1990 SONRASI TÜRKİYE EKONOMİSİNDE YAŞANAN BAŞLICA GELİŞMELER BAĞLAMINDA İTHALAT BÜYÜKLÜĞÜ ÜZERİNE AMPİRİK BİR ÇALIŞMA

Çalışmamızda 1990 sonrası dönem için Türkiye Ekonomisi açısından ithalat büyüklüğünün belirleyicileri zaman serisi ekonometrik yöntemleri kullanılarak belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla ele alınan basit bir ekonometrik model yardımıyla gayri safi milli hasıla, ihracat, enflasyon ve nominal efektif döviz kuru gibi değişkenlerin ithalat değişkeni üzerindeki etkisi tahmin edilmeye çalışılmış ve elde edilen sonuçlar ile çalışma öncesi gerçekleştirilen beklentiler arasındaki uygunluk araştırılmıştır. Ayrıca dönem içi gerçekleşmiş ekonomik kriz oluşumlarının modelimiz üzerindeki olası etkilerini saptayabilmek için kukla değişkenler kullanılmıştır. Çalışmamızda gerçekleştirilen çözümleme sonucunda, ele alınan değişkenlerle ilgili ekonometri kuramının öngördüğü uzun dönemli bir denge yaklaşımı doğrultusunda, 1990’lı yıllarda döviz kurunda meydana gelen değişimlerin fiyat mekanizması yoluyla ithalat hacmi üzerinde meydana getirebileceği ikame etkilerinden ziyade ithalat hacminin milli gelire duyarlılığını dikkate alan gelir etkilerinin ithalat miktarı üzerinde belirleyici bir işleve sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

İthalat, Türkiye Ekonomisi, Eş-bütünleşim

PDF

___

[1] Parasız, İ. (1998). Türkiye Ekonomisi 1923'ten Günümüze İktisat ve İstikrar Politikaları. Bursa: Ezgi Kitabevi.
[2] Yeldan, E. (2002). Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi Bölüşüm, Birikim ve Büyüme. İstanbul: İletişim Yayınları, İstanbul.
[3] Altınkemer, M. (1998). Capital Inflows and Central Bank’s Policy Response. CBRT Research Department Discussion Paper, (http://www.tcmb.gov.tr) [16.12.2004],
[4] Özatay, F. (2000). A Quarterly Macroeconometric Model For A Highly Inflationary and Indebted Country: Turkey. Economic Modelling, 17, 1-11.
[5] Boratav, K.; Türel, O. & Yeldan, E. (1995). The Turkish Economy in 1981-1992: A Balance Sheet, Problems and Prospects. METUStudies in Development, 22(1), 1-36.
[6] Boratav, K. & Yeldan, E. (2001). Turkey, 1980-2000: Financial Liberalization, Macroeconomic (In)-stability, and Patterns of Distribution. (http://www.bilkent.edu.tr/ -yeldane/crisis.html). [20.03.2005].
[7] Cizre-Sakallıoğlu, Ü. & Yeldan, E. (1999). Dynamics of Macroeconomic Disequilibrium and Inflation in Turkey: The State, Politics and The Markets Under A Globalized Developing Economy. Bilkent University Department of Economics Working Paper, 99(10). (http://www.bilkent.edu.tr/~yeldane/crisis.html) [10.01.2005]
[8] Seyidoğlu, H. (1996). Uluslararası İktisat Teori Politika ve Uygulama. İstanbul: Güzem Yay.
[9] Gujarati, D. (1999). Temel Ekonometri. (Çev. Şenesen, Ü. & Şenesen, G.G.). İstanbul: Literatür Yayıncılık, İstanbul.
[10] Ertek, T. (1996). Ekonometriye Giriş. Genişletilmiş 2. Baskı. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
[11] Kotan, Z. & Saygılı, M. (1999). Estimating An Import Function for Turkey. CBRT Research Department Discussion Paper, 9909. (http://www.cbrt.gov.tr). [12.02.2005] .
[12] Engle, R.F. & Granger, C.W.J. (1987). Cointegration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing. Econometrica, 55(2), 251-276.
[13] Dickey, D.A.; Jansen, D.W. & Thornton, D.L. (1991). A Primer on Cointegration with an Application to Money and Income. Federal Reserve Bank of St. Louis Review, March/April, 58-78.
[14] Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 231-254.
[15] Johansen, S. & Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration - With Applications to The Demand for Money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), 169-210.
[16] Kotan, Z. & Saygılı, M. (1999). Estimating An Import Function for Turkey. CBRT Research Department Discussion Paper, 9909, (http://www.cbrt.gov.tr) [15.02.2005],
[17] DPT. (1995). DPT Makroekonometrik Modeli (DPTMAKRO). Ankara: DPT Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Genel Müdürlüğü.
[18] Özatay, F. (1996). The Lessons From The 1994 Crisis in Turkey, Public Debt (Mis)Management and Confıdence Crisis. Yapı Kredi Economic Review, 7(1), 21-37.
[19] Domaç, İ. & Bahmani-Oskooee, M. (1995). The Long Run Relation between Imports and Exports in an LDC. METU Studies in Development, 22(2), 177-189.
[20] İMKB. (1998). Güneydoğu Asya Krizi: Türkiye Ekonomisi ve İMKB'ye Etkileri. İstanbul: İMKB Araştırma Müdürlüğü.
[21] Osterwald-Lenum, M. (1992). A Note With Quantiles of The Asymptotic Distribution of The Maximum Likelihood Cointegration Rank Test Statistics. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 54, 461-472.
[22] Karaca, O. (2003). Türkiye’de Enflasyon - Büyüme İlişkisi: Zaman Serisi Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4(2), 247-255.