GELİŞMİŞ VE GELİŞEN ÜLKELERDE ULUSLARARASI TİCARET - ÜCRET İLİŞKİSİ VE TÜRKİYE UYGULAMASI

Uluslararası ticaret, dünyadaki küresel eğilimler ile birlikte serbestleşmeye başlamıştır. Mal ticareti ve finans sektörü serbestleştirilmiş, doğrudan yabancı yatırımlar çokuluslu şirketler yoluyla yaygınlaşmıştır. Çokuluslu firmaların yayılması, firmalar arası ticaretin gelişiminde önemli rol oynamıştır. Uluslararası ticaretteki serbestleşme eğilimleri ile birlikte gelişmiş ve gelişen ülkelerde ücret eşitsizliği artma eğilimi göstermiştir. Ücret eşitsizliğindeki artış, hem gelişmiş hem de gelişen ülkelerde yaşanmıştır. Bu çalışmada öncelikle uluslararası ticaret-ücret ilişkisi gelişmiş ve gelişen ülkeler açısından ele alınmış, daha sonra teknolojik değişim, sermaye hareketliliği, işgücü hareketliliği ve sendikaların ücret ile ilişkisi değerlendirilmiştir. Son olarak uluslararası ticaret - ücret ilişkisi Türkiye açısından irdelenmeye çalışılmıştır. Türkiye’de ticaretin etkisi HOS teorisi ışığında Tekstil ve Giyim Sektörü üzerinde smanmıştır. Araştırma sonuçları, Türkiye’de Tekstil ve Giyim Sektörünün, HOS teorisini desteklediğini göstermektedir. Buna göre Türk Tekstil ve Giyim Sektöründe ihracat, işgücü talebi ve ücretler üzerinde pozitif yönde etkili olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Uluslararası Ticaret ve Ücretler, HOS Teorisi, Ticari Liberalizasyon

