ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN YAZILI ANLATIMDA DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME TEKNİKLERİNİ KULLANIM DURUMLARI (ZONGULDAK ÖRNEĞİ)

Bu araştırmada ortaokul öğrencilerinin serbest yazma çalışmalarında düşünceyi geliştirme yollarını kullanım durumlarını sınıf, cinsiyet, bir odaya sahip olma, internet kullanım oranı ve aylık kitap okuma değişkenleri açısından incelemek amaçlanmıştır. Araştırma ortaokul 7 ve 8. sınıf öğrencileri ile yapılmıştır. Araştırmanın verilerini 2017-2018 Eğitim-öğretim yılında Zonguldak ilinde öğrenim gören 7 ve 8. sınıf ortaokul öğrencilerinin çalışmaları oluşturmaktadır. Örneklem il, ilçe ve köy okullarını kapsayacak şekilde 626 öğrenciden oluşan kolay ulaşılabilir örneklemdir. Öğrenciler, serbest yazma çalışması ile kendilerini kolay ifade edebileceklerinden serbest yazma çalışması ile oluşturdukları çalışma kâğıtları veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Doküman analizi ile öğrencilerin yazma çalışmalarında kullandıkları düşünceyi geliştirme teknikleri araştırmacılar dışında bir alan uzmanınca da tespit edilmiştir. Karma araştırma yönteminin kullanıldığı araştırmada nicel veriler nitel verilerle desteklenmiştir. Çalışmanın sonucuna göre ortaokul 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin yazılı anlatımlarında düşünceyi geliştirme yollarını kullanım oranı düşük seviyededir. Her iki sınıf düzeyinde de karşılaştırma tekniği en çok kullanılan teknik olarak ortaya çıkarken 7. sınıflarda tanımlama, 8. sınıflarda tanık gösterme tekniğinin en düşük kullanım oranına sahip olduğu görülmektedir. Sınıf seviyesi yükseldikçe düşünceyi geliştirme teknikleri kullanımının arttığı ortaya çıkmaktadır. 8. sınıfta düşünceyi geliştirme yollarının kullanımına ağırlık veren etkinliklerin yer alması öğrencilerin ikna edici yazılar yazmasını sağlayabilir. Bu nedenle öğrencilerin düşünceyi geliştirme yöntemlerini kullanabileceği yazı türleri ve konuları seçilmesi onları düşünceyi geliştirme tekniklerini kullanmaya yönlendirebilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Yazılı anlatım, Serbest yazma, düşünmeyi geliştirme teknikleri

PDF

___

Ağın Haykır, H., Kaplan, H., Kıryar, A., Tarakcı, R. ve Üstün, E. (2017). Ortaokul Türkçe 5 Ders Kitabı. İstanbul: Binet Matbaacılık.
Akgül, A., Demirer, N., Gürcan, E., Karadaş, D., Karahan, İ. ve Uysal, A. (2018). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Türkçe 7 Ders Kitabı. Y.Y.: MEB.
Bayramıçlılar, Ö., Tosun, N. ve Ak, N. (1990). Sözlü, Yazılı ve Bilimsel Anlatım Tekniği. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Vakfı.
Bilgin, M. (2006). Anlamdan Anlatıma Türkçemiz. Ankara: Anı.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Can, R. (2012). Ortaöğretim Öğrencilerinin Yazılı Anlatımlarında Paragraf Düzeyinde Bağdaşıklık ve Tutarlılık. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
Erbilen, M. (2014). Ortaokul 8. sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatımda Planlama Becerilerinin Değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bİlimler Enstitüsü, Türkçe EğitimiA.B.D (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Esra, Tiryaki, E. ve Yılmaz, Z. (2016). 7. Sınıf Öğrencilerinin Metin Yapılarına Göre Düşünceyi Geliştirme Yollarının İncelenmesi. Turkish Studies, 2193-2208.
Ergin, M. (1998). Üniversiteler İçin Türk Dili. İstanbul: Bayrak Basım/Yayım/Tanıtım. Kaplan, M. (2001). Kültür ve Dil. İstanbul: Dergâh Yayınları. Kocakaplan, İ. (2008). Açıklamalı Edebî Sanatlar. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
Kurudayıoğlu, M. ve Karadağ, Ö. (2010). İlköğretim Öğrencilerinin Yazılı Anlatımlarının Konu Seçimleri Açısından İncelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 193.
Mazlum, M., & Atalay Mazlum, A. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma yöneteminin Belirlenmesi.Route Educational and Social Science Journal, 1-21.
Miles, M. B. ve Huberman, A. M., (1994). Qualitative Data Analysis. London: Sage Publication. MEB. (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı. Ankara: MEB.
Müldür, M., & Çevik, A. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Bilgilendirici Metin Yazma Becerilerinin İncelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 141-149.
Leech, N. L., & Onwuegbuzie, A. (2009). A typology of mixed methods research designs. Quality& quantity, 265-275.
Oxford. (2019a). 03 22, 2019 tarihinde https://en.oxforddictionaries.com/: https://en.oxforddic- tionaries.com/definition/definition adresinden alındı
Oxford. (2019b). 03 22, 2019 tarihinde https://en.oxforddictionaries.com/definition/compare adresinden alındı
Oxford. (2019c). 03 22, 2019 tarihinde https://en.oxforddictionaries.com/definition/analogy adresinden alındı
Sever, S. (2004). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
TDK. (2019a). Türk Dil Kurumu. 03 22, 2019 tarihinde www.tdk.gov.tr: http://www.tdk.gov.tr/index.phpoption=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5c94f4aa54e571.14529446 ad- resinden alındı
TDK. (2019b). Türk Dil Kurumu. 03 22, 2019 tarihinde www.tdk.gov.tr: http://www.tdk.gov.tr/ index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5c94f567421541.69809430 adresinden alındı
TDK. (2019c). Türk Dil Kurumu. 03 22, 2019 tarihinde www.tdk.gov.tr: http://www.tdk.gov.tr/ index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5c94f56b62a9b3.55858460 adresinden alındı
TDK. (2019d, Kasım 07). Türk Dil Kurumu. www.tdk.gov.tr: http://www.tdk.gov.tr/index. php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5a01b04e3bf395.71076734 adresinden alınmıştır
Türk Dil Kurumu. (1998). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Topçu, N. (1997). Türkiye’nin Maarif Davası. İstanbul: Dergah Yayınları.
Ünlü, A. (2013). Ortaokul 6,7,8. Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatımlarının Düşünceyi Geliştirme Teknikleri Açısından İncelenmesi. Çanakkale: (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Yenen Avcı, Y. (2019). 8. Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatımlarında Yer Verdikleri Anlatım Biçimleri İle Düşünceyi Geliştirme Yolları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 316-326.
147