SANAYİ PLÂNLARININ HAZIRLANMASINA TEMEL TEŞKİL EDEN RAPORLAR

1923-1929 döneminde Türkiye Ekonomisi’nde özel sektörün öncülüğünde liberal bir iktisat politikası izlenmiş; fakat Osmanlı İmparatorluğu’ndan ilkel ekonomi koşullarının miras alınmış olması, 1929 yılından başlamak üzere Osmanlı İmparatorluğu’nun borçlarının Türkiye Cumhuriyeti tarafından ödenmeye başlanacak olması, 1929 yılına kadar gümrüklerin kontrol altına alınamaması ve yine söz konusu yıl içinde ortaya çıkan Dünya İktisadî Krizi’nin olumsuz etkilerinden korunmaya çalışılması gibi gerek iç ve gerekse dış birçok nedenden dolayı İktisadî kalkınmayı sağlamak amacıyla 1929 yılından itibaren ekonomide devletçi iktisat politikasına geçilmeye başlanmıştır. Bu makalede, Türkiye Ekonomisi’nde 1929-1938 döneminde uygulanan devletçi iktisat politikası çerçevesinde yerli ve yabancı uzmanlara hazırlatılan raporlar ele alınmış ve bu raporların sanayi plânlarının hazırlanmasına olan katkısı ortaya koyulmuştur.

