Özel Diyaliz Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyi ve İş Doyumu İlişkisi
Amaç: Araştırma, diyaliz merkezlerinde çalışan hemşirelerintükenmişlik ve iş doyum düzeylerini ve aralarındakiilişkiyi incelemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı.Materyal ve Metod: Araştırma İstanbul Avrupa Yakasındakidiyaliz merkezlerinde çalışan 100 hemşire ile gerçekleştirildi.Verilerin toplanmasında Minnesota İş Doyum Ölçeği,, Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve araırmacılar tarafındanhazırlanan anket formu kullanıldı. Verilerin istatistikideğerlendirilmesinde sıklık dağılımları, t testi, varyans, LSDve korelasyon analizleri kullanıldı.Bulgular: Diyaliz hemşirelerin tükenmişlik puan ortalamalarıduygusal tükenme alt boyutunda (14,84±5,90),duyarsızlık alt boyutunda (8,18±3,81), kişisel bağlar› altboyutunda (22,07±4,96) olarak belirlendi. iş doyumu puanortalamaları iç doyum alt boyutunda (3,84±0,45), işdoyum alt boyutunda (3,59±0,60) ve genel doyum alt boyutunda(3,74±0,46) bulundu. Diyaliz hemşirelerinin işdoyum puanlar› ile duygusal tükenme ve duyarsızlık altboyutu puanları arasında negatif yönde; kişisel bağlar› altboyutu puanlar› aras›nda ise pozitif yönde ilişlki (p<0,05)bulunduSonuç; Diyaliz hemşiirelerinin tükenmişlik düzeylerinindüşük, iş doyumu düzeylerinin yüksek ve birbiriyle ilişkiliolduğu sonucuna varıldı.
___
- 1. Ci¤erci Y. Afyon bölgesinde çeflitli sa¤l›k kurulufllar›nda çal›flmakta
olan cerrahi hemflirelerinin ifl doyumu düzeylerinin ve bunlar›
etkileyen faktörlerin incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi
Sa¤l›k Bilimleri Enstitüsü Cerrahi Hastal›klar› Hemflireli¤i Yüksek
Lisans Tezi, Afyon, 2004 (Dan›flman: Yard. Doç.Dr. Gökhan
Akbulut)
- 2. Erek E, Serdengeçti K, Ateman R, Dalmak S. Hemflireler için
nefroloji diyaliz ve transplantasyon. Türk Nefroloji Derne¤i
Yay›nlar›, Tay Ofset, ‹stanbul, 1997 sf.112-123.
- 3. Aslan D., Kiper N., Karaa¤ao¤lu E., ve ark. Türkiye’de Tabip
Odalar›na Kay›tl› Olan Bir Grup Hekimde Tükenmifllik Sendromu ve
Etkileyen Faktörler, TBB Yay›nlar›, Ankara, 2005:49.
- 4. Taycan O., Kutlu L.. Çimen S. ve ark. Bir üniversite hastanesinde
çal›flan hemflirelerde depresyon ve tükenmifllik düzeylerinin
sosyodemografik özelliklerle iliflkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi
2006:7:100-108.
- 5. Polat N. Hemflirelerde ifle ba¤l› stres ve ifl doyumu, bir e¤itim
hastanesinde saha çal›flmas›. Baflkent Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Sa¤l›k Kurumlar› ‹flletmecili¤i, Yüksek Lisans Tezi, Ankara,
2008 (Dan›flman: Prof. Dr. fiahin Kavuncubafl›).
- 6. Barutçu E., Serinkan C. Günümüzün önemli sorunlar›ndan
tükenmifllik sendromu ve Denizli’de yap›lan bir araflt›rma. Ege
Akademik Bak›fl 2008: 8(2):541-561.
- 7. P›ko BF. Burnout, role conflict, job satisfaction and psychosocial
health among hungarian health care staff: a questionnaire survey.
International Journal of Nursing Studies. 2006:43(3):311-318.
- 8. Kavlu ‹., P›nar R. Acil servislerde çal›flan hemflirelerin tükenmifllik ve
ifl doyumlar›n›n yaflam kalitesine etkisi. Türkiye Klinikleri J Med Sci
2009;29(6):1543-55.
- 9. Engin E. Ege Üniversitesi T›p Fakültesi yo¤un bak›m hemflirelerinin
uyku düzeni ve özellikleri ile ifl doyumu aras›ndaki iliflkinin
incelenmesi. Psikiyatri Hemflireli¤i Program›, Yüksek Lisans Tezi,
‹zmir, 1999 (Dan›flman: Yard. Doç.Dr. Gönül Özgür).
- 10. fianl› S. Adana ilinde çal›flan polislerin ifl doyumu ve tükenmifllik
düzeylerinin baz› de¤iflkenler aç›s›ndan incelenmesi. Çukurova
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü E¤itim Bilimleri Anabilim Dal›,
Yüksek Lisans Tezi, Adana, 2006 (Dan›flman: Prof. Dr. Turan Akbafl).
- 11. Acar E. Uzmanl›k alan›nda çal›flman›n ifl doyumuna etkisi, paradoks,
ekonomi. Sosyoloji ve Politika Dergisi 2007: 3(1). (e- dergi)
- 12. Bingöl N. Hemflirelerin uyku kalitesi, ifl doyumu düzeyleri ve
aralar›ndaki iliflkinin incelenmesi, C.Ü Sa¤l›k Bilimleri Enstitüsü
Hemflirelik Anabilimdal›, Yüksek Lisans Tezi, Sivas, 2006
(Dan›flman: Yard. Doç. Dr. fierife Karagözo¤lu).
