Arzu İŞERİ SAY, Hayat KABASAKAL, Kıvanç İNELMEN

ÖRGÜTLÜ KATILIM VE AFET YÖNETİMİ ETKİLEŞİMİ

Bu makalede sunulan araştırma, afet yönetimi kapsamındaki risklerin azaltılması ve hazırlıklı olma aşamalarına eğilmektedir. İstanbul’un Mimarsinan beldesininin sınırları içinde yer alan Batıköy yöresinde (n=66) yapılan anketler ve mülakatlar sonucunda bölge halkının risk algılamaları, hazırlık ve risk azaltılması konularında alınan önlemler, afet hazırlığı konularında sorumluluk atfedilen merciler ve halkın algıladığı kişisel sorumluluk ve yeterlilikler konularında bir durum tespiti yapılarak, halkın sivil toplum kuruluşlarına ve mahalli örgütlenmelere katılımının düşüklüğü çerçevesinde bir değerlendirme yapılmıştır. İstanbul için algılanan riskin son derece yüksek olmasına rağmen, kişisel risk algılamalarının oldukça düşük olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Ayrıca ankete katılanların sivil toplum kuruluşları ve mahalli örgütlenmelerin afet yönetimi konusunda liderlik göstermelerini beklemelerine rağmen, bu konudaki sorumluluğu neredeyse tamamen merkezi ve yerel idarelere atfetmeleri de dikkate değerdir. Risklerin azaltılması çalışmalarında devletin düzenleyici rolünün önemi ve halkın depreme hazırlık konusunda kendisini yeterli görmemesi araştırmanın bulguları arasındadır. Araştırmanın sonuçlarından yola çıkarak uygulamaya yönelik öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Afet Yönetimi, Afete Hazırlık, Mahalli Örgütlenmeler, Örgütlü Katılım