___

  • [1] Ökçün, A.G. (1997). Türkiye İktisat Kongresi 1923-İzmir: Haberler, Belgeler, Yorumlar. 4. Baskı. Ankara: Sermaye Piyasası Kurulu Yayınları.
  • [2] Kazgan, G. (2004). Tanzimat’tan 21. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi Birinci Küreselleşmeden İkinci Küreselleşmeye. 2. Baskı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • [3] Kütükoğlu, M.S. (1974). Osmanlı-İngiliz İktisâdı Münâsebetleri (1580-1838). Cilt 1. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
  • [4] Kütükoğlu, M.S. (1976). Osmanlı-İngiliz İktisâdı Münâsebetleri (1838-1850). Cilt 2. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
  • [5] Kütükoğlu, M.S. (1992). Tanzimat Devrinde Yabancıların İktisadî Faaliyetleri. 150. Yılında Tanzimat. (Yay.Haz. H.D. Yıldız). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • [6] Başar, E.. (1964). Feodal Bir İmparatorluktan Bir Yarı Sömürge Haline Geçiş Süreci. Sosyal Adalet, Aralık, 10-13.
  • [7] Akdiş, M. (1996). Para Politikalarının Ekonomik İstikrar Üzerindeki Etkinliği ve Türkiye. Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayınları.
  • [8] Şanlı, B. (1997). Sanayileşme Stratejileri ve Türkiye, İstanbul: Işıklı Yayınları.
  • [9] Aydoğan, M. (2001). Bitmeyen Oyun ve Türkiye’yi Bekleyen Tehlikeler. 7. Baskı. İstanbul: Otopsi Yayınevi.
  • [10] Akalın, U.S. (2004). Üç Dönem Üç Ekonomi. İstanbul: Set Yayınları.
  • [11] Ülken, Y. (1994). 1923'ten 1993'e Cumhuriyet Ekonomisi. İstanbul: Filiz Kitabevi.
  • [12] Tezel, Y.S. (1982). Cumhuriyet Döneminin İktisat Tarihi (1923-1950). Ankara: Yurt Yayınları.
  • [13] İnan, A. A. (1982). İzmir İktisat Kongresi 17 Şubat-4 Mart 1923. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • [14] Aydoğan, M. (2000). Yeni Dünya Düzeni, Kemalizm ve Türkiye, 20. Yüzyılın Sorgulanması. Cilt 1. 2. Baskı. İstanbul: Otopsi Yayınevi.
  • [15] Güran, T. (1992). Tanzimat Döneminde Devlet Fabrikaları. 150. Yılında Tanzimat. (Yay.Haz.: H.D. Yıldız). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • [16] Kuruç, B. (1993). Belgelerle Türkiye İktisat Politikası (1933-1935). Cilt 2. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
  • [17] Acar, Y. (1991). Tarihsel Açıdan Türkiye Ekonomisi ve İzlenen İktisadi Politikalar (1923-1963). Bursa: Uludağ Üniversitesi Yayınları.
  • [18] Coşar, N. (1995). Denk Bütçe-Sağlam Para Politikası ve Devletçilik (1924-1938). Türkiye’de Devletçilik. (Der. N. Coşar). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • [19] Aysan, M.A. (1981). Atatürk’ün Ekonomi Politikası. Kırklareli: Sermet Matbaası.
  • [20] Küçük, Y. (1975). Planlama, Kalkınma ve Türkiye. İstanbul: Bilim Yayınları.
  • [21] Gürsoy, M. (1989). Dünyadaki Büyük Ekonomik Krizler ve Türkiye Ekonomisine Etkileri. İstanbul: Metis Yayınları.
  • [22] Kuruç, B. (1988). Belgelerle Türkiye İktisat Politikası (1929-1932). Cilt 1. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
  • [23] Tekeli, İ. & îlkin, S. (1977). 1929 Dünya Buhranında Türkiye'nin İktisadi Politika Arayışları, Cilt 2, Ankara: ODTÜ Yayınları.
  • [24] Serin, N. (1975). Dış Ticaret ve Dış Ticaret Politikası: 1923-1973. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
  • [25] Zarakoğlu, A. (1981). Atatürk Döneminde Ülkemizde izlenen Ekonomi Politikası. Ankara: Türkiye Bankalar Birliği Yayınları.
  • [26] Akalın, U.S. (2004). Türkiye’de Devlet-Sermaye İşbirliğinin Ekonomi Politiği. Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 2. Baskı. İstanbul: Set Yayınları.
  • [27] Ergin, F. (1977). Atatürk Zamanında Türk Ekonomisi. İstanbul: Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı Yayınları.
  • [28] Kepenek, Y. & Yentürk, N. (1997). Türkiye Ekonomisi. 9. Baskı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • [29] Kepenek, Y. (1983). Gelişimi, Üretim Yapısı ve Sorunlarıyla Türkiye Ekonomisi. Ankara: ODTÜ Yayınları.
  • [30] Boratav, K. (1982). Türkiye'de Devletçilik. 2. Baskı. Ankara: Savaş Yayınevi.
  • [31] Boratav, K. (2003). Türkiye İktisat Tarihi (1908-2002). Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 7. Baskı. Ankara İmge Kitabevi.
  • [32] Yazman, M.Ö. (1973). Türkiye'nin Ekonomik Gelişmesi. Ankara: Tisa Matbaacılık.
  • [33] Hiç, S. (1994). Türkiye Ekonomisi. İstanbul: Filiz Kitabevi.
  • [34] (1932). Sunuş Yazısı. Kadro, 1, 2. Kânun.
  • [35] Tekeli, İ. & İlkin, S. (2003). Bir Cumhuriyet Öyküsü Kadrocuları ve Kadro'yu Anlamak. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • [36] Aydemir, Ş.S. (1934). Programlı Devletçilik... Kadro, 34, Teşrinievvel, 5-13.
  • [37] Tör, V.N. (1933). Devletin Yapıcılık ve İdarecilik Kudretine İnanmak Gerektir. Kadro, 15, Mart, 13-19.
  • [38] Sezen, S. (1999). Devletçilikten Özelleştirmeye Türkiye’de Planlama. Ankara: TODAİE Yayınları.
  • [39] DİE. (1973). Türkiye'de Toplumsal ve Ekonomik Gelişmenin 50 Yılı. Ankara.
  • [40] İNAN, AA. (1972). Devletçilik İlkesi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin Birinci Sanayi Planı 1933. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • [41] Tezel, Y.S. (2000). Cumhuriyet Döneminin İktisat Tarihi (1923-1950). 4. Baskı. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • [42] Beyarslan, A. (1982). Atatürk Döneminde Planlı Ekonomi ve İstihdam Planlaması. Ankara: Teksif Yayınları.
  • [43] Kuyucuklu, N. (1993). Türkiye İktisadı. İstanbul: Filiz Kitabevi.
  • [44] Ülken, Y. (1981). Atatürk ve İktisat İktisadi Kalkınmada Etkinlik Sorunu ve Eklektik Model. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • [45] Tekeli, İ. & İlkin, S. (1982). Uygulamaya Geçerken Türkiye'de Devletçiliğin Oluşumu. Cilt 3. Ankara: ODTÜ Yayınları.
  • [46] İlkin, S. (1979-1980). Birinci Sanayi Planının Hazırlanışında Sovyet Uzmanların Rolü. ODTÜ Gelişme Dergisi, Özel Sayı: Türkiye İktisat Tarihi Üzerine Araştırmalar II, 257-288.
  • [47] Meray, S.L. & Olcay, O. (1976). Montreux Boğazlar Konferansı Tutanaklar-Belgeler. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.