DÜNDEN BUGÜNE SOSYOLOJİK AÇIDAN CEMAAT VE CEMİYET KAVRAMLARI

Cemaat ve cemiyet kavramları klasik sosyolojinin toplumların gelişim seyrini açıklamada başvurduğu tipleştirmelerdir. F. Tönnies tarafından sosyoloji dünyasına kazandırılan bu iki kavram, modern dönem sosyologları içinde vaaz geçilmez tipik kavramlardır. Cemaatler olgusu aslında bize, yeni ve çağdaş demokrasinin kimlik ve farklılıklar etrafında yeniden yapılandığı bir dönemde, ileri toplumların örgütlenme biçimini yakalama fırsatı verebilecek bir olgudur. Günümüz toplumlarında her açıdan modern donanımlara sahip bireyler çeşitli krizlerle her an karşı karşıya gelebilmektedirler. Bu krizlerin başında da “kimlik krizi” gelmektedir. Kimilerine göre cemaatler adeta modern çağın hastalığı olan kimlik krizleri için bulunmaz birer nimet vasfını taşırken kimilerine göre de geleneksel toplum değerlerinden hala sıyrılamamış toplumun kalıntıları olarak görülmektedir. Belki de, İnsanlar modern bireyler olarak kendilerini, kendi iradi düşünceleri ve özgür tavırları etrafında gerçekleştiremedikleri için, sosyal ve bireysel açıdan parça¬lanmış benliklerinin tedavisini cemaatlerde bulmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Cemaat, cemiyet, sivil toplum, din, tarikat, yeni sosyal hareketler, İslamcılık, Kemalist devrim, irtica, pragmatizm

PDF

___

Bauman, Z. (1998) Postmodern Etik (Çev: Alev Türker). İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
Bauman, Z. (1998) Sosyolojik Düşünmek, İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
Bulaç, A. (2000) “Sosyal- Siyasal İslam”, 28-30 Eylül Zaman Gazetesi.
Çayır, K. (2000) Yeni Sosyal Hareketler, İstanbul, Kaknüs Yayınları.
Göle, N. (1998) Modern Mahrem, İstanbul, Metis Yayınları.
Göle, N. (2000) İslamın Yeni Kamusal Yüzleri, İstanbul, Metis Yayınları.
Haldun, İ. (1977), Mukaddime I. (Çeviren: T. Dursun) Ankara, Onur Yayınları.
Mardin, Ş. (1996) “Türkiye'de Cemaat ve Tarikat Ayrımı” Nokta Dergisi Mayıs Sayısı.
Mardin, Ş. (1995) Türkiye'de Din ve Siyaset, İstanbul, İletişim Yayınları.
Mardin, Ş.(1997) Din ve İdeoloji, İstanbul, İletişim Yayınları.
Perinçek, D. (1986) "Cumhuriyet İdeolojisi ve Din”, Gökyüzü, İstanbul, Sayı 10.
Tapper, R. Ve Tapper, N. (1994) "Allah'a şükür Laikiz: Bir Türk Kasabasında Fundamantalizmin Boyutları”,(Çev: T. Atay), Türkiye Günlüğü, Sayı: 31.
Yelken, R. (1999) Cemaatin Dönüşünü, İstanbul, Vadi Yayınları.
Yücekök, A (1983) Türkiye'de Din ve Siyaset, İstanbul, Gerçek Yayınları.
Zürcher, E. (1996) Türkiye Modernleşmesi, İstanbul, İletişim Yayınla