TÜRK ÇOCUK EDEBİYATI ÜZERİNE BİR SÖZ VARLIĞI ÇALIŞMASI: ATASÖZLERİ

Söz varlığı,  bir dilin kelime kadrosunun, atasözlerinin, deyimlerinin, terimlerinin ve kalıp sözlerinin oluşturduğu bütün olarak tanımlanabilir. Söz varlığı, bir toplumun yapıp etmelerinin, insan, eşya ve tabiat ile olan ilişkilerinin kısacası maddi ve manevi kültürel değerleri inşa etmesinin kurucu ögesidir.  Hedef kitle olarak çocuğu merkeze alan ve çocukça bir duyarlıkla üretilen yazılı ve sözlü verimler, çocuk edebiyatını oluşturmaktadır. Türkçenin söz varlığı içerisinde yüzyılların tecrübeyle sabit birikimlerini çocuklara aktarması yönüyle atasözlerinin önemli yeri vardır. Gerçek anlamlı atasözlerinden başlanarak soyut işlemler dönemi itibariyle mecaz anlamlı atasözlerinin metin içerisinde sezdirilmesi, söz varlığının zenginleşmesi ve kültüraktarımı açısından  önem arz etmektedir. Bu çalışmada modern çocuk edebiyatı mecrasında  eser veren 11 yazarın (Mustafa Ruhi Şirin, Üzeyir Gündüz, H. Salih Zengin, Hüseyin Emin Öztürk,  Gülten Dayıoğlu, Aytül Akal, Ayla Çınaroğlu, Mavisel Yener, Fatih Erdoğan, Sevim Ak ve Yalvaç Ural) kaleme almış olduğu 106  eser, atasözlerini barındırması yönüyle incelenmiştir. Nitel araştırma desenlerinden içerik analizi tekniğinin  benimsendiği çalışmada, toplamda 67 atasözü tespit edilmiştir. Aktif söz varlığının geliştirilmesi için sayısı on bin civarında  olan Türk  atasözlerinin çocuklara yönelik kitaplarda aşamalı olarak yer alması gerekmektedir. Çocukların Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanması, anlama ve anlatma becerilerini  geliştirmesi bakımından çocuk edebiyatı eserlerinde yazarlar, atasözlerine daha fazla yer vermelidir. Bu çalışmanın çocuk edebiyatı yazarlarınca dikkate alınmasının, çocukların söz varlığına, kültür ve dil  gelişimine katkı sağlayacağı ön görülmektedir

A VOCABULARY STUDY ON TURKISH CHILDREN LITERATURE: PROVERBS

Vocabulary can be defined as the combination of words, proverbs, idioms, terms and phrases of a language. Vocabulary is the foundational element of the deeds, people, objects, the relation with nature, namely moral and material values of a society. The written and oral works that put children in its centre and created with a child-oriented sensibility constitute children’s literature. In vocabulary of Turkish language, proverbs have significant place to transform the experienced data of the centuries to children. Besides proverbs with literal meaning, to implicate proverbs with metaphors related to abstract processes in texts are significant to enrich vocabulary and transform culture. In this study, 106 literal works by eleven writers (Mustafa Ruhi Şirin, Üzeyir Gündüz, H. Salih Zengin, Hüseyin Emin Öztürk,  Gülten Dayıoğlu, Aytül Akal, Ayla Çınaroğlu, Mavisel Yener, Fatih Erdoğan, Sevim Ak and Yalvaç Ural) whose works are included in children literature are examined in terms of proverbs they include. In this study, content analysis technique from qualitative reseraches is adopted and 67 proverbs in total are identified. To improve the active vocabulary, Turkish proverbs, in total about 1000, should be included in the books for children incrementally. Writers should include proverbs much more in children literature’s works to make children use Turkish correctly, well and effectively and improve their narrating and understanding skills. It is prescribed that paying attention to this study by children literature writers will contribute to the vocabulary, cultural and linguistic development of children