PDF

___

[1] Kabasakal, H., Alp, E.I., & Sirman, N. (1999). Deprem Sonrasında İlk ve Orta Öğretimde Yaşanan Sorunlar: Gölcük. İstanbul, Boğaziçi Üniversitesi: Yayımlanmamış Araştırma Raporu.
[2] Özerdem, A., & Barakat, S. (2000). After the Marmara Eaıthquake: Lessons for Avoiding Shortcuts to Disasters. Third World Quarterly, 21, ss.425-439.
[3] World Disasters Report: Focus on Recovery. (2001). International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies.
[4] Benson, C., Twigg, J., & Myers, M. (2001). NGO Initiatives in Risk Reduction: An Overview. Disasters, 25(3), ss.199-215.
[5] Kabasakal, H., Akarun, L., İşeri, A., & İnelmen, K. (2001). Organization and Communication Systems for Disaster Management. Boğaziçi Üniversitesi: Urban Risk Management for Natural Disasters Çalıştayı’nda sunulmuş makale.
[6] Acil Durum Yönetimi İlkeleri. (2001). İstanbul Teknik Üniversitesi. Afet Yönetim Merkezi. İstanbul: İTÜ Yayınları.
[7] Buckland, J., & Rahman, M. (1999). Community-based Disaster Management during the 1997 Red River Flood in Canada. Disasters, 23, ss.174-191. 8
[8] Kocaeli ’99 Bildiriler Kitabı (2003) İTÜ Afet Yönetim Merkezi.
[9] Göçen Okul Seçim Yatırımı. (2 Mayıs 2003). Radikal, s.3.
[10] Adaman, F., Çarkoğlu, A., & Şenatalar, B. (2001). Hanehalkı Gözünden Türkiye’de Yolsuzluğun Nedenleri ve Önlenmesine İlişkin Öneriler. İstanbul: TESEV Kitapları.
[11] İnelmen, K. (2003). Nature of Trust Creation and Expansion. (Deri.: Stasiak, M.). Values in an Era of Transformation. Lodz: The Academy of Humanities and Economics Publishing House, ss. 141-184.
[12] Kabasakal, H., & Bodur, M. (2002). Arabic cluster: A bridge between East and West. Journal of World Business, 37, ss.40-54.
[13] Zucker, L.G. (1986). Production of trust: Institutional sources of economic structure, 1840-1920. Research in Organizational Behavior, 8, ss.53-111.
[14] Sunar, İ., & Sayarı, S. (1986). Democracy in Turkey: Problems and pıospects. (Deri.: O’Donnel, G., Schmitter, P.C., & Whitehead, L.). Transition from Authoritarian Rule: Prospects for Democracy. Baltimore: The Johns Hopkins University Press.
[15] Fişek, G., Müderrisoğlu, S. Yeniçeri, N., & Özkaıar G. (2001). Integrated Decision Support System for Disaster Management in Turkey: Pilot Study Results of the Psycho-Social Modüle. Boğaziçi Üniversitesi: CENDIM Araştırma Raporu, 2001-02.
[16] Deprem ve Kent Araştırması. (2002). İstanbul: İstanbul Büyük Şehir Belediyesi Araştırma Müdürlüğü.
[17] Board of Natural Disasters. (1999). Natural Hazards and Policy - Mitigation Emerges as Majör Stıategy for Reducing Losses Caused by Natural Disasters. Science, 284, ss.1943-1948.
[18] Farazmand, A. (2001). Handbook of crisis and Emergency Management. New York: Marcel Dekker.
[19] French, J.R.P.Jr., & Raven, B.H. (1968). The Basis of Social Power. (Deri.: Cartwright, D., & Zander, A.F.) Group Dynamics. New York: Harper & Row, ss.259-270.
[20] Durham, C., Knight, D., & Locke, E. A. (1997). Effects of Leader Role, Team-Set Goal Difficulty, Efficacy, and Tactics on Team Effectiveness. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 72(2), ss.203-231.
[21] Hackman, J.R. (2002). Leading Teams: Setting the Stage for Great Performances. Boston, MA: Harvaıd Business School Press.
[22] Bass, B. M. (1990). Bass & Stogdill’s Handbook of Leadership: Theoıy, Research and Management Applications. 3rd Ed. New York: Free Press.
[23] Yukl, G. (1998). Leadership in Orgaııizations. New York: Prentice-Hall International Inc.
[24] Tannenbaum, R., & Schimidt, W.H. (1958). How to choose a leadership pattern? Harvard Business Review, 36(2), ss.95-101.
[25] Hersey, P., & Blanchard, K. H. (1969). Life cycle theory of leadership. Training and Development Journal, 23, ss.26- 34.
[26] Peaıce, C.L., & Sims, H.P. (2002). Veıtical versus Shared Leadeıship as Predictors of the Effectiveness of Change Management Teams: An Examination of Aversive, Directive, Tıansactional, Transformational, and Empovvering Leader Behaviors. Group Dynamics: Theory, Research, and Practice, 6(2), ss. 172-197.
[27] Vroom, V.H., & Yetton, P.W. (1973). Leadership and Decision Making. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press.
[28] Koçel, T. (2003). İşletme Yöneticiliği. 9. Bası. İstanbul: Beta.
[29] Kaplan, S. (2000). Human nature and environmentally responsible behavior. Journal of Social Issues, 56(3), ss.491-508.
[30] House, R.J., & Mitchell, T. R. (1974). Path-Goal Theory of Leadership. Journal of Contemporary Business, Autumn, ss.81-97.
[31] Bolin, R., & Stanford, L. (1998). The Northridge earthquake: Community-based approaches to unmet recovery needs. Disasters, 22(1), ss.21-38.
[32] Matin, N., & Taher, M. (2001). The changing emphasis of disasters in Bangladesh NGOs. Disasters, 25(3), ss.227- 239.
[33] ABCD Temel Afet Bilinci El Kitabı. (2002). Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, İstanbuhA.H.E.P.