Türk Hukukunda Bir Temel Hak Olarak Sağlık Hakkı

Konusu yönünden sosyal haklar arasında ve tarihsel gelişimi yönünden “ikinci kuşak haklar” arasında sayılan sağlık hakkı, Anayasa’da “sosyal ve ekonomik haklar” arasında düzenlenmiştir. Bu doğrultuda, sağlık hakkı, hukuk öğretisinde bir “pozitif statü hakkı” karakterinde ele alınmıştır. Hakkın kapsamının ağırlık merkezi yönünden bir değerlendirmeyle bir dereceye kadar isabetli olan bu belirleme, hakkın bütünlüklü bir incelemesine yol gösterecek isabette değildir. Çünkü sağlık hakkının norm alanında, hak öznelerinin pozitif statülerini olduğu kadar negatif statülerini de ilgilendiren unsurlar bulunmaktadır. Aynı şekilde, sağlık hakkına karşılık gelen ödevler de pozitif statü belirlemesini aşan bir çeşitliliğe sahiptir. Bu çalışmada, Türk hukukunda sağlık hakkını bir temel hak olarak vücuda getiren Anayasa ve uluslararası insan hakları hukuku normları çerçevesinde, hakkın konusu, kapsamı ve özneleri ile bu hakka karşılık devletin ve üçüncü kişilerin ödevlerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Devletin ödevlerinin saygı, koruma, gereğini yerine getirme biçimindeki devletin üç temel ödeviyle anlaşılmasının, temel hak incelemesinde daha isabetli olacağı ileri sürülmektedir.

Right to Health: A Fundamental Right Under Turkish Law

The right to health is among social rights, in terms of its subject-matter, and among second generation rights, in terms of its historical evolution. A fundamental right under the section of economic and social rights in the Turkish Constitution, the right to health is usually studied as a typical “positive status right” in Turkish legal scholarship. This approach makes sense to a certain degree but has serious shortcomings to guide a comprehensive study. Because the scope of the right to health goes beyond the positive status of its subjects, a similar argument is valid for the corresponding duties of the state. This article deals with the right to health under Turkish law, and is aimed at describing the subjects, the scope and the limits of the right as well as the corresponding duties of the state. It will argue that the tripartite typology (respect, protect, fulfill) is better fit for the task of understanding the nature and scope of the duties of the state pertaining to the right to health.

___

  • ALDIKAÇTI, Orhan (1997), “Sosyal Devlet”, Anayasa Yargısı, (14): 79-85.
  • Alexy, Robert (2002), A Theory of Constitutional Rights (Oxford: Oxford University Press) (çev: J. Rivers).
  • Algan, Bülent (2007), Ekonomik Sosyal ve Kültürel Hakların Korunması (Ankara: Seçkin Yayınları).
  • Aybay, Rona (2007), Yabancılar Hukuku, (İstanbul, Bilgi Üniversitesi Yayınları).
  • Donnelly, Jack (1995), Teoride ve Uygulamada Evrensel İnsan Hakları (Ankara: Yetkin Yayınları).
  • Eide, Asbjørn (1987), UN Special Rapporteur for the Right to Food, The Right to Adequate Food as a Human Right: Final Report submitted by Asbjørn Eide, UN Doc E/CN.4/Sub.2/1987/23.
  • Erdoğan, Mustafa (2011), İnsan Hakları Teorisi ve Hukuku, Genişletilmiş 2. Baskı (Ankara: Orion Kitabevi).
  • Galtung, Johan (1999), Bir Başka Açıdan İnsan Hakları (İstanbul: Metis Yayınları).
  • Gemalmaz, M. Semih (1986), “Tarihselliği Bağlamında İnsan Hakları”, İnsan Hakları Yıllığı, (7-8): 55-68.
  • Gülmez, Mesut (1990), “Avrupa Sosyal Şartı’na Genel Bir Bakış ve Türkiye” İnsan Hakları Yıllığı (12): 91-124.
  • Gümüş, Tarık (2010), Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü (İstanbul: XII Levha Yayınları).
  • Günday, Metin (2011), İdare Hukuku (Ankara: İmaj Yayınları).

___

Bibtex @araştırma makalesi { ausbf42445, journal = {Ankara Üniversitesi SBF Dergisi}, issn = {0378-2921}, eissn = {1309-1034}, address = {}, publisher = {Ankara Üniversitesi}, year = {2014}, volume = {69}, number = {01}, pages = {165 - 188}, doi = {10.1501/SBFder\_0000002307}, title = {Türk Hukukunda Bir Temel Hak Olarak Sağlık Hakkı}, key = {cite}, author = {Temiz, Özgür} }
APA Temiz, Ö. (2014). Türk Hukukunda Bir Temel Hak Olarak Sağlık Hakkı . Ankara Üniversitesi SBF Dergisi , 69 (01) , 165-188 . DOI: 10.1501/SBFder_0000002307
MLA Temiz, Ö. "Türk Hukukunda Bir Temel Hak Olarak Sağlık Hakkı" . Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 69 (2014 ): 165-188 <
Chicago Temiz, Ö. "Türk Hukukunda Bir Temel Hak Olarak Sağlık Hakkı". Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 69 (2014 ): 165-188
RIS TY - JOUR T1 - Türk Hukukunda Bir Temel Hak Olarak Sağlık Hakkı AU - ÖzgürTemiz Y1 - 2014 PY - 2014 N1 - doi: 10.1501/SBFder_0000002307 DO - 10.1501/SBFder_0000002307 T2 - Ankara Üniversitesi SBF Dergisi JF - Journal JO - JOR SP - 165 EP - 188 VL - 69 IS - 01 SN - 0378-2921-1309-1034 M3 - doi: 10.1501/SBFder_0000002307 UR - Y2 - 2022 ER -
EndNote %0 Ankara Üniversitesi SBF Dergisi Türk Hukukunda Bir Temel Hak Olarak Sağlık Hakkı %A Özgür Temiz %T Türk Hukukunda Bir Temel Hak Olarak Sağlık Hakkı %D 2014 %J Ankara Üniversitesi SBF Dergisi %P 0378-2921-1309-1034 %V 69 %N 01 %R doi: 10.1501/SBFder_0000002307 %U 10.1501/SBFder_0000002307
ISNAD Temiz, Özgür . "Türk Hukukunda Bir Temel Hak Olarak Sağlık Hakkı". Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 69 / 01 (Ocak 2014): 165-188 .
AMA Temiz Ö. Türk Hukukunda Bir Temel Hak Olarak Sağlık Hakkı. SBF Dergisi. 2014; 69(01): 165-188.
Vancouver Temiz Ö. Türk Hukukunda Bir Temel Hak Olarak Sağlık Hakkı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 2014; 69(01): 165-188.
IEEE Ö. Temiz , "Türk Hukukunda Bir Temel Hak Olarak Sağlık Hakkı", , c. 69, sayı. 01, ss. 165-188, Oca. 2014, doi:10.1501/SBFder_0000002307