TÜRKİYE İMALAT SANAYİSİNDE VERİMLİLİK VE BÖLÜŞÜM

Bu makale Türkiye İmalat Sanayisinde emek verimliliği ile ücret ve kâr gelirleri arasındaki ilişkiler ve sanayi katma değerinin bölüşümünü etkileyen faktörleri incelemektedir. Verimlilik bölüşüm ilişkisinin analizi, sanayideki birikim ve büyüme sürecinin çalışanların reel ücretleri ve yaşam standartlarını nasıl etkilediğini belirlemek açısından önem taşımaktadır. İncelemede verimlilikte meydana gelen değişmelere ücretlerin intibakı kısa ve uzun dönemde ayrı ayrı ele alınmıştır. Sonuçta, imalat sanayisinde emek verimliliğindeki değişimlerin ücretlere yansımadığı tespit edilmiştir. Çalışmada ulaşılan bulgular imalat sanayisinde katma değerin bölüşümiinün, bu bölüşüm ilişkisindeki tarafların göreli güçlerindeki değişimlere duyarlı olduğunu göstermektedir. Bu tespitler, imalat sanayisinde katma değerin bölüşümiinün açıklanmasında Klasik politik iktisat ve Marxist iktisadın gelir bölüşümü tezinin ikna gücü taşıdığını düşündürmektedir. Dönemin siyasal konjonktürü, izlenen sanayileşme ve birikim stratejisinin nitelikleri, işsizlik ve emek piyasasına yönelik hukuki düzenlemeler gibi unsurlar bu bölüşüm ilişkisindeki tarafların göreli güçlerini değiştirmek suretiyle katma değerin bölüşümünü etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye İmalat Sanayi, Emek Verimliliği, Reel Ücretler, Bölüşüm

PDF

___

[1] Koç, Y. (1992). Unionization and Collective Bargaining Agreements m Turkey, 1990-1991. İstanbul: Friedrich Ebert Vakfı Yayını.
[2] Yılmaz, A. (1992). Ücretlerin Belirlenmesinde Teknolojik gelişmenin rolü Türkiye Tekstil ve Konfeksiyon Sanayi Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, M.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
[3] (2006). İstatistik Göstergeler 1923 - 2004. Ankara: TÜİK.
[4] (1990). VI. Beş Yıllık Kalkınma Planı Öncesinde Gelişmeler 1984-1988. Ankara: DPT.
[5] Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, (http://ekutup.dpt.gov.tr/ ekonomi/gosterge/tr/1950-04/esg.htm). [ 15.03.2006].
[6] Yentürk, N. (1997). Türkiye İmalat Sanayiinde Ücretler, İstihdam ve Birikim. İstanbul: Friedrich Ebert Vakfı Yayını.
[7] Boratav, K. (1998). 2000’e Doğru Türkiye’de Popülizm. Mürekkep, Teorik Politik Dergi, 10(11), 8-13.
[8] Bulutay, T. Ed. (1997). Türk İşgücü Piyasası ile İlgili Temel Gelişmeler. Ankara: D.İ.E. Yayını, 229-257.
[9] Boratav, K (1987). Türkiye İktisat Tarihi, 1908-1985. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
[10] Ekonomik Göstergeler-İstihdam, Verimlilik ve Ücretler. (http://www.hazine.gov.tr/stat/egosterge/III-Istihdam/ III_8.xls). [10.4.2006],
[11] Dorsay, A. & Sait, H. (1976). Marksist Ekonomi Politikde Ücret ve Türkiye'de Ücretler. İstanbul: Bilim Yayınları.
[12] Boratav, K (1995). 1980’li Yıllarda Türkiye’de Sosyal Sınıflar ve Bölüşüm. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
[13] (1999). Çalışma Hayatı İstatistikleri. Ankara: T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı.
[14] Yıllar İtibariyle Grev Uygulamaları. (http://www.calisma.gov.tr/istatistik/cgm/yillar_resmi_ grev.htm). [17.6.2006].
[15] (1998). İstatistik Göstergeler 1923-1996. Ankara: DİE Yayını.
[16] Koray, M. (1994). Değişen Koşullarda Sendikacılık. İstanbul: Tüses Yayını.
[17] Şenses, F. (1991). Türkiye’de Gelir Dağılımı, Gelirin Yeniden Dağıtımı ve İşgücü Piyasaları. (Der.: Oyan, O.; Boratav, K.; Şenses, F.; Ekinci, N.K. & Türel, O.). Türk Ekonomisinde Sosyal Demokrat Çözümler Cilt III: Gelir Dağılımı ve Yeniden Dağıtım Mekanizmaları. İstanbul: Tüses Yayını, 51-80.
[18] Sönmez, M (1992). 100 Soruda 1980’lerden 1990’lara Dışa Açılan Türkiye Kapitalizmi. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
[19] (1989). 89 Petrol-İş Yıllığı. İstanbul: PETROL-İŞ.
[20] Törüner, M.A. (1989). Türkiye de Ücretlilerin Kazanç Durumdaki Gelişmeler 1980-1989. Ankara: Tüses Yayım.
[21] (1992). Ekonomik Rapor. İstanbul: İTO.
[22] Kirmanoğlu, H. & Tuncer, N. (1992). İmalat Sanayinde Gelir Bölüşümü ve Kaynak Kullanımı. (Ed.: Kazgan, G.). Türkiye 'de Gelir Bölüşümü Bozan Etkenler ve İyileştirilmesine İlişkin Politikalar. Ankara: TOBB yayını, 89-114.