Diyabetik Nefropatide Hasta Yönetimi
Diyabetik nefropati Avrupa’da ve Türkiye’de sondönem böbrek yetmezliğine neden olan en önemlifaktördür. Diyabet ve son dönem böbrek yetmezliğiolan bireylerde mortalite ve morbidite oranı kardiyovaskülerhastalıklar nedeniyle yüksektir. Diyabetiknefropati yönetiminde temel hedef erken tanı ve izlemyoluyla bireyleri son dönem böbrek yetmezliğinekarşı korumak olmalıdır. Tip 1 ve tip 2 diyabetli bireylerdemikroalbüminürinin değerlendirilmesi nefropatininprogresyonunu izlemede en güvenilir bulgudur.glisemik kontrol, ACE inhibitörleri, kan basıncının normal düzeylerde tutulmas› ve kardiyovaskülerrisk faktörlerinin kontrolü kronik böbrek yetmezliğinegidişi önlemede etkili yaklaşımlardır. Diyabetik nefropatiyönetiminde hemşirelik bakımının amacı, hastaların öz-bakım, öz yönetim düzeylerini yükseltmek,kan glikoz dengesini sürdürmek ve yşlam kalitesiniyükseltmektir. Bu makalede diyabetik nefropatili hastaların yönetimi hakkındaki bilgilere yer verilmiştir.
___
- 1. Utafl C, Süleymanlar G. Diyabetik nefropati. ‹n: Akpolat T, Utafl C,
Süleymanlar G, editörler. Nefroloji el kitab›. 3üncü bask›. ‹stanbul:
Nobel t›p kitabevi, 1996;241- 49
- 2. Gruden G, Viberti GC. Pathogenesis of diabetic nephropathy. ‹n:
Kahn CR, Weir GC, King GL, Jacobson AM, Moses AC, Smith RJ, edi-
tors. Joslin’s diabetes mellitus. 14th ed. Boston: Lippincott Williams&
Wilkins, 2005;853- 66.
- 3. Süleymanlar G, Erek E, Serdengeçti K. Registry of the nephrology,
dialysis and transplantation in Turkey. Nephrology, Dialysis &
Transplantation 2004;1-7.
- 4. Alt›nparmak MR, Apayd›n S. Diabetik nefropati. ‹n: Yenigün M, Altuntafl
Y, editörler. Her yönüyle diabetes mellitus. 2inci bask›. ‹stanbul:
Nobel t›p kitabevi, 2001;337- 402
- 5. Abdi R, Bernner BM. The nephropathy of type 2 diabetes. ‹n: Mogensen
CE editor. Diabetic nephropathy in type 2 diabetes. London:
Science Press,2002;1-4.
- 6. Jacobsen D, Rossing D, Tarrow L, Havind P. Birth weith progresson
diabetic nephropathy. J ‹ntermed 2003;253:343-5.
- 7. Mogensen CE. The kidney in diabetes: how to control renal and related
cardiovascular complications. Am J Kidney Dis 2001;37:S2-S6.
- 8. Lewis EJ, Hunsicker LG, Clarke WR et al, Renoprotective effect of
the angiotensin-receptor antagonist irbesartan in patients with nephropathy
due to type 2 diabetes, N Engl J Med(2001)345:851-6
- 9. Karaöz fi.Diyabet ve Hemflirelik, Hatibo¤lu Yay›nevi, Ankara,
1997.
- 10. Özcan fi. Diyabetes Mellitus’lu Hastan›n Yönetimi ve Hemflirelik,
Her Yönüyle Diabetes Mellitus, (Edt: Yenigün M, Altutafl Y), Nobel
T›p Kitapevleri, 2001.
- 11. Rice R .Home Health Nursing Practice Concepts & Application,.
Second Editicion. Mosby Year Book Inc. 1996 pp:181.
- 12. Kara B, Akbayrak N. Tip II DM Hastalar›n›n Özbak›m Gücü ile
Metabolik Kontrol Düzeyleri Aras›ndaki ‹liflkinin ‹ncelenmesi, Hemflirelik
Formu, 2001, 4(2-3): 15-20.
- 13. P›nar R. Diyabetes Mellituslu Hastalar›n Yaflam Kalitesi ve Yaflam
Kalitesini Etkileyen Faktörlerin ‹ncelenmesi, Yay›nlanmam›fl Doktora
Tezi, ‹stanbul Üniversitesi, ‹stanbul, (1995).
- 14. Viberti G, Recent advances in understanding mecanism and natural
history of diabetic renal disease. Diabetes Care. 1988 11(Suppl
1):3-6
- 15. Stratton IM, Adler AI, Neil HA et al. Association of glcaemia.
