TÜRKİYE MODERNLEŞMESİNE İRTİCA ve NOSTALJİ AÇISINDAN BAKIŞ

ÖZET Bu yazıda, Türkiye modernleşmesine, irtica ve nostalji ilişkisi açısından bakılmaya çalışılacaktır. Söz konusu problem üç aşamada irdelenecektir. Öncelikle söz konusu modernleşme süreci içinde, özellikle Batılılaşma projesinin lehinde olanların, son birkaç yıldır Türkiye panoramasında şimdiye dair kaygı ve geçmişe özlemle bakmalarının imaları gösterilmeye çalışılacaktır. Bu arada muhafazalığın benzer dinamizmine de atıfta bulunulacaktır. Daha sonra, nostalji kavramından hareketle Türkiye modernleşmesinin doğuşu, gelişimi ve hâlihazırdaki etkileri ve sonuçları analiz edilecektir. Yine Osmanlı’dan kopuşun lehinde ve aleyhinde olanların, eskiden kırılma veya kopma sınırına bağlı kalışlarının anlamı tahlil edilecektir. Nihayetinde Türkiye modernleşme-sinin doğasında mevcut olan despotizm, mekanizm, aşırı rasyonalizm tecrübesinin sonuçlarına nostalji üzerinden eğilinecektir. Dolayısıyla yazıda nostaljinin hem gösterge, hem farkındalık için boyut kazanma hem de gerçeklerle yüzleşme konusu veya ortamı olduğu açığa çıkarılmaya çalışılacaktır.

___

  • Berkes, Niyazi, Türkiye’de Çağdaşlaşma, Yay. Haz. Ahmet Kuyaş, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2002, s. 380.
  • Çınar, Aliye, ‚Modern Siyaset Felsefesi Açısından Otorite: Kimin Otoritesi? Hangi Otorite?‛ Düşünen Siyaset Dergisi, Sayı 24, Ankara 2009.
  • Harvey, David, Umut Mekânları, çev. Zeynep Gambetti, Metis Yayınları, İstanbul, 2008.
  • Kessous, Aurelie and Roux Elyette, ‚A Semiotic analysis of nostalgia as a connection to the past‛, Qualitative Market Research: An International Journal, Vol. 11 No. 2, 2008.
  • Köker, Levent, Modernleşme, Kemalizm ve Demokrasi, İletişim Yayınları, İstanbul, 2005.
  • Mardin, Şerif, Din ve İdeoloji, İletişim Yayınları, İstanbul, 2007.
  • Morrıs B Holbroo,‚Nostalgia and Consumption Preferences: Some Emerging Patterns of Consumer Tastes‛, Journal of Consumer Research, 1993.
  • Özyürek, Esra, Modernlik Nostaljisi Kemalizm, Laiklik ve Gündelik Hayatta Siyaset, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2008.
  • ------------, ‚Cumhuriyetle Nikâhlanmak: ‘Üç Kuşak Cumhuriyet’ ve ‘Bir Yurttaş Yaratmak’ Sergileri‛, Hatırladıklarıyla ve Unuttuklarıyla Türkiye’nin Toplumsal Hafızası, der. Esra Özyürek, İletişim Yayınları, İstanbul, 2001.
  • Proust, Marcel, Yakalanan Zaman / Kayıp Zamanın İzinde, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2010.