Halkın muhayyilesinde kuvvetli izler bırakan şahsiyetlere ait, gerek bu şahıslar hayatta iken ve gerekse öldükten sonra çeşitli menkabeler teşekkül etmektedir. Allah'ın veli kullarından zuhur eden olağanüstü haller" anlamındaki kerametlerin anlatıldığı kısa-lıikâyere mnnkabe adı verilmektedir. Arapça "nekabe" fiilinden gelen menkabe, övünülecek güzel iş" anlamına gelmektedir. Evliya menkabeleri genel olarak efsane kavramı içerisinde mütalea edilmektedir. Efsaneler; şahıs, yer ve hadiselerle ilgili olarak anlatılan, esas vasfı inandırıcılık olan, belirli bir üslubu ve şekli olmayan; şahıs ve hadiselerle İlgili olanlarında olağanüstü vasıflar görülebilen, bazılarının kaynakları çok eskilere dayanan Anonim Halk Edebiyatı'nin bir türüdür. Makalede, ’Haşan Dağı ile Ali Dağı" isimli Kayseri'ye ait bir efsanenin^ ait olduğu mekânlarından ve kutsallıklarından hareketle; Hristiyanlık öncesi, Hristiyanlık ve İslâmî devirlerdeki anlatılış ve kabul ediliş şekilleri geçmişten günümüze doğru değerlendirilmeye çalışılacaktır. Daha sonra İse, aynı efsanenin Anadolu'nun değişik yörelerinde anlatılan varyantları gözden geçirilecektir. Böylece Türk kültürünün Anadolu'da karşılaşmış olduğu eski kültürlerden neler aldığı, onlara neler verdiği sorularına da, bir efsane metninin penceresinden bakılmaya çalışılacaktır.