UKPDS 35. BMJ ,2000; 321;405-12
- 16. Addler AI, Stration IM, Neil HA et al. Association of systolic blood
pressure with macrovascular and microvascular complications of
type 2 diabetes (UKPDS 36). BMJ. 2000;321:412-19
- 17. Ersoy F, Y›lmaz M, Edirne T.DM’ta Hasta E¤itimi ve ‹zlemi, STED,
2001, l0(3): 88-91.
- 18. Mermer GS.Damlac›k Köyünde Tip II Diyabetes Mellitus Prevelans›
n’›n Belirlenmesi ve Diyabetes Mellitus’lu Hastalara Uygulanan
Diyabet E¤itimi Program›n›n De¤erlendirmesi, Yay›nlanmam›fl Yüksek
Lisans Tezi, ‹zmir, 2001.
- 19. Scain, SF. Santos, B.L. Friedman, R. Gross, J.L.Type 2 diabetic patients
attending a nurse educator have improved metabolic control.
Diabetes Research and Clinical Practice, 2007, 77( 3), 399-404.
- 20. Bako¤lu E, Yetkin A. Hipertans›von Hastalar›nda Öz bak›m Gücünün
De¤erlendirmesi, Cumhuriyet Üniversitesi Hemflirelik Yüksekokulu
Dergisi, 2000, 4(2): 89-98.
- 21. Metinar›kan N, Çorapc›o¤lu D, Erdo¤an G . DM’lu hastalara verilen
diyabet e¤itimi öncesi ve sonras› BK‹, kan glikozu, HbA1c ve
kan lipid seviyelerindeki de¤iflikliklerin de¤erlendirmesi, Hemflirelikte
Araflt›rma ve Gelifltirme Dergisi (HEMAR-G) ,2002, 4(2): 39-48.
- 22. Özçelik EM. Tip I Diahetes Mellitusu Olan Adölesanlara Verilen
E¤itimin Metabolik Kontrolleri ve Özbak›mlar› Üzerine Etkisi, Yay›nlanmam›
fl Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, ‹zmir, (2001) .
- 23. Öztürk Z Ayakta Takip Edilen DM’ lu Hastalar›n Ayakta Bak›m
Davran›fllar› ve Mevcut Ayak Durumunun Saptanmas›, Yay›nlanmam›
fl Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli, (2000).
- 24. Gökdo¤an F, Ak›nc› F. Bolu’da Yaflayan Diyabetlilerin Sa¤l›k ve
Hastal›klar›n› Alg›lamalar› ile Uygulamalar›, Cumhuriyet Üniversitesi
Hemflirelik Yüksekokulu Dergisi, 2001,5(1): 10-17. .
- 25. Olgun, N. Ozcan, S. Pek, H. Yilmaz,T. Erdogan, S. Oktay, S.Preliminary
report of the Southeastern Anatolia Diabetes Project: activities
of the Diabetes Nursing Association. European Diabetes Nursing.
2005,2(2), 71-78
- 26. Keaney PM et al.Global burned of hypertension:analysis of worldwide
data.Lancet.2005 jan 15-21;365(9453):217-23
- 27. Mogensen CE. Progresion of nephropathy in long term diabetics
with proteinüria and effect of initial antihypertansive treatment. Scand
J Clin Lab Invest 1976;36:383-8
- 28. Franklin SS, Khan SA, Wong ND et al. Is pulse presure useful in
predicting risk for coronary heart disease? The Framingham Heart
Study. Ciculation 1999;100:354-60
- 29. Chobanian AV, Bacris GL, Black HR, Cusman WC, Gren LA, Izzo
JT Jr, Jones DW, Materson BJ, Oparil S, Wriht JT Jr, Rocella EJ. The
Seventh Report of the Joint National Comittee on Prevention, Detection,
Evaluation, and treatment of High Blood Presure. The JNC 7 report.
JAMA 2003; 289:2560-72
- 30. Erdogan S. Diyabet Egitim ve Dan›flmanl›k, Diyabet Hemflireli¤i
Temel Bilgiler, (Ed: Erdo¤an S.), Tavasl› Matbac›l›k, Savafl Ciltevi, ‹stanbul,
2002.
- 31. Brodsky I, Robbins D, Hiser E,et al: Efffect of low protein diets on
proteinmetabolism in IDDM patient with early nephropathy. J Clin
Endocrinol Metab 1992;75:351-357.
- 32. Pek H Diyabet ve Beslenme Diyabet Hemflireli¤i, (Ed: Erdogan S.)
Diyabet Hemflireli¤i Derne¤i Tavasl› Matbaac›l›k, Savafl Ciltevi, Ankara,
2002 .
- 33. Chaturvedi N, Sjolie AK, Stephenson JM et al. Effect of lisinopril
on progresson of retinopathy in normotensive people with type 1 diabetes.
The EUCLID Study Group. Lancet 1998;351:28-31
- 34. Markon CE, Kasiske BL: The use of antihypertensive agents in the
management of patients with diabetic nephropathy. Dial Transplantation1994;
23(3):116-125.