Enerji Yönetiminde Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Modeli: Bir Üretim İşletmesinde Uygulama

Medeniyet geliştikçe artan enerji ihtiyacı, azalan doğal kaynaklar ve küresel iklim değişikliği tehdidi gibi nedenlerden dolayı, herkesin enerjiyi verimli ve akılcı bir şekilde kullanılmasının önemi belirginleşmiştir. Enerji maliyetleri çoğu zaman yöneticilerin doğrudan sorumlu olduğu bir maliyet kategorisi olarak değil de düşük önceliğe sahip bir genel üretim gideri olarak ele alınmıştır. Ancak enerji maliyetlerini kontrol altına alarak yönetme bilincine sahip işletmeler, bu konu için düşük bir öncelik atfeden kurumlara nazaran daha rasyonel bir yaklaşım benimsemişlerdir. Bu çalışmanın amacı işletmelerde enerji yönetimi bilinci oluşturmak için modern bir yaklaşım olan faaliyet tabanlı maliyetleme modelinin sağlayacağı ayrıntılı enerji verilerini analiz etmektir. Teorik bulgulara destek sağlamak için bir üretim işletmesinde kullanılan enerji kaynaklarının hangi faaliyetler tarafından ne miktarda tüketildiği ve maliyet yapısını nasıl etkilediği araştırılmıştır ve sonuç kısmında çeşitli öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Enerji Yönetimi, Enerji Maliyetleri, Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Modeli

