekin, M. and Gençtürk, M. (2010). Muhasebe Eğitiminin Değerlendirilmesi: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi’ne Bağlı Meslek Yüksekokulları Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 46, 100-112. Terzi, S., Kıymetli Şen, İ. and Solak, B. (2013). Bologna Sürecinin Muhasebe Eğitimine Etkisi: Üniversitelerin İşletme Bölümlerinin Ders Programları Üzerine Bir İnceleme, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 59, 83-99. Usta, Ö. and Uçma, T. (2011). Hileli Finansal Raporlamada Bağımsız Denetçi Sorumluluğunun Belirlenmesine Yönelik Yapısal Eşitlik Modeli Uygulaması, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 34, 13-38. Ünal, O. and Doğanay, M. (2009). Lisans Düzeyindeki Muhasebe Eğitiminin Etkinliği: Sayıştay Özelinde Ampirik Bir Çalışma, Sayıştay Dergisi, (74-75), 117-138. Ünal, O. and Gürsoy, Y.E. (2014). Banka Reklamlarının Müşteri Tercihlerine Etkisi, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(1), 304-314. Yayla, H.E. and Cengiz, E. (2006). Muhasebe Bürolarında Algılanan Hizmet Kalitesi ve Mükelleflerin Tatmin Düzeylerine Yönelik Yapısal Bir Model Önerisi-II, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 31, 175-183. Yazıcıoğlu, Y. and Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Detay Yayıncılık. Yıldız, F. and Durak, G. (2011). Üniversitelerde Verilen Muhasebe Eğitiminin Kırklareli Yöresi’nde Faaliyet Gösteren Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Beklentilerini Karşılama Düzeyinin İncelenmesi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 49, 37-47. Yiğit, N., Bütüner, S.Ö. and Dertlioğlu, K. (2008). Öğretim Amaçlı Örütbağ Sitesi Değerlendirme Ölçeği Geliştirme, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(2), 38-51. Yücenurşen, M., Bezirci, M., Özpeynirci, R. and Peker, A.A. (2016). Muhasebe Eğitimi ve Kalite Boyutları: Türkiye Alan Araştırması, International Journal of Human Sciences, 13(1), 296-308. Zaif, F. and Ayanoğlu, Y. (2007). Muhasebe Eğitiminde Kalitenin Arttırılmasında Ders Programlarının Önemi: Türkiye'de Bir İnceleme, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 115-136. Zaif, F. and Karapınar, A. (2002). Muhasebe Eğitiminde Değişim İhtiyacı, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(3), 111-134.