- 13. Uslu M. Resmi e¤itim kurumlar›nda çal›flan psikolojik dan›flma ve
rehberlik uzmanlar›n›n ifl doyumu ve tükenmifllik düzeylerinin
dan›flmanlar›n denetim oda¤› ve baz› de¤iflkenlere göre
karfl›laflt›r›lmas›. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü E¤itim
Bilimleri Bölümü E¤itimde Psikolojik Hizmetler Anabilimdal›,
Yüksek Lisans Tezi, Konya, 1999 (Dan›flman: Doç.Dr. Ramazan Ar›).
- 14. Yüksel ‹. Hemflirelerin ifl doyum düzeyini ay›rt edici ifl doyum
ö¤elerinin diskriminant analiziyle belirlenmesi. Kocaeli Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2002:1(3): 67-78.
- 15. Cambaz S. Manisa kent merkezinde çal›flan ebelerin ifl doyumu ve
hizmete yans›mas›. Celal Bayar Üniversitesi Sa¤l›k Bilimleri
Enstitüsü Halk Sa¤l›¤› Anabilimdal›, Yüksek Lisans Tezi, Manisa,
2005 (Dan›flman: Yard. Doç. Dr. P›nar Erbay Dündar).
- 16. Pamuk Pul S. Çal›flma yaflam›ndaki engellilerin ifl doyumu ve bir
uygulama, Uluda¤ Üniversitesi. Sa¤l›k Bilimleri Enstitüsü, Çal›flma
Ekonomisi ve Endüstri ‹liflkileri Anabilim Dal›, Yüksek Lisans Tezi.
Bursa, 2002 (Dan›flman: Doç.Dr. Serpil Aytaç).
- 17. Seyfikli C. Hastane yöneticilerinin liderlik davran›fllar›n›n personel ifl
doyumuna etkisi, Gaziosmanpafla Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilimdal›. Yüksek Lisans Tezi. Tokat,
2007 (Dan›flman: Yard. Doç. Dr. Ahmet Özkiraz).
- 18. Erdem E., U¤ur Ö., Kula S. ve ark. Yo¤un bak›m ve genel
servislerde çal›flan hemflirelerin ifl doyum düzeyleri, II. Uluslararas›
9. Ulusal Hemflirelik Kongresi Kitab›, ‹stanbul Üniversitesi Bas›m
Evi, ‹stanbul, 2003:502.
- 19. Canbaz S., Sünter A.T., Dabak fi., ve ark. Hemflirelerde tükenmifllik
sendromu, ifl doyumu ve ifle ba¤l› gerginlik Hemflire Forum 2005;
4:30-4.
- 20. Karada¤ G., Sertbafl G., Güner ‹.Ç. ve ark Hemflirelerin ifl doyumu ve
tükenmifllik düzeyleri ile bunlar› etkileyen baz› de¤iflkenlerin
incelenmesi. Hemflire Forum. 2002: 5(5):8-15.
- 21. Arifo¤lu B KKTC hastanelerindeki hemflirelerin ifl doyumu ve
tükenmifllik düzeyleri. I.Uluslararas› ve VIII. Ulusal Hemflirelik
Kongresi Kongre Kitab›. Antalya, 2000:85-91.
- 22. Gülseren fi. Karaduman E. Kültür S. Hemflire ve teknisyenlerde
tükenmifllik sendromu ve depresif belirti düzeyi. Kriz Dergisi. 2000:
9(1):27-38.
- 23. fienturan L., Karabacak Gülseven B., Alpar fiE ve ark. Hemodiyaliz
ünitelerinde çal›flan hemflirelerin tükenmifllik düzeyi. Maltepe
Üniversitesi Hemflirelik Bilim ve Sanat› Dergisi, 2009:1(2): 33-45.
- 24. Gillespie M. Melby V. Burnout among nursing staff in accident and
emergency and acutemedicine: a comparative study. J Clin Nurs
2003;12(6):842.
- 25. Abac› Z.K. Sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu’na ba¤l›
Saray ve Ayafl rehabilitasyon merkezlerinde bak›ma ihtiyaç duyan
bireylerin, bak›mdan sorumlu personelin ifl doyumu, tükenmifllik,
stres ve depresyon düzeyleri aç›s›ndan karfl›laflt›r›lmas›, Ankara
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dal›,
Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2004 (Dan›flman: Prof.Dr. Ali Dönmez).
- 26. Kaynar A., fiahin A., Bayrak D. ve ark.. Karadeniz Teknik
Üniversitesi Trabzon Sa¤l›k Yüksekokulu hemflirelik ö¤rencilerinin
doyum düzeyleri. C.Ü. Hemflirelik Yüksekokulu Dergisi 2006: 10(3):
12-19.
- 27. Kara B. Hemodiyaliz hemşirelerinde empatik eğilim ile iş doyumu arasındaki ilişki. Sağlık ve Toplum Dergisi. 2007(2). (e dergi)
- 28. Brokalaki H. Matziou V. Thanou J Job-related stress among nursing
personnel inGreek dialysis units. EDTNA ERCA J 2001;27(4):
181-186.