İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Matematiksel Düşünme Süreçlerinin İncelenmesi

Bu çalışmada ilköğretim matematik öğretmen adaylarının matematiksel düşünme süreçlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yaklaşımıyla gerçekleştirilen çalışma bir durum çalışmasıdır. Çalışma grubunu bir devlet üniversitesinin İlköğretim Matematik Öğretmenliği programı ikinci sınıfında öğrenim gören 7 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Katılımcıların seçiminde farklı akademik başarı seviyesinde olma ve gönüllü olma ölçütlerine dikkat edilmiştir. Veri toplama aracı olarak öğretmen adaylarını matematiksel düşünme süreçlerinden geçmeye teşvik edecek şekilde düzenlenmiş açık uçlu bir problem kullanılmıştır. Problemin çözümü kâğıt üzerinde yapıldıktan sonra her bir öğretmen adayıyla birebir mülakat yapılmıştır. Bu mülakatlarda adaylardan cevaplarını gerekçelendirmeleri istenmiştir. Öğretmen adaylarının problemin çözümüne ilişkin verdiği cevaplar betimsel analiz ile incelenmiş ve Mason, Burton ve Stacey’ in ifade ettiği matematiksel düşünme süreçlerine göre analiz edilmiştir. Bu süreçler örnek durumlar üzerinde çalışma, genelleme yapma, varsayımda bulunma ve doğrulamadır. Çalışma sonucunda matematiksel düşünme süreçlerinde öğretmen adaylarının eksiklikleri olduğu ortaya çıkmıştır. Özel durumlar üzerinde çalışma sürecinde öğretmen adaylarının tamamı sadece problemde verilen özel durumlarla sınırlı kalmışlardır. Adayların çoğu inceledikleri örnek durumlardan hareketle problemin içerdiği örüntüyü ortaya koymaya yönelik genelleme yapmışlardır. Bu genellemelerden bir yargıya varmak amacıyla varsayımda bulunmuşlar, hatta bazı adaylar birden çok varsayım ortaya atmışlardır. Bununla birlikte adayların hiçbirisi matematiksel düşünme sürecinin son basamağı olan varsayımların doğrulamasını yapamamışlardır. Bu sonuçlar doğrultusunda ilgili alanda araştırma yapacak araştırmacılara bazı önerilerde bulunulmuştur.

