Bilgi Gülseven, Şule Ecevit Parlar, Leman Şenturan, Rabia Papila, Necmiye Sabuncu

Fonksiyonel Performans Envanteri Kısa Formunun Hemodiyaliz Hastalarında Güvenirliğine Yönelik Bir Çalışma

Amaç: Bu çalışma; Fonksiyonel Performans Envanteri(FPE) Kısa Formu’nun Türkçe şeklinin, Kronik BöbrekYetmezlikli Hemodiyaliz Hastalarında (HD) güvenirlikçalışmasını yapmak ve HD hastalar›n›n fonksiyonel performansdüzeylerini belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarakplanlandı.Yöntem: Araştırmanın evrenini özel bir HD merkezindekitüm hastalar; örneklem grubunu ise belirlenenkriterlere uyan 37 hasta oluşturdu. Veriler; Bilgi ToplamaFormu ve Fonksiyonel Performans Envanteri’nin Kısa Formukullanılarak toplandı. Verilerin toplanmas›nda diyalizöncesi uygulanan envanter iki hafta sonra diyaliz öncesive sonrası olmak üzere tekrar uygulandı.Veriler yüzdelik, ortalama, korelasyon analizi ve wilcoxontestleri kullanılarak değerlendirildi.Bulgular: FPE K›sa Formu’nun iç tutarlılığının a=0,94olduğu belirlendi. ilk ve ikinci uygulamada envanterinICC değeri 0,99 olarak bulundu. Bu değerin yüksek veileri derecede anlamlı olduğu görüldü (p=0,000). Hastaların diyaliz öncesi FPE Kısa Form puan ortalamasının(1,78±0,77), diyaliz sonrası puan ortalamasından(1,35±0,71) daha yüksek ve istatistiksel olarak anlamlıolduğu görüldü (p=0,000).Sonuç: FPE Kısa Formu’nun HD hastalarında güvenilirbir ölçüm aracı olduğu belirlendi.

Anahtar Kelimeler:

Hemodiyaliz, Fonksiyonel performans, Yorgunluk, Günlük yaşam aktiviteleri

PDF

___

1. Yurtsever S., Kuyurtar F. Hemodiyaliz hastalar›nda yorgunluk ve öz bak›m Gücü. Nefroloji Hemflireli¤i Dergisi. Mart-Haziran 2005;26.
2. Larson J.L., Kapella M.C., Wirtz S., ve ark..: Reliability and validty of the functional performance inventory in patients with moderate to severe chronic obstructive pulmonary disease. J. Nurs. Meas. 1998; 6(1);55-73,.
3. Leidy N.K.: Functional status and the forward progress of merry-gorounds: Toward a coherent analytical framework. Nurs. Res. 1994; 43(4);196-202.
4. Leidy N.K.: Using Functional status to assess treatment outcomes. Chest 1994 106(6):1645-1646,
5. Leidy N.K.: Psychometric properties of the Functional Performance Inventory in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Nurs. Res. 1999; 48(1):20-28.
6. Leidy N.K., Abbott R.D., Fedenko K.M.: Sensitivity and reproducibility of the dual-mode actigraph under controlled levels of activity intensity. Nurs. Res.1997; 46(1):5-11.
7. Leidy N.K., Haase J.E.: Functional status from the patient’s perspective: The challenge of preserving personal integrity. Res. Nurs. Health. 1999; 22:67-77.
8. Larson J.L., Leidy N.K.: Chronic obstructive pulmonary disease: Strategies to improve functional status. In: Fitzpatrick J.(ed) Annual Review of Nursing Research. New York: Springer 1998, pp 465-78.
9. Leidy N.K., Traver G.A.: Psychophysiologic factors contributing to functional performance in people with COPD: Are there gender differences? Res. Nurs. Health.1995; 18:535-546.
10. Light R.W., Merrill E.J., Despars J.A. and all. Prevalence of depression and anxiety in patients with COPD. Relationship to functional capacity. Chest 1985; 87(1):35-38.
11. Weaver T.E.: Factors affecting functional status in chronic obstructive pulmonary disease (COPD). Worldviews on Evidence-based Nursing presents the archives of Online Journal of Knowledge Synthesis for Nursing 1995; 2(1):29-40.
12. Weaver T.E., Narsavage G.L.: Physiological and psychological variables related to functional status in chronic obstructive pulmonary disease. Nurs. Res.1992; 41(5): 286-91.
13. Nield M.: Pulmonary rehabilitation: The critical outcomes. J. Rehabil. Res. Dev.2003; 40(5):7-8.
14. Gülseven B.: Kronik Obstrüktif Akci¤er Hastalar›nda Fonksiyonel Performans ve Etkileyen Faktörler. Marmara Üniversitesi Sa¤l›k Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. 2005; ‹stanbul.
15. Leidy N.K., Knebel A.: In Search of Parsimony: Reliability and Validity of The Functional Performance Inventory Short-Form. (Abstract). Poster presented at the European Respiratory Society 1999 Annual Cogress; October 10, 1999; Madrid, Spain.
16. Akgül A.: ‹statistiksel Analiz Teknikleri: SPSS’te ‹flletme Yönetimi Uygulamalar›. Emek Ofset Ltd. fiti., Ankara, 2003.
17. Gözüm S., Aksayan S.: Kültürleraras› ölçek uyarlamas› için rehber II: Psikometrik özellikler ve kültürleraras› karfl›laflt›rma. Hemflirelik Araflt›rma Dergisi 2003; 5(1):3-14.
18. Özdamar K.: Paket Programlar ile ‹statistiksel Veri Analizi. 4. Bask›, 1. Cilt, Etam A.fi., Eskiflehir, 2005
19. Erefe ‹.: Veri toplama araçlar›n›n niteli¤i. Ed: Erefe ‹., Hemflirelikte Araflt›rma ‹lke Süreç Ve Yöntemleri. Odak Ofset. ‹stanbul, 2002 s. 169-187.
20. Karaman T.: Psikiyatri Araflt›rmalar›nda Güvenirlik Sorunu. Türk Psikiyatri Dergisi 1994; 5:99-102.
21. Mollao¤lu M.: Hemodiyaliz Uygulanan Hastalarda Öz Bak›m Gücü ve Depresyon. Nefroloji Hemflireli¤i Dergisi Temmuz-Ekim 2005;55-60.
22. Ç›nar Mentefl S., Sezerli M., Sarsmaz N., Mentefl A.Ö.: Hemodiyaliz Akut Yorgunluk Sendromuna Neden Olabilir mi? Hemflirelik Forumu Dergisi 2000; 3(2):28-33.