PDF

___

[1] Jenkins, R. (1996). Sanayileşme ve Dünya Ekonomisi. (Çev.: Öztürk, S.). Kalkınma İktisadı Yükselişi ve Gerilemesi. (Hzl.: Şenses, F.). İstanbul: İletişim Yayınları.
[2] (2004). World Economic Outlook, April, Washington D.C.: IMF.
[3] (2006). Economic Outlook: Statistical Annex. Paris: OECD.
[4] Kasa, K. (1995). International Trade and USA Labor Market. Washington Economic Reports, 18(1), 7.
[5] Slaughter, M.J. & Swagel, P. (1997). The Effect of Globalization on Wages in the Advanced Economies. Staff Studies for the World Economic Outlook. IMF, Washington D.C. December, 78.
[6] Rodrik, D. (1997). Küreselleşme Sınırı Aştı mil (Çev.: Akyol, İ. & Ünsal, F.). İstanbul: Kızılelma Yayıncılık.
[7] Sachs, J.D. & Shatz, H.J.. (1994). Trade and Jobs in U.S. Manufacturing. Brooking Papers on Economic Activity, 1994(1), 7-8.
[8] US Department of Labor. Bureau of Labor Statistics. (http://stats.bls.gov/servlet/NCSOutputServlet?jrunsessionid=10 996521732893304245(my),=1095651836883216863 (by)). [30.09.2004],
[9] Lawrence, R.Z. (1994). Trade, Multinationals, Labor. NBER WorkingPaper. No: 4836.
[10] Sachs, J.D. & Shatz, H.J.. (1996). Globalization and The U.S. Labor Market. AEA Papers and Proceedings, 86(2), 234-239.
[11] Wood, A. (1995). How Trade Hurt Unskilled Workers. Journal of Economic Perspectives, 9(3), 57-80.
[12] Borjas, G.J.; Freeman, R.B. & Katz, L.F.. (1997). How Much Do Immigration and Trade Affect Labor Market Outcomes. Brooking Papers on Economic Activity, (1), 1- 90.
[13] Sakurai, K. (2003). How Does Trade Affect The Labor Market: Evidence From Japanese Manufacturing. Japan and World Economy, 16(2), 1-23.
[14] Messerlin, P.A. (1995). The Impact of Trade and Capital Movements on Labour: Evidence on The France Case. OECD Economic Studies, No.24.
[15] Brauer, D.A. & Hickok, S. (1995). Explaning The Growing Inequality in Wages Across Skill Levels, FRBNY Economic Policy Review, January, 61-75.
[16] Bhagwati, J. (1995). Trade and Wages, “Choosing Among Altemative Explanations ”, FRBNY Economic Policy Rewiev, January, 42-47.
[17] Krugman, P. (1996). Pop Internationalisnı, Trade, Jobs and Wages. Cambridge: The MIT Press.
[18] Krueger, A.B. (1993). How Computers Have Changed The Wage Structure: Evidence From Microdata,1984-1989. The Quartely Journal Of Economies, February, 108(1), 33-60.
[19] Thurow, L.C. (1998). Wage Dispersion: Who Done It. Journal of Post Keynesian Economies, 21(1), 25-37.
[20] Paus, E.A. & Robinson, M.D. (1997). The Implications of Increasing Economic Openness for Real Wages in Developing Countries, 1973-90. World Development, 25(4), 537-547.
[21] ILO. (1997). World Employment 96/97. Geneva: ILO (International Labor Organization).
[22] (1996). Trade and Wages. Economist, 341(7995), 74.
[23] Gindling, T.H. & Robbins, D. (2001). Pattems and Sources of Changing Wage in Equality Chile and Costa Rica During Structural Adjusment. World Development, 29(4) 725-745.
[24] Bayazıtoğlu, B. & Ercan, H. (1999). Türkiye İmalat Sanayiinde Ücretler: Sektörlerarası Kazanç Eşitsizliği” (Ed.: Bulutay, T.) Ücretler ve Gelir ve Gelir Dağılımları. Ankara: DİE.
[25] Gordon, H. & Harrison, A. (1999). Trade Liberalization and Wage Inequality. Industrial &Labor Relations Rewiev, 52(2), 271-289.
[26] Esquivel, G. & Rodriquez-Lopez, J.A. (2003). Technology, Trade and Wage Inequality in Mexico Before and After NAFTA. Journal of Development Economics, 72(2), 543- 565.
[27] Galiani, S. & Sanguinetti, P. (2003). The Impact of Trade Liberalization on Wage in Equality: Evidence From Argentina, Journal of Development Economics, 72(2), 497- 513.
[28] Santis, R.A.De (2001). 1990 The Trade Liberalisation Policy of Turkey: An Applied General Equlibrium Assesment. International Economic Journal, 15(2), 115- 132.
[29] Atıcı, C. (2002). The Impact of A Complete Trade Liberalization on Household Groups in Turkish Economy: A CGE Approach. METU International Conference in Economics, VI, September 11-14, Ankara.
[30] Galrao, F.C. & Arbache, J.S. (2003). The Impacts of Trade on the Brazilian Labor Market: A CGE Model Approach, WorldDevelopment, 31(9), 1581-1595.
[31] Akyüz, Y.; Flassbeck, H. & Kozul-Wright, R. (2003). Küreselleşme, Eşitsizlik ve İşgücü Piyasası, Küresel Düzen: Birikim, Devlet ve Sınıflar. (Der.: Köse, A.H.; Şenses, F. & Yeldan,E.). İstanbul: İletişim Yayınları.
[32] Koray, M. (1997). Küreselleşme İlerlerken Gerileyenler: Ekonomi Karşısında Sosyal, Sermaye Karşısında Emek, Piyasa Karşısında Siyaset, İktisat Dergisi, 369, 17-27.
[33] Kazgan, G. (1997). Küreselleşme ve Yeni Ekonomik Düzen. İstanbul: Altın Kitaplar.
[34] Aslan, N. (1995). Uluslararası Özel Sermaye Akımları. İstanbul: Evrim.
[35] Yentürk, N. (1997). Türk imalat Sanayiinde Ücretler, İstihdam ve Birikim. İstanbul: Friedrich Ebert Stiftung.
[36] Gandali, N.; Hanson, G. & Slaughter, M.J. (2004). Technology, Trade and Adjustment to Immigration in Israel. Europen Economic Review, 48(2), 403-428.
[37] Kar, S. & Beladi, H. (2004). Skill Formation and International Migration: Welfare Perspectives of Developing Countires”. Japan and The World Economy, 16(1), 35-54.
[38] Mishra, P. (2003). Emigration and Wages in Source Countries: Evidence From Mexico. New York: Columbia University.
[39] (2000). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. Ankara: DPT.
[40] Arbache, J.S. & Carneiro, F.G. (1999). Unions and Interindustry Wage Differantials. World Development, 27 (10), 1875-1883.
[41] Sönmez, M. (2001). Gelir Uçurumu. İstanbul: Om Yayınevi.
[42] Katırcıoğlu, E.; Engin, N. & Akçay, C. (1995). The Impact of Trade Liberalization on the Turkish Manufacturing lndustry: An Amprical Assessment, Policies for Competition and Competitiveness The Case of lndustry in Turkey. (Ed.: Erzan, R.). Vienna: UNIDO.
[43] Öztürk, H. (2004). Dünya Tekstil ve Konfeksiyon Ürünleri Ticaretine Uygulanan Ticaret Politikası Önlemlerinin Dünü, Bugünü ve Geleceğinin İrdelenmesi. (http://www.dtm.gov.tr/ead/DTDERGI/ocak99/dunya.htm). [23.05.2004],
[44] Dış Ticaret Müsteşarlığı. (2004). Tekstil ve Giyim Anlaşması. (http://www.foreigntrade.gov.tr/anl/DTO/TEKSTILANL.htm). [21.05.2004],
[45] Tezel, A. & Alptekin, A. (1990). Türk Tekstil ve Konfeksiyon Sanayiinin Son On Yılda Sergilediği Gelişme ve Gelecek 10 Yıldaki Beklentileri. Türkiye Tekstil Sanayi İşverenleri Sendikası, Uluslararası Korumacılık Eğilimleri Karşısında Türk Tekstil Sektörünün Sorunları Semineri. İstanbul, 68-75.
[46] (2004). Dış Ticaret Müsteşarlığı İstatistikleri. Ankara: DTM.
[47] Bahadır, N. (2004). Tekstil ve Hazır Giyim Sektörüne Ait Verilerin Gümrük Birliği ’nin Öncesi ve Sonrası Açısından İncelenmesi, (http://www.dtm.gov.tr). [23 Mayıs 2004],