___

  • Alkan, H., & Bukova-Güzel, E. (2005). Öğretmen adaylarında matematiksel düşünmenin gelişimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 221-236.
  • Alkan, H., & Tataroğlu-Taşdan, B. (2011). Farklı sınıf düzeylerindeki matematik öğretmen adaylarının gözünden matematiksel düşünme. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 107-137.
  • Arslan, S., & Yıldız, C. (2010). 11.sınıf öğrencilerinin matematiksel düşünmenin aşamalarındaki yaşantılarından yansımalar. Eğitim ve Bilim, 35(156), 17-31.
  • Bukova-Güzel, E. (2008) Yapılandırmacı Öğrenme yaklaşımının matematik öğretmen adaylarının matematiksel düşünme süreçlerine olan etkisi. E-Journal of New World Sciences Academy, 3(4), 678-688.
  • Burton, L. (1984). Mathematical thinking: The struggle for meaning. Journal for Research in Mathematics Education, 15(1), 35-49.
  • Coşkun, S. (2012). Üst düzey matematiksel düşünme süreçlerinin sorgulayıcı problem çözme ve öğrenme modeline göre tasarlanmış çalışma yaprakları yardımıyla incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
  • Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2 nd Ed.). Thousand Oak, CA: Sage.
  • Çelik, D., Güler, M., Bülbül, B. Ö., & Özmen, Z. M. (2015). Reflections from a learning setting designed to ınvestigate mathematical thinking. International Journal of Educational Studies in Mathematics, 2(1), 11-23.
  • Çepni, S. (2014). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
  • Dunlap J. (2001), Mathematical Thinking. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2017: http://www.mste.uiuc.edu/courses/ci431sp02/students/jdunlap/WhitePaperII.doc.
  • Fernández, C., Llinares, S., & Valls, J. (2013). Primary school teacher's noticing of students' mathematical thinking in problem solving. The Mathematics Enthusiast, 10(1-2), 441-468.
  • Fraivillig, J., Murphy, L. A., & Fuson, K. C. (1999) Advancing children’s mathematical thinking in everyday mathematics reform classrooms. Journal for Research in Mathematics Education, 30(2), 148-170.
  • Hughes, E.K., (2006). Lesson planning as a vehicle for developing pre-service secondary teachers’ capacity to focus on students’ mathematical thinking. Doctor of Philosophy Dissertation, University of Pittsburgh, Pennsylvania.
  • Lane, C.P., & Harkness, S. S. (2012). Game show mathematics: Specializing, conjecturing, generalizing, and convincing. Journal of Mathematical Behavior, 31(2), 163– 173.
  • Mason, J., Burton, L., & Stacey, K. (2010). Thinking mathematically. Harlow England: Pearson Education Limited.
  • Millî Eğitim Bakanlığı [MEB], (2013). Ortaokul matematik dersi (5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
  • Millî Eğitim Bakanlığı [MEB], (2017). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
  • Moss, E. R. (2009). Preservice teachers’ identity development and participation in a video club focused on mathematical thinking. Unpublished Doctoral Dissertation, Purdue University, West Lafayette, Indiana.
  • National Council of Teachers of Mathematics [NCTM], (1991). Professional standards for teaching mathematics. Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.
  • National Council of Teachers of Mathematics [NCTM], (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.
  • Polya, G. (1945). How to solve it: A new aspect of mathematical method. New Jersey: Princeton University Press.
  • Stacey, K. (2006). What is mathematical thinking and why is it important? Progress report, Collaborative Studies on Innovations for Teaching and Learning Mathematics in Different Cultures (II)-Lesson Study focusing on Mathematical Thinking. CRICED: University of Tsukuba
  • Schoenfeld, A. H. (1992). Learning to think mathematically: Problem solving, metacognition, and sense-making in mathematics. In Grouws, D. (Ed), Handbook for Research on Mathematics Teaching and Learning, (pp. 334-370). New York: MacMillan.
  • Tall, D. (1995, July). Cognitive growth in elementary and advanced mathematical thinking. 18th PME Conference, Lisbon.
  • Tataroğlu-Taşdan, B., & Çelik, A. (2016). A conceptual framework for examining mathematics teachers’pedagogical content knowledge in the context of supporting mathematical thinking. European Journal of Education, 2(5), 90-120.
  • Wongsopawiro, D. S., (2012). Examining science teachers’ pedagogical content knowledge in the context of a professional development program. Unpublished Doctoral Dissertation, Leiden: ICLON, Leiden University Graduate School of Teaching.
  • Yıldırım, C. (2013). Matematiksel düşünme. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Yıldırım, D., & Yavuzsoy Köse, N. (2018). Ortaokul öğrencilerinin çokgen problemlerindeki matematiksel düşünme süreçleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 605-633.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-302X
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1986
  • Yayıncı: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin İletişim Becerileri ve Öz-Yeterlik Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Aysel ARSLAN

Okul Öncesi Dönem Çocuklarında Doğal Afet Farkındalığı

Özkan SAPSAĞLAM

İngilizce Dersinde Allosterik Öğrenme Modelinin Öğrencilerin Eleştirel ve Problem Çözmeye Yönelik Yansıtıcı Düşünme Becerilerine Etkisi

Sevda KOÇ AKRAN, Hatice Melike BABAOĞLU

Dijital Eğitim Platformları Arasında EBA’nın Yeri ile İlgili Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Görüşleri

Hüseyin SAKLAN, Cezmi ÜNAL

Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Sosyal Medyada Yer Alan Hatalı Sekizinci Sınıf Biyoloji Soruları Hakkında Farkındalıkları

Mehmet YILMAZ, Gökşen ÜÇÜNCÜ, Ferhat KARAKAYA, Osman ÇİMEN

STEM Proje Tabanlı Öğrenme Ortamında Sınıf Öğretmeni Adaylarının Geliştirdikleri Matematik Projelerinin İncelenmesi

Özlem ÖZÇAKIR SÜMEN, Hamza ÇALIŞICI

Yedinci Sınıf Öğrencilerinin STEM Etkinlikleri Hakkındaki Görüşleri: Karışımların Ayrıştırılması Örneği

Ela AYDIN, Fethiye KARSLI

Matematik Öğretmenlerinin Cinsiyetlerine Göre Matematiksel İnançları

Figen UYSAL, Yüksel DEDE

4+4+4 Sistemi Kapsamında İlk Kez 5. Sınıf Derslerine Giren Matematik Öğretmenlerinin Öğrenciler Hakkındaki Görüşleri

Abdullah BİBER, Levent KARABIYIKOĞLU

Türkçeyi İkinci Dil Olarak Öğrenenlerin Okuduğunu Anlama Yeterliklerinin Eş Değerliği

Muhammet Raşit MEMİŞ