PDF

___

A.E.Eagles - J.Claret. (1990), Energy Accounting for Smaller Companies. (The Watt Committee The Watt Committee), Evaluation of Energy Use. London: CRC Press, pp. 8-11.
A.Melvin - J.W.Bryant - M.H.Cadman - P.A.Hazzard. (1990), Concepts of Energy Analysis and Energy Accounting. (Watt Committee Watt Committee), Evaluation of Energy Use. London: CRC Press, pp. 14-16.
Annett, Bierer - Uwe, Götze (2012), "Energy Cost Accounting: Conventional and Flow-Oriented Approaches", Journal of Competitiveness, Vol. 4, No. 2, pp. 128-144.
ASRAE (2015), Energy Use and Management, (Inch-Pound Edition), Atlanta, Ga, American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers.
Boyles, Jesse V (1979), "Energy Accounting", Management Accounting (pre-1986), Vol. 60, No. 8, pp. 35-42.
Bozkurt, İbrahim - Karataş, Muharrem (2011), "Türkiye’deki Yenilenebilir Enerji Sektörünün Muhasebe Sorunları", Mali Çözüm, Sayı 107, Eylül-Ekim, ss. 85-116.
California Energy Commision (2000), Energy Accounting: A Key Tool in Managing Energy Costs, (2nd Ed.), California, California Energy Commision.
Capehart, Barney L. - Turner, Wayne C. - Kennedy, William J. (2003), Guide to Energy Management, Lilburn, Fairmont Press, Inc.
Cornwall, Bonnie J. - California Energy Extension Service, Sacramento (1984), How to Organize and Communicatre Your Energy Data. A Guide to Energy Accounting.
Çakal, Ender (2006), Tarım Makinaları İmalatında Enerji Yönetimi Üzerine Bir Araştırma, (Yüksek Lisans Tezi), Trakya Üniversitesi, Trakya.
Davis, Charles E. - Davis, Elizabeth (2013), Managerial Accounting, (2nd Edition), Hoboken, Wiley.
Dizkırıcı, Ahmet Selçuk (2012), Konutlarda Enerji Verimliliğinin Ölçümü Için 5-Yıldızlı Derecelendirme Sistemi Ve Ekonometrik Uygulama, (Doktora Tezi), Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Dury, Colin (2018), Management and Cost Accounting, (10th Edition), Hampshire, Cengage Learning.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü, Enerji Yönetimi Prensipleri. www.deneysan.com/Content/images/documents/ey-04_63702254.pdf, Erişim Tarihi: 16.03.2018.
ETSU - Harwell - Didcot - Oxfordshire - 0RA, OX11. (1999). Energy in Plastics Processing – a Practical Guide. http://www.tangram.co.uk/TI-Energy_in_Plastics_Processing_(GPG292).pdf, Accessed: 19.03.2018.
Fernandes, J. Michael - Capehart, Barney L. - Capehart, Lynne C. (1997), "Allocation of Energy Costs in Manufacturing Using Activity-Based Costing", Energy Engineering, Vol. 94, No. 4, pp. 17-33.
Garrison, Ray H. - Noreen, Eric W. - Brewer, Peter C. (2018), Managerial Accounting, (16th Edition), New York, McGraw-Hil.
Henze, Gregor P. (2001), "Building Energy Management as Continuous Quality Control Process", Journal of Architectural Engineering, Vol. 7, No. 4, pp. 97-106.
Hofmann, E. - Bosshard, J. (2017), "Supply Chain Management and Activity-Based Costing Current Status and Directions for the Future", International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, Vol. 47, No. 8, pp. 712-735.
Horngren, Charles t. - Datar, Srikant M. - Rajan, Madhav V. (2015), Cost Accounting, (15th Edition), Essex, Pearson.
Hyman, Leonard S. (1976), "Utility Accounting and Energy Policy", Science, Vol. 194, No. 4271, pp. 1226-1228.
J.K.Jacques - J.C.R.Hewgill - M.Cadman. (1990). Measurement and Planning for Energy Audit and Energy Accounting (Watt Committee Watt Committee), Evaluation of Energy Use. CRC Press, pp.
Karslı, Süleyman - Güllüce, Hüseyin - Saraç, Hanifi. (2011). "Isıtma ve Soğutma Sistemlerinde Enerji Maliyetlerinin Karşılaştırılması", Ulusal İklimlendirme Kongresi, Antalya.
Kavak, Kubilay. (2005), Dünya'da ve Türkiye'de Enerji Verimliliği ve Türk Sanayiinde Enerji Verimliliğinin İncelenmesi, (DPT Uzmanlık Tezi Uzmanlık Tezi), DPT, Ankara.
Kim, Yong‐Woo (2017), Activity Based Costing for Construction Companies, Chichester, John Wiley & Sons.
Kırlı, Mustafa - Kulu, Tekmez (2016), "Enerji Yönetimi ve Enerji Muhasebesi", Journal of Human Sciences, Sayı. 13, Cilt. 3, ss. 4891-4905.
Nelson, K. E. (1994), "A Practical Guide to Energy Accounting 1.", Chemical Engineering, Vol. 101, No. 9, pp. 122-128.
Schulze, Mike - Nehler, Henrik - Ottosson, Mikael - Thollander, Patrik (2016), "Energy Management in Industry – a Systematic Review of Previous Findings and an Integrative Conceptual Framework", Journal of Cleaner Production, Vol. 112, pp. 3692-3708.
Smith, Craig B. - Parmenter, Kelly E. (2016). Energy Management Principles. http://proquestcombo.safaribooksonline.com/book/energy/9780128026441, Erişim Tarihi: 25.01.2018.
Sygulla, R. - Bierer, A. - Götze, U. (2011), Material Flow Cost Accounting – Proposals for Improving the Evaluation of Monetary Effects of Resource Saving Process Designs. Paper presented at the The 44th CIRP Conference on Manufacturing Systems, Madison, Wisconsin, USA.
Tangram (2010), Accounting for Energy Efficiency. http://www.tangram.co.uk/TI-Energy-There's_no_accounting_for_energy_efficiency.html, Accessed: 19.03.2017.
Thollander, Patrik - Palm, Jenny (2013), Managing Energy Efficiency in Industry: Theory and Practice. Improving Energy Efficiency in Industrial Energy Systems. pp. 85-104.
Topallı, Nurgün (2012), Enerji Etkinliği Ve Türkiye’de Konut Elektriği Tüketiminin Geri Tepme (Rebound Effect) Etkisi, (Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi, Konya.
Tripp, Douglas E. (2007), Accounting: Facility Energy Use. (Barney L. Capehart Barney L. Capehart), Encyclopedia of Energy Engineering and Technology. Boca Raton: CRC Press, pp. 1-8.
Turner, Wayne C. (2001), Energy Management Handbook, (4th Edition), Lilburn, The Fairmont Press.
Unutkan, Özcan (2010), "Faaliyet Tabanli Maliyet Sistemi ve Bir Uygulama", Mali Çözüm, Sayı 97, Ocak-Şubat, ss. 87-105.
Üçüncü, Kemal. (2016), Enerji Yönetimi Ders Notları, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon,www.aves.ktu.edu.tr/ImageOfByte.aspx?Resim=8&SSNO=154&USER=4049, Erişim Tarihi:13/02/2017.
Wang, Qiuhong (2013), "Study on Energy Conservation and Consumption Reduction", Applied Mechanics and Materials, Vol. 329, pp. 36-39.
Xiang, Y. - Liu, J. Y. - Yang, W. - Huang, C. (2015), "Active Energy Management Strategies for Active Distribution System", Journal of Modern Power Systems and Clean Energy, Vol. 3, No. 4, pp. 533-543.